THEPOWERGAME
Ελευθέριος Κρητικός
Οικονομολόγος, τέως Υποδιοικητής Στρατηγικού Σχεδιασμού, Οικονομικών, Εσόδων και ΚΕΑΟ του e-ΕΦΚΑ
Εν μέσω θερινής ραστώνης και με τον πληθωρισμό στην Αμερική να εκτινάσσεται στο 9,1%, τα μάτια όλων των οικονομολόγων είναι στραμμένα στις αποφάσεις που θα λάβει η Κεντρική Τράπεζα της Αμερικής (FED) αναφορικά με το παρεμβατικό της επιτόκιο στις 27 Ιουλίου.
Οι εκτιμήσεις δίνουν και παίρνουν, με τις πιο συντηρητικές προβλέψεις να κάνουν λόγο για επανάληψη της αύξησης κατά 0,75% (όπως δηλαδή συνέβη τον Ιούνιο), και τις πιο επιθετικές να δείχνουν αύξηση-ρεκόρ 1% (την μεγαλύτερη από το 1994!).
Όποια κι αν είναι η απόφαση της 27ης Ιουλίου, είτε 0,75% είτε -πολύ περισσότερο- 1%, ένα είναι το σίγουρο: Η FED θέλει να δείξει με εμφατικό και απόλυτο τρόπο στις Αγορές ότι είναι διατεθειμένη να κινηθεί ακραία προκειμένου να τιθασεύσει τον Πληθωρισμό (ακόμη κι αν αυτό συνεπάγεται αποφάσεις στραγγαλισμού της Προσφοράς Χρήματος).
Γιατί λοιπόν είναι καθοριστική η 27η Ιουλίου;
Η απάντηση βρίσκεται στη συμπεριφορά της FED τους τελευταίους μήνες που χαρακτηρίζεται από έντονη παλινδρόμηση.
Η ίδια η Τράπεζα έως και τον Μάρτιο (και με Πληθωρισμό εξίσου ψηλά, στο 7%) ακολουθούσε ακριβώς αντίθετη πορεία, ενισχύοντας τη ρευστότητα στην Οικονομία.
Τότε, τα προβλεπτικά της μοντέλα υιοθετούσαν ως βασική παραδοχή την «παροδικότητα» του φαινομένου του Πληθωρισμού και προέκριναν σαν στρατηγική/αντίβαρο στην περίοδο Covid, την εξακολούθηση της ενίσχυσης της Ζήτησης στην Οικονομία μέσω της διατήρησης της ποσοτικής χαλάρωσης.
Η συνειδητοποίηση του λάθους περί «παροδικότητας» μας έφερε στο σήμερα, με τη FED να είναι έτοιμη για μια δεύτερη, διαδοχική αύξηση-ρεκόρ στο βασικό της επιτόκιο.
Όμως, η φαινομενική αποφασιστικότητα της Τράπεζας να μειώσει τον Πληθωρισμό ακόμη κι αν αυτό απαιτήσει την καταστροφή της Ζήτησης στην Οικονομία, αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερο σκεπτικισμό.
Ο βασικός λόγος είναι ότι ο Πληθωρισμός που εμφανίστηκε στις Δυτικές Οικονομίες στα τέλη του 2021, είναι Πληθωρισμός που προέρχεται από την έλλειψη Προσφοράς προϊόντων (cost-push Inflation) και όχι από την υπερβάλλουσα Ζήτηση (demand-pull Inflation).
Η FED με την ποσοτική σύσφιξη που επιδιώκει, δείχνει να επικεντρώνεται περισσότερο στην αναστροφή του σφάλματος εκτίμησης που έκανε (και διατηρούσε την ποσοτική χαλάρωση μέχρι τον Μάρτιο), παρά στην αντιμετώπιση μιας τέτοιας μορφής Πληθωρισμού (cost-push Inflation).
Ο περιορισμός της Ζήτησης στην Οικονομία, χωρίς ουσιαστική επίλυση των θεμάτων που προκάλεσαν τον Πληθωρισμό από την πλευρά της Προσφοράς (διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας, περιορισμοί στη διακίνηση αγαθών κ.α.), θα οδηγήσει κατά πάσα πιθανότητα σε Ύφεση τις Δυτικές Οικονομίες, με τον Πληθωρισμό να επιμένει.
Ενδέχεται δηλαδή να οδηγηθούμε στην επανάληψη του φαινομένου του Στασιμοπληθωρισμού (για πρώτη φορά σε τέτοιο επίπεδο) μετά το 1970.
Αξιοσημείωτο γεγονός ότι και τότε, όπως και τώρα, κυριαρχούσε μια ενεργειακή κρίση.
Υπάρχει διέξοδος;
Σκόπιμα ως το σημείο αυτό δεν είχα αναφερθεί στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), καθώς η στρατηγική της εμφανίζεται πολύ πιο συνετή και οι αντιδράσεις της δείχνουν πιο νηφάλιες.
Έξι μέρες πριν από τις 27 Ιουλίου λοιπόν, δηλαδή στις 21 Ιουλίου, η ΕΚΤ θα αποφασίσει την πρώτη αύξηση επιτοκίων μετά από 10 και πλέον χρόνια, η οποία θα κυμανθεί από 0,25% έως -με μικρές πιθανότητες- 0,5%.
Παρά το γεγονός ότι δεν έχει την πρωτοκαθεδρία στις Δυτικές Οικονομίες (όπως η FED), η ΕΚΤ δείχνει τον δρόμο προς τη διατήρηση ενός «ενάρετου κύκλου» στις συνθήκες ασυνήθιστης αβεβαιότητας που έχουν επικρατήσει τα τελευταία χρόνια.
Χωρίς απότομες κινήσεις, πρέπει να δοθεί ο εύλογος χρόνος να συντονιστούν οι νομισματικές με τις δημοσιονομικές Αρχές, ώστε η αφαίρεση του Πληθωρισμού να γίνει χωρίς επαχθείς επιπτώσεις για τα ασθενέστερα στρώματα του Πληθυσμού.
Επιπλέον, θα πρέπει να αναπτυχθεί σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης σε συνδυασμό με πλέγμα προστασίας για το σύνολο των επιχειρήσεων. Ειδικά, σε σχέση με αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές από τις επιχειρήσεις που επιβίωσαν της Χρηματοοικονομικής Κρίσης του 2008, είναι «εθισμένες» στο «φθηνό» χρήμα για τουλάχιστον 2 δεκαετίες.
Μια αύξηση των επιτοκίων (ανάλογα με την ελαστικότητα αντίδρασης), θα διαταράξει λιγότερο ή περισσότερο τον επιχειρησιακό τους σχεδιασμό με απρόβλεπτες συνέπειες για την βιωσιμότητά τους.
Οι σχεδιαζόμενες αποφάσεις της FED στις 27 Ιουλίου δεν φαίνεται να ακολουθούν αυτή την ατραπό. Η ελπίδα όλων μας είναι σύντομα να πρυτανεύσει η λογική της ήπιας και προστατευμένης εξομάλυνσης ώστε το 2023 να «ανοίξει» πολύ πιο ευοίωνα απ’ ότι φαίνεται πως θα τερματίσει το 2022.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
