THEPOWERGAME
Την πρώτη φορά που βρέθηκα στο Παρίσι, πάνε πολλά χρόνια, αισθάνθηκα ότι προσγειώθηκα σε έναν άλλον πλανήτη. Παιδί, έφηβος, μιας φτωχής ακόμα Αθήνας, με εμπειρίες από έναν ακόμα πιο φτωχό τόπο, την όμορφη μα παρατημένη τότε Ικαρία, μου φάνηκαν όλα τόσο εξωπραγματικά και πλούσια, τα τεράστια βουλεβάρτα, τα κτίρια τα φορτωμένα ιστορία, οι άνθρωποι τόσο ραφινάτοι, η πανέμορφη γλώσσα, η πλούσια νυκτερινή ζωή, οι πανάκριβες βιτρίνες.
Από τότε πολύ συχνά επισκέπτομαι την Πόλη του Φωτός. Πολλές φορές για δουλειά, πολλές φορές μόνο για την χαρά να είμαι εκεί. Με μόνιμη την απορία, γιατί δεν ζω εκεί;
Η απάντηση βέβαια είναι εύκολη και με πολλές αιτιολογήσεις. Οι μικρές αυτές επισκέψεις, το πολύ μιας εβδομάδας, σου δίνουν τον αφρό των θετικών εντυπώσεων ενός μέρους, δεν προσφέρονται για να βιώσεις και τα αρνητικά που κάθε τόπος κουβαλάει στο φορτίο του.
Μία παράμετρος που πάντα με εντυπωσίαζε ήταν το πόσο ακριβή μου φαίνονταν η ζωή εκεί. Ακόμα και όταν, παλιά, το κόστος του καλού ξενοδοχείου για μία εβδομάδα ήταν ίσο με το κόστος του αεροπορικού εισιτηρίου (μιλάμε για δεκαετία του 80…), ενώ τώρα πάνω κάτω μόνο μία μέρα διαμονής ισοδυναμεί με αυτό, ακόμα και τότε οι τιμές φάνταζαν εξωπραγματικές. Αυτό περιλαμβάνει περίπου τα πάντα, αλλά η αίσθηση δυναμώνει όταν βλέπεις να πολλαπλασιάζονται τα μαγαζιά που πουλάνε είδη πολυτελείας, μαζί και οι τιμές των ειδών αυτών, χρόνο με τον χρόνο.
Οι μάρκες πολυτελείας έχουν εκεί την πρωτεύουσα τους. Πλήθη συνωστίζονται, πολλές φορές κάνουν ουρές, έξω από τα καταστήματα της Louis Vuitton, της Prada, της Gucci, της Chanel, της Dior, της Rollex και άλλων, που χάνεις τον λογαριασμό. Πλήθη από όλες τις φυλές και τα έθνη του κόσμου. Στην Λεωφόρο των Ηλυσίων μερικοί νοικιάζουν Λαμποργκίνι και Φερράρι στους τουρίστες για βόλτες 10 λεπτών ή μισής ώρας για να μοστράρουν την εμπειρία τους στο Instagram και να εντυπωσιάσουν τους followers.
Βέβαια, δεν είναι μόνο αυτά το Παρίσι. Δίπλα στις πολυτέλειες των βουλεβάρτων και τα παρδαλά πλήθη των μουσείων και των μνημείων υπάρχουν και τα προάστια, όπου βλέπεις έναν άλλο κόσμο, ρημαγμένο από τον αγώνα για την επιβίωση. Αλλά βλέπεις αυτόν τον κόσμο και μέσα στο λαμπερό Παρίσι, τους έγχρωμους ταξιτζήδες, τους ντελιβεράδες, το υπηρετικό προσωπικό των ξενοδοχείων, μαζί με τους άστεγους, τους αλκοολικούς, το περιθώριο, που δίνει τον τόνο σε άλλες ώρες ακόμα και στα πιο κεντρικά σημεία του Παρισιού.
Το Παρίσι μοιάζει πια Αμερική. Πλήθη σχολείων κατακλύζουν το Λούβρο. Βλέποντας τα παιδιά αυτά, του δημοτικού, τα μισά και πλέον με χαρακτηριστικά της Αφρικής και της Ασίας, πείθεσαι ότι η «λευκή Γαλλία» είναι πια παρελθόν και η πολυεθνικότητα της μελλοντικής Γαλλικής κοινωνίας είναι πια εγγυημένη. Κανένας φόβος για επικράτηση του επαρχιώτικου εθνικιστικού ρατσισμού (τύπου Ζεμούρ).
Μια πόλη που όσο δυναμώνει την αίσθηση ομορφιάς που αποπνέει (πλήθος κτιρίων ανακαινίζονται σε όλη την πόλη), όσο περισσότερο εκπέμπει τον πλούτο και το λούσο, τόσο περισσότερο μεγαλώνει και η αίσθηση της ανισότητας από αυτούς που ζουν μέσα σε αυτό το θαυμαστό σκηνικό χωρίς να έχουν την δυνατότητα (και ίσως και την παραμικρή πιθανότητα) να γίνουν τμήμα της προνομιούχας ομάδας που τα χαίρεται όλα αυτά σαν δικά της.
Γιατί, κακά τα ψέματα, μόνο αν είσαι είτε πλούσιος είτε απαλλαγμένος από την επιθυμία για υλικά αγαθά και αυτό που λέμε «η καλή ζωή», μόνο τότε μπορείς να απολαύσεις πραγματικά το Παρίσι. Μικρές μειοψηφίες και οι δύο αυτές.
