THEPOWERGAME
Ελλάδα και Βουλγαρία είναι οι δύο χώρες με το υψηλότερο ποσοστό υποστήριξης της Ρωσίας στην ΕΕ. Και για μεν την Ελλάδα διαβάσαμε διάφορες εξηγήσεις (όχι πολύ ικανοποιητικές, θα έλεγα), για τη Βουλγαρία όμως (που είναι και η πιο φιλορωσική χώρα της Ευρώπης) δεν είδα απολύτως τίποτα. Πλην δυο-τριών απαξιωτικών σχολίων, του τύπου «τι να περιμένει κανείς από τα Βαλκάνια».
Όποιος επισκεφθεί τη Σόφια, θα έχει σίγουρα την ευκαιρία να περπατήσει στην κεντρικότερη λεωφόρο της πόλης, εκεί που βρίσκονται τα ωραιότερα κτίρια· αν διαβάσει τις ταμπέλες θα διαπιστώσει ότι ονομάζεται «Λεωφόρος του Τσάρου Απελευθερωτή», που φυσικά αναφέρεται στον Τσάρο Αλέξανδρο τον Β’ της Ρωσίας, του οποίου το άγαλμα δεσπόζει μπροστά στο βουλγαρικό κοινοβούλιο. Περπατώντας λίγο ακόμα, πίσω απ’ το κοινοβούλιο, θα συναντήσει τον καθεδρικό ναό της Σόφιας, μια από τις μεγαλύτερες και επιβλητικότερες ορθόδοξες εκκλησίες στον κόσμο, που λέγεται Αλεξάντερ Νέβσκι, από το όνομα του Ρώσου Αγίου στον οποίο είναι αφιερωμένος. Αν μπει μέσα να ανάψει ένα κεράκι, αριστερά στην είσοδο, θα δει μια πλάκα όπου είναι γραμμένη σε αρκετές γλώσσες, (αν θυμάμαι καλά και στα ελληνικά), η πρόταση: «Ο Ναός αυτός είναι δείγμα ευγνωμοσύνης των Βουλγάρων προς τους 200.000 Ρώσους στρατιώτες που έδωσαν τη ζωή τους για την απελευθέρωση της Βουλγαρίας». Και βεβαίως εννοεί τον ρωσο-τουρκικό πόλεμο του 1878-79, χάρη στον οποίο η Βουλγαρία, αλλά και η Σερβία, το Μαυροβούνιο κλπ, απέκτησαν της ελευθερία τους.
Δύσκολα ξεπερνιούνται αυτά τα πράγματα. Αν δεν φθάνουν αυτά υπάρχουν κι άλλα πιο πρόσφατα, έχουν πολλές αναμνήσεις οι Βούλγαροι. Στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, η Βουλγαρία ήταν με την πλευρά του Άξονα. Το καλοκαίρι του 1943, μετά τις ήττες στο Στάλινγκραντ και στο Κουρσκ, η Γερμανία βρίσκεται σε δύσκολη θέση. O Χίτλερ καλεί στο Βερολίνο τον βασιλιά της Βουλγαρίας, τον Τσάρο Μπορίς (ή Βόρις) Γ’, (πατέρα του σημερινού Συμεών, που διετέλεσε πρωθυπουργός στις αρχές της δεκαετίας του 2000). Η συνάντηση υπήρξε θυελλώδης· ο Χίτλερ του ζητά δύο πράγματα: να παραδώσει τους Εβραίους της Βουλγαρίας και να στείλει βουλγαρικά στρατεύματα στο ανατολικό μέτωπο. Ο Μπορίς ο Γ’ αρνείται κατηγορηματικά και τα δύο, θεωρεί αδιανόητο να παραδώσει πολίτες της χώρας του λόγω του θρησκεύματος ή ακόμη να στείλει Βούλγαρους στρατιώτες να σκοτώσουν τους «αδελφούς» Ρώσους. Επιστρέφει στη Σόφια και πεθαίνει λίγες μέρες αργότερα, πιθανότατα δηλητηριασμένος από ξένους πράκτορες. Αφήνει όμως, πίσω του ένα σημαντικό legacy: Η Βουλγαρία είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που προστάτευσε απόλυτα τους Εβραίους πολίτες της, και συγχρόνως διατήρησε την πιο προνομιακή ιστορική της σχέση. Ακόμη και σήμερα, αν αναφερθείς στον τσάρο Μπορίς στη Βουλγαρία, αισθάνεσαι μια συγκίνηση στο πρόσωπο των συνομιλητών σου.
Ελπίζω η σύντομη αυτή ιστορική αναφορά να βοήθησε λίγο στην κατανόηση της επικαιρότητας.