THEPOWERGAME
Χρήστος Κίσσας
PhD in Finance, συγγραφέας του «Green Finance»
Βρυξέλλες, Γενάρης του 2016. Κάνει κρύο αλλά ο καιρός είναι στεγνός και η βραδιά καθαρή και όμορφη. Φίλος μου με έχει καλέσει για φαγητό στο εστιατόριο του ξενοδοχείου Amigo, δίπλα από την Grand Place. Ακριβό εστιατόριο, καλό φαγητό, εξαιρετικό service. Φεύγοντας, στην πόρτα μας δίνει τα παλτό μας και μας χαιρετά νεαρή με μακριά μαύρη ποδιά. Δίπλα στην είσοδο βρίσκονται δυο στοίβες από εφημερίδες, οι Financial Times και η New Europe. Ο φίλος μου παίρνει μια New Europe και κοιτάζει την πρώτη σελίδα με τη λίστα των άρθρων. Κατά σύμπτωση, εκείνη την εβδομάδα είχα γράψει ένα άρθρο, δεν θυμάμαι για ποιο θέμα. Κατά σύμπτωση, υπήρχε και άρθρο του Σόιμπλε, μάλιστα τοποθετημένο στη λίστα κάτω από το δικό μου. Ο φίλος μου αρχίζει να αστειεύεται, «έτσι πρέπει, λέει γελώντας, ο Σόιμπλε να είναι κάτω από σένα». Γυρίζει και στη νεαρή υπάλληλο του Amigo και της λέει το ίδιο, «είδατε ο φίλος μου πόσο σημαντικός είναι; έχει άρθρο στην εφημερίδα που δίνετε στους πελάτες σας». «Οοο!», απαντά εκείνη με μια έκφραση θαυμασμού, ημι-αυθεντικού, ημι-προσποιητού. «Και μάλιστα, πάνω απ’ τον Σόιμπλε!», συνεχίζει το πείραγμα ο φίλος μου. Εκείνη τον κοιτά με απορία· «ο Σόιμπλε!» επιμένει αυτός, αλλά εκείνη συνεχίζει να μην καταλαβαίνει και μας κοιτάζει λίγο αιφνιδιασμένη, ίσως και λίγο ανήσυχη να μη φανεί αγενής. «Πάμε», του λέω, «μη βασανίζεις την κοπέλα, προφανώς δεν ξέρει ποιος είναι ο Σόιμπλε». Στον δρόμο προς το πάρκινγκ συνεχίζουμε την κουβέντα. «Γιατί να ξέρει ποιος είναι ο Σόιμπλε», τον ρωτάω, «Ελληνίδα είναι»; «Έχεις δίκιο», μου απαντά, «γιατί μια 25άχρονη Βελγίδα από τη Βαλλονία να ξέρει τον Σόιμπλε, Ελληνίδα είναι να έχει την ανάγκη του»; Συμφωνούμε την επομένη να κάνουμε ένα μικρό γκάλοπ στο γραφείο μας, να ρωτήσουμε τους συνεργάτες μας, που μάλιστα ασχολούνται με ευρωπαϊκά προγράμματα, πόσοι ξέρουν τον Σόιμπλε. Δράμα, οι 8 στους 10 δεν τον έχουν καν ακουστά, οι δε Βέλγοι δεν ξέρουν ούτε τον δικό τους υπουργό οικονομικών. Είναι προφανές ότι οι «κανονικοί» άνθρωποι, πολίτες με πανεπιστημιακή μόρφωση που ζουν στην «πρωτεύουσα της Ευρώπης» δεν γνωρίζουν ούτε τα ονόματα των βασικών Ευρωπαίων αξιωματούχων, λχ. του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή του Ευρωκοινοβουλίου.
Τα σκεπτόμουν αυτά όταν έγινε το επεισόδιο με τον Ερντογάν και την φον ντερ Λάιεν· τότε που την άφησε όρθια να ψάχνει πού θα καθίσει. Το μεγάλο όφελος τότε ήταν ότι ο μέσος Ευρωπαίος έμαθε ότι υπάρχει κάποιος Σαρλ Μισέλ που είναι πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κάτι δηλαδή σαν Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πάρα πολλοί έμαθαν επίσης τότε την ύπαρξη της κυρίας φον ντερ Λάιεν, της κατά κάποιον τρόπο «πρωθυπουργού» της Ευρώπης. Το δράμα είναι ότι συνεχίζουν να μην την ξέρουν οι περισσότεροι, ακόμη και οι υπουργοί των αφρικανικών χωρών· ή, ακόμη χειρότερα, όσοι την ξέρουν να την θεωρούν μια ανώτερη δημόσια υπάλληλο χωρίς ουσιαστική εξουσία, γι’ αυτό και οι πιο αγενείς απαξιούν να την χαιρετήσουν.
