THEPOWERGAME
Μια σχετικά ξεχασμένη εστία έντασης μπαίνει στην επικαιρότητα με αφορμή την επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι στο νησιωτικό αυτό κράτος. Η Κίνα απειλεί με έντονη αντίδραση καθώς θεωρεί την Ταϊβάν τμήμα της ενιαίας Κίνας.
Το νησί της Φορμόζα αποτελεί το 99% του εδάφους της Ταϊβάν. Βρίσκεται 112 μίλια από την ηπειρωτική Κίνα, σαν να λέμε όσο απέχει η Πάρος από τον Πειραιά. Με έκταση μιάμιση φορά την Πελοπόννησο έχει 24 εκατομμύρια κατοίκους.
Μέχρι τον 16ο αιώνα ήταν σχεδόν ακατοίκητη. Μικροί πληθυσμοί ιθαγενών ζούσαν σε σχεδόν απολίτιστη κατάσταση. Τον 17ο αιώνα εγκαταστάθηκαν εκεί οι Ολλανδοί, αλλά και πολλοί πειρατές από το Ιαπωνικό αρχιπέλαγος. Γύρω στο 1650 ένας ναύαρχος της δυναστείας των Μινγκ, ο Κοξίνγκα, έδιωξε τους Ολλανδούς και για 30 περίπου χρόνια έκανε εκεί δικό του κράτος, στον απόηχο της κατάρρευσης των Μινγκ. Το 1683 η νέα κυρίαρχη δυναστεία των Τσινγκ κατέλαβε το νησί, αρχίζοντας την κινεζική κυριαρχία.
Ο αποικισμός του νησιού με Κινέζους έγινε με αργούς ρυθμούς, αφού η ορεινή φύση του και η απουσία πολλών λιμανιών δεν το έκαναν ελκυστικό. Το 1895 η Φορμόζα πέρασε στην κατοχή της Ιαπωνίας, μετά την ήττα της Κίνας στον Σινο-Ιαπωνικό πόλεμο.
Η Ιαπωνία επένδυσε μεγάλη προσπάθεια να κάνει την Φορμόζα Ιαπωνική. Έδωσε έμφαση στην δημιουργία υποδομών και βιομηχανίας, κάνοντας την προπύργιο της επέκτασης που επιχείρησε στην νοτιοανατολική Ασία. Προσπάθησε να εκριζώσει με την βία την κινεζική ταυτότητα και κουλτούρα, αλλά ο χρόνος δούλευε εναντίον της. Μετά την ήττα της Ιαπωνίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, 300.000 Γιαπωνέζοι εκδιώχθηκαν το 1945 και η Φορμόζα, Ταϊβάν πια, πέρασε στην Κίνα.
Ο εμφύλιος της Κίνας μεταξύ των κομμουνιστών του Μάο και του Κουομιτάνγκ του Τσανγκ Και Σεκ ήταν καθοριστικός για την Ταϊβάν. Το 1949, μετά την ήττα του στην ηπειρωτική χώρα, ο Τσανγκ Και Σεκ πέρασε στην Ταϊβάν. Μαζί του έφθασαν και 2.000.000 άνθρωποι, μέλη της κυβέρνησης, του κόμματος και του στρατού του, όλη σχεδόν η ελίτ και η ιντελιγκέντσια της προκομμουνιστικής Κίνας, ξένοι εμιγκρέδες, μαζί με τον χρυσό της Τράπεζας της Κίνας. Δυο εκατομμύρια στα ήδη υπάρχοντα έξι εκατομμύρια που ήδη υπήρχαν εκεί.
Η ενσωμάτωση δεν ήταν εύκολη. Οι νέοι έποικοι έδρασαν στην ουσία σαν στρατός κατοχής, εφαρμόζοντας ένα καθεστώς διακρίσεων σε βάρος των παλαιών κατοίκων. Για σχεδόν σαράντα χρόνια, μέχρι τον θάνατο του Τσανγκ Και Σεκ, η χώρα κυβερνήθηκε με στρατιωτικό νόμο και με σκληρή Λευκή Τρομοκρατία. Μόλις την δεκαετία του 1990 η χώρα άρχισε να φιλελευθεροποιείται και είναι πλέον μια δυτικού τύπου δημοκρατία.
Στην πολιτική της ζωή αιωρείται το δίλημμα μεταξύ των παλαιών οραμάτων της ενιαίας Κίνας (με ελπίδα τη δημοκρατική της λειτουργία) που εκφράζουν οι «μπλε», το αναγεννημένο Κουομιτάνγκ, και της πλήρους ανεξαρτησίας που έχει εκφραστή την «πράσινη» συμμαχία και κερδίζει έδαφος στις καρδιές των κατοίκων. Η σημερινή πρόεδρος της Ταϊβάν είναι της «πράσινης» συμμαχίας.
Η Κίνα θέλει να ενσωματώσει την Ταϊβάν, στηριζόμενη στα «ιστορικά» της δικαιώματα. Και αυτό είναι κάτι που δεν είναι αντίθετο με το όραμα των «μπλε» της Ταϊβάν, μόνο που προσκρούει στα πολιτικά σχέδια των μεν και των δε.
Η Κίνα κατάφερε να ενσωματώσει το Χονγκ Κονγκ με την λογική του «ενός κράτους αλλά δυο συστημάτων». Όταν το έκανε αυτό, 25 χρόνια πριν, είχε φανεί και σαν φόρμουλα κατάλληλη και για την Ταϊβάν. Μόνο που η εξέλιξη της συμπεριφοράς της Κίνας απέναντι στην αυτονομία του Χονγκ Κονγκ έχει διαλύσει τις σχετικές ελπίδες.
Όσο περνάει ο χρόνος, η Ταϊβάν αναπτύσσεται και μεγαλώνουν γενιές που δεν θυμούνται την ενιαία Κίνα και το Κουομιτάνγκ, το αίτημα για πλήρη ανεξαρτησία και χωριστό δρόμο για την χώρα θα μεγαλώνει. Οι «μπλε» θα χάνουν όλο και περισσότερο το όραμα τους.
Η Κίνα και η πολιτική της ενσωμάτωσης δίνουν μια μάχη με τον χρόνο. Και ο Σι Ζι Πινγκ έχει επενδύσει πολλά στην προοπτική να ανακτήσει την Ταϊβάν. Και αυτός, προσωπικά, δίνει μια μάχη με τον χρόνο.
Πιστεύω ότι η Κίνα έχει ίσως μια ακόμα δεκαετία για να διατηρήσει τις ελπίδες της ανάκτησης της Ταϊβάν. Όχι παραπάνω.
Συνεπώς, αναμείνατε αύξηση της έντασης στην περιοχή.