Σήμερα, στην εποχή του μεγάλου πληθωρισμού, της συνεχιζόμενης ακρίβειας και εκρηκτικής ανόδου του κόστους ενέργειας και ηλεκτρισμού, τα ακίνητα είναι στο στόχαστρο. Ειδικά αυτά παλαιότητας κατασκευής άνω της 20ετίας, έχουν την τιμητική τους στην ελληνική αγορά ακινήτων, αφού αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα του υφιστάμενου κτιριακού όγκου. Σύμφωνα με στοιχεία, από το κτιριακό απόθεμα στην χώρα των 4,5 εκατ. οικιστικών μονάδων, από αυτές 3,9 εκατ. κατασκευάστηκαν μέχρι το 2000 και περίπου 3,2 εκατ. πριν το 1980. Άρα γίνεται αντιληπτό πόσο σημαντική είναι η ενεργειακή αναβάθμιση για τους ιδιοκτήτες του μεγαλύτερου ποσοστού των κτιρίων και ακινήτων της χώρας. Είναι μια επιβεβλημένη ενέργεια με επενδυτική υπεραξία. Τέτοιες παρεμβάσεις είναι ενδεικτικά η εγκατάσταση ενεργειακών κουφωμάτων, θερμομόνωσης, ηλιακού θερμοσίφωνα, σύγχρονων συστημάτων θέρμανσης και ψύξης και νέου εξοπλισμού φωτισμού, υψηλής απόδοσης και χαμηλότερης κατανάλωσης. Ενώ πλέον, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε ακίνητα με την λογική του συμψηφισμού (net metering), αποκτά μεγαλύτερη ζήτηση με πολύ καλή απόδοση και πρακτική ωφέλεια στη λειτουργία των ακινήτων. Βέβαια, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η σωστή χρήση των παρεμβάσεων και η ολοκληρωμένη υποστήριξη ενός ειδικού μηχανικού και εξειδικευμένων συνεργείων, ώστε η μελέτη και η επίβλεψη των εργασιών να συνοδευτούν από την ποιότητα του αποτελέσματος.
Η ενεργειακή αναβάθμιση-ανακαίνιση όμως, απαιτεί ρευστότητα και επενδυτικούς πόρους ιδίων κεφαλαίων, αποτελώντας βέβαια μια σημαντική επενδυτική κίνηση, αναπτυξιακά, για την πραγματική οικονομία και κοινωνία. Για αυτό και απαιτούνται άμεσα γενναία μόνιμα κίνητρα για την εκτίναξη της ενεργειακής αναβάθμισης και εξοικονόμησης, ειδικά των ακινήτων παλαιότητας. Η σημερινή λογική των επιδοτήσεων τύπου «Εξοικονομώ» είναι θετική αλλά εξαιρετικά ανεπαρκής για τις σημερινές ανάγκες. Καλό είναι να συνεχιστεί, όμως σίγουρα απλοποιημένη και διευρυμένη πχ με ένα πρόγραμμα α) για επαγγελματικά ακίνητα και β) με ειδικό στόχο την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών στις στέγες για περιορισμό του κόστους ηλεκτρισμού.
Αντίθετα, ρηξικέλευθες προτάσεις όπως και αυτή της ΠΟΜΙΔΑ για την εκτέλεση της ενεργειακής αναβάθμισης με επιστροφή φόρου ίση με το 40% της αξίας του έργου, μέσω της φορολογίας εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ και κάθε άλλου φόρου προς το Ελληνικό Δημόσιο, είναι τελικά ελκυστικότερη και ευκόλως υλοποιήσιμη. Και αυτό γιατί επιτρέπει, με ένα μόνιμο κίνητρο, σε κάθε ιδιοκτήτη, επαγγελματία και επενδυτή, να αναβαθμίσει ενεργειακά και οικοδομικά το ακίνητο του, με υπεραξία και άμεση απόδοση. Ενώ για την κοινωνία άμεσες ωφέλειες είναι η δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας, η βελτίωση του περιβάλλοντος και της βεβαρυμμένης ενεργειακής κατανάλωσής των παλιών κτιρίων και ενίσχυση των παραγωγικών κρατικών εσόδων, αυτών δηλαδή που δημιουργούνται από αναπτυξιακές δράσεις. Αυτό είναι ένα ελκυστικό κίνητρο σε μια ρεαλιστική λογική μιας ουσιαστικής αναπτυξιακής πολιτικής. Η κυβέρνηση δυστυχώς περιόρισε νομοθετικά το κίνητρο αυτό στην έκπτωση μόνο των υπηρεσιών και όχι των υλικών ή εξοπλισμού, οδηγώντας έτσι σε ελάχιστη χρήση του από τους πολίτες και αποτυχία. Για αυτό οφείλει να το επανεξετάσει και να το αλλάξει άμεσα.
Εν κατακλείδι, η επιτυχημένη ενεργειακή αναβάθμιση, δηλαδή η προσθήκη αξίας μεγαλύτερης από τον προϋπολογισμό-κόστος επένδυσης (value for money), εξαρτάται από διαφορετικούς παράγοντες και έχει ως βασική προϋπόθεση τη μελέτη, επίβλεψη καθορισμό κόστους και συντονισμό των εργασιών από ειδικό μηχανικό και με την επιλογή κατάλληλων εξειδικευμένων συνεργείων. Δύο είναι οι κύριες ωφέλειες που προκύπτουν από την ενεργειακή αναβάθμιση και ευρύτερα ανακαίνιση ή συντήρηση των ακινήτων μας. Πρώτον, της ενίσχυσης της μελλοντικής υπεραξίας τους στην αγορά ή της ενίσχυσης του ενοικίου τους σε περίπτωση μακροχρόνιας αξιοποίησης τους και δεύτερον, η άμεση βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης με άμεσο όφελος απόσβεσης από την αξιοποίηση τους από τα χαμηλότερα κόστη ενεργειακής κατανάλωσης άρα και λειτουργίας του ακινήτου (πχ ηλεκτρικό ρεύμα, θέρμανση). Βέβαια η κορυφαία απόδοση δεν είναι τελικά μόνο χρηματική, αλλά αφορά στην αναβάθμιση της καθημερινής διαβίωσης. Ειδικά η ψυχική άνεση και ανάταση, εξαιρετικά απαραίτητη σήμερα, είναι η ουσιαστική, άυλη και κορυφαία υπεραξία αφού, εκτός της υλικής υπεραξίας, οδηγεί στην ανεκτίμητης αξίας ευχάριστη οίκηση ή επαγγελματική εργασίας. Αναμφίβολα την σημερινή εποχή της κρίσης πληθωρισμού και ενεργειακής ακρίβειας, η ενεργειακή αναβάθμιση είναι τελικά μια εφικτή και αποδοτική επένδυση win-win, για καθένα ξεχωριστά και για την ανάπτυξη συνολικά, για αυτό και θέλει διαρκή, μόνιμα και ουσιαστικά κίνητρα και όχι περιορισμένες επιδοτήσεις!
