«Terra Incognita» είναι η οικονομική κατάσταση που ζούμε μας είπε γνωστός οικονομολόγος με διοικητική θέση σε σημαντικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Δεν χρειάζεται όμως να είναι κανείς οικονομολόγος για να καταλάβει ότι το 2023 είναι ίσως η πιο «αχαρτογράφητη» χρονιά που έχουμε ζήσει τα τελευταία 50 χρόνια. Και ενώ η οικονομική πορεία της κάθε ηπείρου φαντάζει διαφορετική (αλλιώς και για άλλους λόγους επηρεάζονται στις ΗΠΑ, αλλιώς εμείς στην Ευρώπη και προφανώς αλλιώς στην Ασία), τελικά όμως «όλες οι οικονομίες εφάπτονται» -μας τόνισε ο συνομιλητής μας- και αυτό θα οδηγήσει στην παγκόσμια συρρίκνωση το 2023.
Η Ευρώπη δυστυχώς συνεχίζει να είναι Ευρώπη. Παραμένει μία κατακερματισμένη ήπειρος που κάθε χώρα έχει τη δική της ατζέντα με τις δικές της προτεραιότητες. Το έδειξε ξεκάθαρα η Γερμανία, η οποία αφού έχασε τη φτηνή ενέργεια από τη Ρωσία πάνω στην οποία στήριζε τόσα χρόνια την ανάπτυξη της βιομηχανίας της (και φυσικά την καλή και φτηνή ποιότητα ζωής των νοικοκυριών της) πλέον αδυνατεί να σηκώσει το δάχτυλο στις υπόλοιπες χώρες όπως έκανε κατά το παρελθόν. Έτσι ο Πολωνός Πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέσκι μπόρεσε κατά τις δηλώσεις του στην Πράγα να πει: «Μιλάμε για τον εγωισμό της Γερμανίας. Δεν μπορεί η ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης να υπαγορεύεται από τη Γερμανία». Λιγότερο αιχμηρός, αλλά εξίσου δεικτικός ήταν και ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, που είχε πει, σε κοινές δηλώσεις του με τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς, ότι «αυτό που δεν θέλουμε είναι μετά την έξοδο από την κρίση, οι χώρες να βγουν με μεγαλύτερες οικονομικές διαφορές το οποίο σε τελική ανάλυση θα κάνει λιγότερο επιτυχημένη την κοινή αγορά. Είμαι πεπεισμένος ότι η γερμανική κυβέρνηση θα λάβει αυτές τις σκέψεις υπόψη της».
Η Γερμανία όμως, φαίνεται ότι το μόνο που σκέφτεται είναι με ποιο τρόπο θα δουλέψουν οι επιχειρήσεις της, οι οποίες (όπως έλεγε σε τηλεοπτικό σταθμό ο Θεόδωρος Σκυλακάκης) αυτή τη στιγμή λειτουργούν με φυσικό αέριο, το οποίο δεν μπορεί να αντικατασταθεί άμεσα από άλλες πηγές. Αυτό με απλά λόγια θα φέρει ύφεση στη Γερμανία και κατ’ επέκταση στην Ευρώπη. Η Ελλάδα πάντως, φαίνεται ότι βρίσκεται μακριά από αυτές τις εξελίξεις. Η κυβέρνηση επιβεβαιώνει σε όλους τους τόνους ότι περικοπές ρεύματος, ή ελλείψεις φυσικού αερίου δεν θα υπάρξουν. «Έστω και ακριβό θα έχουμε αρκετό αέριο» τόνισε ο υφυπουργός Οικονομικών. Αυτό, όμως, είναι μία παραδοχή που αυξάνει τον πληθωρισμό και μειώνει τις προοπτικές ανάπτυξης, καθώς θα σημάνει περιορισμό της κατανάλωσης.
Στα θετικά πάντως, θα γράψουμε ότι η ελληνική οικονομία θα ξεκινήσει την κούρσα του 2023 από καλύτερη γραμμή εκκίνησης, καθώς το 2022 θα είναι τελικά καλύτερο ακόμη κι από τις πιο πρόσφατες προβλέψεις. Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε μόλις πριν μερικές ημέρες, το ΑΕΠ αναμένεται φέτος να κλείσει αυξημένο κατά 5,3% το οποίο όμως «πιθανότατα είναι πάλι συντηρητικό» όπως τόνισε ο Χρήστος Σταϊκούρας. Ο υπουργός Οικονομικών είναι ικανοποιημένος τόσο από την καλύτερη πρόβλεψη της Τράπεζας της Ελλάδος που έχει κάνει λόγο για 6%, αλλά και από την ING η οποία χθες ανέβασε την φετινή ανάπτυξη στο 5,5%. Η γενικότερη αναβάθμιση της οικονομίας μας είναι λογική καθώς φαίνεται πλέον ότι οι τουριστικές εισπράξεις θα φτάσουν στο 105% έως και 110% του 2019. Τότε ήταν στα 18,2 δισ. και πλέον είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα ξεπεράσουν ακόμη και τα 19 δισ.
Αυτό δίνει μία έξτρα ώθηση της οικονομίας μας για το 2023 που υπολογίζεται στον προϋπολογισμό ότι θα διατηρήσει την ανάπτυξη ανεβάζοντάς την στο 2,1%. Η ίδια η ING όμως που αναβαθμίζει τις προσδοκίες για το 2022, μας ρίχνει κι εμάς στην ύφεση το 2023. Μικρή μεν (-0,2%) από την ούτως ή άλλως απαισιόδοξη αρχική της πρόβλεψη που ήταν για ανάπτυξη 0,7%.
Είπαμε… Terra Incognita.