Χρόνο με τον χρόνο, όσο η σύγχρονη ζωή γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη, όσο η τεχνολογική πρόοδος πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες απασχόλησης και επικοινωνίας, το στοίχημα των αισιόδοξων αυτού του κόσμου είναι ότι όλο και περισσότεροι θα έχουν την δυνατότητα να απολαύσουν ευτυχία και ευημερία. Και ότι οι ανισότητες θα μειώνονται. Ωστόσο, αν κρίνουμε από μεγαλουπόλεις σαν το Παρίσι, αυτό που συμβαίνει είναι ότι πολλοί μένουν πίσω και η σχετική απόσταση τους από τους πραγματικά προνομιούχους φαίνεται να γίνεται αβυσσαλέα. Ο «μπακλαβάς» του κοινωνικού τεμαχισμού έχει όλο και περισσότερα κομμάτια και τα ρήγματα μεταξύ τους είναι όλο και πιο βαθιά.
Έτυχε φέτος να πέσω πάνω στις προεδρικές εκλογές. Το αποτέλεσμα ευτυχές, αφού επεκτάθηκε η θητεία του Μακρόν για πέντε ακόμα χρόνια, παρά την απειλή του ακροδεξιού λαϊκισμού της Λεπέν. Ωστόσο πολλά σύννεφα εξακολουθούν να συσσωρεύονται για το μέλλον, αφού υφέρπει μια δυσαρέσκεια που τροφοδοτεί τον λαϊκισμό τόσο της άκρας δεξιάς όσο και της άκρας Αριστεράς (του τύπου Μελανσόν).
Ας μην ξεχνάμε ότι οι Γάλλοι έχουν μια μακρά παράδοση εξεγέρσεων και ανυποταξίας στην κεντρική εξουσία. Εκτός από την μεγάλη Γαλλική Επανάσταση, τον 19ο αιώνα κάθε γενιά έκανε και μια ακόμα επανάσταση, με κέντρο πάντα το Παρίσι. Τον 20ο αιώνα τα πήραν όλα και τα σήκωσαν οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, αλλά και πάλι το 1968 με τον Μάη του 1968 οι Γάλλοι (και ιδίως οι Παριζιάνοι) θυμήθηκαν την εξεγερσιακή τους παράδοση. Είναι ένα πολύ διεκδικητικό κοινωνικό σώμα, σχεδόν πάντα και σχεδόν για όλα τα θέματα, φορείς μιας εθνικής μυθολογίας ανωτερότητας και αλαζονείας.
Μας μοιάζουν πολύ σε αυτό. Θυμάμαι το σύνθημα του Μάη του 1968 «Θέλουμε τα πάντα, και τα θέλουμε τώρα»…
Η εκλογή Μακρόν κρίθηκε κατά βάση στο Παρίσι. Αφού εδώ πήρε 85% των ψήφων έναντι 15% της ΛεΠέν. Ας μείνουμε λίγο στο γιατί έγινε αυτό.
Λίγοι αριθμοί: Το Παρίσι, με 12,5 εκατομμύρια κατοίκους (χοντρικοί αριθμοί) είναι το 20% του πληθυσμού της Γαλλίας. Έχει όμως το 30% του Γαλλικού ΑΕΠ και το 40% των ξένων επισκεπτών της χώρας (40 εκατ ετησίως από ένα σύνολο 100 εκατ). Έτσι είναι το εμφανές οικονομικό κέντρο της χώρας.
Ο Μακρόν στηρίχτηκε καθαρά από το προνομιούχο κομμάτι των κατοίκων που αισθάνονται ασφαλείς από μια κυβέρνηση οικονομικού ορθολογισμού. Ενώ ταυτόχρονα στηρίχτηκε και από την Αριστερά (του τύπου Μελανσόν) σαν μια λύση ανάγκης απέναντι στην Ακροδεξιά. Που φοβούνται ότι παρά τις διακηρύξεις της θα οξύνει τις ανισότητες.
Το Παρίσι είναι το κέντρο των πραγμάτων στην Γαλλία. Η στρατηγική της ΛεΠέν, να κυριεύσει την επαρχία, με επίκεντρο τους φόβους αυτής για την αλλοίωση του παραδοσιακού γαλλικού χαρακτήρα που συμβαίνει στο Παρίσι, και μετά να κυριεύσει την πρωτεύουσα, είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Όσο χρόνο τουλάχιστον αντέχει η γραμμή Μακρόν (ή όποιου άλλου τον διαδεχθεί) να σαγηνεύει την Αριστερά, ακολουθώντας παράλληλα μια πολιτική οικονομικού ορθολογισμού.
Ωστόσο ο κίνδυνος ελλοχεύει. Κατά την γνώμη μου περισσότερο τα ρίσκα βρίσκονται σε μια μελλοντική κυβέρνηση της Αριστεράς που θα γοητεύσει τα πλήθη των μη προνομιούχων για να καταλάβουν την «Βαστίλη» της Παριζιάνικης πολυτέλειας και ελίτ. Γιατί αυτό μπορεί να συμβεί στο Παρίσι, έχει ήδη συμβεί στο παρελθόν.
Ίσως τότε, (αν υπάρχω…) να σταματήσω να πηγαίνω στο Παρίσι.