Η αλήθεια είναι ότι ουδείς εξέλεξε την κυρία φον ντερ Λάιεν ή τον κύριο Σαρλ Μισέλ στις θέσεις που είναι. Τοποθετήθηκαν εκεί από τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, βασικά από τις δύο μεγάλες χώρες, με προφανές κριτήριο να μην επισκιάζουν τους ηγέτες που τους επέλεξαν. Γι’ αυτό και οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ούτε τους γνωρίζουν, ούτε τους θεωρούν πραγματικά πολιτικούς. Για τους περισσότερους, είναι κάτι σαν στελέχη επιχειρήσεων που ασχολούνται με διαδικαστικά θέματα, χρησιμοποιώντας μάλιστα μια γλώσσα που ελάχιστοι καταλαβαίνουν. Όλα αυτά θα ήταν αδιάφορα, ίσως και χαριτωμένα, αν η Ευρώπη δεν ήταν σε οικονομική κρίση από το 2008, μια κρίση που επιτάθηκε με την Covid τα δύο τελευταία χρόνια και έχει φέρει σε μεγάλη δυσκολία τη μεσαία τάξη, δηλαδή τη μεγάλη πλειοψηφία αυτών που στήριξαν και στηρίζουν την ευρωπαϊκή ιδέα.
Μετά τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της γεωπολιτικής, με την απειλή πολέμου να πλανάται για πρώτη φορά στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η έλλειψη πολιτικών ικανών να εκφράζουν μια ενιαία φωνή της Ευρώπης γίνεται ακόμη πιο δραματική. Ιδίως όταν οι συμμαχίες και τα συμφέροντα δεν είναι πλέον καθαρά και σαφή. Οι ευρωπαίοι πολίτες δεν γνωρίζουν με ποια πλευρά είναι και τι τους συμφέρει. Δεν ξέρουν πόσο η ευθυγράμμιση με μια από τις εμπλεκόμενες χώρες θα τους στοιχίσει σε κόστος ενέργειας και σε απώλεια ποσοστιαίων μονάδων ανάπτυξης – τώρα, μετά την πανδημία, που χρειάζονται την ανάπτυξη όσο ποτέ. Δεν ξέρουν αν τα συμφέροντά τους ταυτίζονται με αυτά των ΗΠΑ ή αν τους χρησιμοποιούν σε γεωπολιτικά παιχνίδια. Και δεν υπάρχει κανείς να τους καθοδηγήσει. Οι άγνωστοι στους πολλούς τεχνοκράτες που κατέχουν τα ανώτερα αξιώματα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς δεν εμπνέουν αυτή τη στιγμή τους λαούς της Ευρώπης. Η εντύπωση που δίνουν στην κοινή γνώμη είναι ότι αντί να δίνουν κατευθύνσεις, ασχολούνται με συναντήσεις ρουτίνας και «μεγάλες ιδέες» για θέματα δεύτερης σημασίας στα μάτια της πλειοψηφίας των πολιτών. Κυρίως, δίνουν την εικόνα ότι βρίσκονται σε έναν δικό τους κόσμο, που δεν ενδιαφέρει κανέναν πέραν απ’ αυτούς και τη γραφειοκρατία που τους περιβάλλει.
Ίσως έφτασε η ώρα η Ευρώπη να δει κατάματα το πρόβλημα της έλλειψης ηγεσίας και να σκεφτεί τι θα κάνει. Εάν βέβαια θέλει να την υπολογίζουν και να τη σέβονται στο μέλλον, και να μην μείνει μια απλή μηχανή διαχείρισης κονδυλίων και παραγωγής διαδικασιών, κανονισμών και οδηγιών, γραμμένων μάλιστα σε μια παράξενη γλώσσα.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
