THEPOWERGAME
Ο θάνατος της 22χρονης Mahsa Amini έπειτα από κράτησή της από την ιρανική αστυνομία της ηθικής έχει ξεσηκώσει ένα πρωτοφανές κύμα αντιδράσεων και διαμαρτυριών από τις Ιρανές γυναίκες απ’ άκρη σ’ άκρη στη χώρα. Οι διαδηλώσεις είναι τόσο αιματηρές που μέχρι και το απόγευμα της Πέμπτης, οι νεκροί έφτασαν τους 31. Σημειωτέον ότι ο αριθμός αυτός είναι υπολογισμός της ΜΚΟ Iran Human Rights (IHR) με έδρα το Όσλο, καθώς επίσημα οι ιρανικές αρχές κάνουν λόγο μόνο για νεκρό αστυνομικό.
Η Mahsa συνελήφθη από την ιρανική αστυνομία της ηθικής, ενώ επέστρεφε από ένα κάλεσμα συνοδευόμενη από τον αδερφό της. Έτσι, γίνεται άλλωστε από το 1979 με κάθε γυναίκα στο Ιράν που θέλει να κυκλοφορήσει στον δρόμο. Συνοδεύεται από ένα αρσενικό μέλος της οικογένειάς της.
Η Mahsa, σύμφωνα με τις αρχές, φορούσε μεν τη μαντήλα της, το περιβόητο χιτζάμπ, όχι με τον ηθικό τρόπο δε. Για αυτό και στις 13 Σεπτεμβρίου κρατήθηκε από τις Αρχές. Εκεί, σύμφωνα με την αναπληρώτρια Επίτροπο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Νάντα αλ-Νασίφ, ξυλοκοπήθηκε άγρια από τους «ηθικούς» αστυνομικούς και όταν ζήτησε βοήθεια φαίνεται πως χλευάστηκε και κατηγορήθηκε ότι ισχυριζόταν ψευδώς πως αισθάνεται έντονες ζαλάδες και πονοκέφαλο. Το αποτέλεσμα ήταν να λιποθυμήσει και να πέσει σε κώμα.
Έπειτα από τρεις ημέρες στο νοσοκομείο σε κωματώδη κατάσταση, η 22χρονη Mahsa υπέκυψε την περασμένη Παρασκευή. Οι αρχές έσπευσαν να κάνουν λόγο για παθολογικά καρδιολογικά αίτια, από τα οποία η 22χρονη ίσως δεν γνώριζε πως έπασχε. Η οικογένεια είναι ξεκάθαρη: Η Mahsa ήταν απολύτως υγιής μέχρι τη στιγμή που πέρασε το κατώφλι του αστυνομικού τμήματος.
Αυτό ήταν. Το ποτήρι ξεχείλισε. Η δολοφονία, όπως χαρακτηρίζουν τον θάνατο της Mahsa οι Ιρανές γυναίκες, είναι η σπίθα που τις έκανε να πάρουν φωτιά έπειτα από 43 χρόνια ανελευθερίας. Ο αγώνας για το αυτονόητο ξεκίνησε στο Ιράν. Όπλο των Ιρανών γυναικών τα ψαλίδια. Στην αρχή, ξέσκισαν τα χιτζάμπ τους και έπειτα, άρχισαν δημοσία θέα -πόσο τολμηρό και ριψοκίνδυνο για αυτές- να κόβουν τα μαλλιά τους, καίγοντας τις μαντήλες τους.
Για τις γυναίκες στο Ιράν, όλα άλλαξαν προς το χειρότερο το 1979, μετά την Ισλαμική Επανάσταση, οπότε και οι αρχές επέβαλαν τον ισλαμικό νόμο ενδεδειγμένης εμφάνισης. Ποια είναι αυτή; Όλες ανεξαιρέτως οι γυναίκες οφείλουν να κυκλοφορούν δημόσια, φορώντας χιτζάμπ, καλύπτοντας το κεφάλι τους και φαρδιά ρούχα, που καλύπτουν πλήρως τα χέρια και τα πόδια τους.
Την επίβλεψη του νόμου έχει αναλάβει η αστυνομία της ηθικής, γνωστή ως «Γκαστ-ε Ερσχάντ». Τα μέλη της μπορούν να συλλαμβάνουν γυναίκες αν αυτές δείχνουν «πολύ» μαλλί ή δέρμα, ή φορούν στενά ρούχα, ή «πολύ» μακιγιάζ. Η ποινή για αυτές που κρίθηκαν ότι παραβίασαν τους ηθικούς κανόνες του Ισλάμ ξεκινούν από πρόστιμο και φτάνουν σε φυλάκιση ή ακόμα και σε μαστίγωμα.
Το 2014, οι Ιρανές ξεκίνησαν να διαμαρτύρονται, ποστάροντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες και βίντεο στα οποία απεικονίζονταν οι ίδιες να αψηφούν δημόσια τους κανόνες και να κυκλοφορούν χωρίς τα χιτζάμπ τους. Η διαμαρτυρία ονομάστηκε «Η κρυφή μου Ελευθερία». Έκτοτε, εμπνεύστηκαν κι άλλα κινήματα, συμπεριλαμβανόμενων της «Λευκής Τετάρτης» και των «Κοριτσιών της Επανάστασης του Δρόμου».
Τώρα, γυναίκες, αλλά και άνδρες έχουν ξεχυθεί στους δρόμους των μεγάλων ιρανικών πόλεων φωνάζοντας, μεταξύ άλλων: «Δικαιοσύνη», «Ελευθερία», «Όχι στο υποχρεωτικό χιτζάμπ». Εκδηλώσεις συμπαράστασης και διαδηλώσεις έχουν πραγματοποιηθεί ήδη και σε άλλες μουσουλμανικές χώρες όπως η Τουρκία και ο Λίβανος, αλλά και στην Ευρώπη.
Η διάλυση των διαδηλωτών κάθε φορά αιματηρή και το ερώτημα που γεννάται εύλογο: Οι γυναίκες στο Ιράν και σε άλλες τέτοιες «Δημοκρατίες» θα καταφέρουν το αυτονόητο; Θα καταφέρουν να είναι ελεύθερες; Και όταν πια θα καταφέρουν αν το πουν, θα είναι όντως ελεύθερες;