THEPOWERGAME
O Ρίχαρντ Ζόργκε πράκτορας της Σοβιετικής Ένωσης, επί Στάλιν έχει χαρακτηριστεί ως ο μεγαλύτερος κατάσκοπος του 20ου αιώνα. Δεν είναι απλώς η έμπνευση για τον Τζέιμς Μποντ, ήταν ο Τζέιμς Μποντ. Ο Ιαν Φλέμινγκ, ο δημιουργός της σειράς ταινιών του κινηματογραφικού ήρωα είχε πει για τον Ζόργκε «είναι ο άνθρωπος τον οποίο θεωρώ ως τον εκπληκτικότερο κατάσκοπο στην ιστορία».
Οι πληροφορίες του επηρέασαν σημαντικά -και θα μπορούσαν ακόμα περισσότερο- την έκβαση του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Εκτός αυτού έζησε μια πολυτάραχη και συναρπαστική ζωή. Αγαπούσε τα γρήγορα αυτοκίνητα, τις γυναίκες και το ποτό, κινούμενος στα σαλόνια της εξουσίας με κοσμοπολίτικο αέρα κερδίζοντας τους ανθρώπους με την χαρισματική του προσωπικότητα.
Ο Ζόργκε γεννήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1895 στο Μπακού, στην πρωτεύουσα του σημερινού Αζερμπαϊτζάν, από πατέρα Γερμανό και μητέρα Ρωσίδα. Τρία χρόνια όμως μετά την γέννηση του μετοίκησαν στο Βερολίνο.
Ο πατέρας του ήταν φανατικός εθνικιστής και ο Ζόργκε στα 18 του χρόνια, ακολουθώντας τα βήματά του, κατατάσσεται για να πολεμήσει στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο με μεγάλο ενθουσιασμό και εθνικό μεγαλοϊδεατισμό, όπως πολλοί νέοι εκείνης της γενιάς. Στον πόλεμο τραυματίζεται και παρασημοφορείται, αλλά βιώνοντας τη φρίκη στο πεδίο της μάχης, μεταστρέφεται σε υπέρμαχο της ειρήνης. Όντας καλλιεργημένος και μορφωμένος έρχεται σε επαφή με την κομμουνιστική ιδεολογία και γίνεται μέλος του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος ενώ παράλληλα τελειώνει το διδακτορικό του στις Πολιτικές Επιστήμες.
Το 1924 φεύγει για την Μόσχα με την ιδιότητα του δημοσιογράφου που παρέμεινε το επάγγελμά του αλλά και η κάλυψη του μέχρι το τέλος της ζωής του. Γρήγορα γίνεται αντιληπτή η χαρισματική προσωπικότητα του Ζόργκε από την μυστική υπηρεσία της Σοβιετικής Ένωσης την OGPU, την πρόδρομο της KGB. Εκτός από την αντίληψη, την εμβρίθεια και την αποτελεσματικότητα του ο Ζόργκε μιλούσε άπταιστα γερμανικά, ρωσικά, αγγλικά, γαλλικά, ιαπωνικά και καλά κινεζικά.
Στρατολογείται από την OGPU και αναλαμβάνει να συγκεντρώνει πληροφορίες για το γερμανικό καθεστώς. Γυρίζοντας στην Γερμανία για τον σκοπό αυτό, υποδύεται τον ιδεολόγο ναζιστή καταφέρνοντας να πείσει ότι είχε αποκηρύξει το κομμουνιστικό του παρελθόν, το οποίο γνώριζε βέβαια η γερμανική αστυνομία και ότι ήταν ένθερμος συνεχιστής της εθνικιστικής οικογενειακής του παράδοσης. Δουλεύει σαν δημοσιογράφος σε διάφορες εφημερίδες και παράλληλα χτίζει τις προσβάσεις του στα ανώτερα κλιμάκια της πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας.
Με εντολή των Σοβιετικών και με την ιδιότητα του Γερμανού ανταποκριτή το 1930 πηγαίνει στη Σαγκάη, όπου εκεί στήνει ένα δίκτυο κατασκόπων για λογαριασμό του Στάλιν. Το 1933 του ζητήθηκε να κάνει το ίδιο στην Ιαπωνία. Σε αυτή την χώρα οι σοβιετικοί δεν είχαν κανένα κατασκοπευτικό δίκτυο και εν όψει της συμμαχίας της Ιαπωνίας με τον Χίτλερ αυτό γινόταν πλέον επιτακτική ανάγκη. Και βέβαια είχαν δίκιο αφού οι πληροφορίες του Ζόργκε έμελλε να είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για τους Σοβιετικούς αλλά για την έκβαση όλου του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.
Από το 1933 ξεκινάει να χτίζει στο Τόκιο ένα πλήρες κατασκοπευτικό δίκτυο, με τον κωδικό όνομα «Ράμζαϋ». Παράλληλα γίνεται ένας από τους καλύτερους δημοσιογράφους ειδικευμένος σε θέματα της Κίνας και της Ιαπωνίας.
Οι γυναίκες, τα ποτά και τα ξενύχτια…
Το δίκτυο που φτιάχνει ο Ζόργκε στην Ιαπωνία φτάνει μέχρι το γραφείο του πρωθυπουργού της χώρας Φουμιμάρο Κονόε. Καταφέρνει να δημιουργήσει σχέσεις φιλίας και εμπιστοσύνης με Ιάπωνες πολιτικούς ναζιστές, εργαζόμενους στην γερμανική πρεσβεία στο Τόκυο. Πείθει τον ίδιο τον πρέσβη Χέρμπερτ φον Ντίρκσεν ότι δουλεύει σε μυστική αποστολή για λογαριασμό του ναζιστικού κόμματος. Ο Φον Ντίρκσεν τον θεωρεί τόσο σημαντικό που δεν τον επηρεάζει ούτε το γεγονός ότι ο Ζόργκε είχε ξελογιάσει την ίδια του τη σύζυγο. Η φήμη του ως γυναικοκατακτητής τον συνόδευε σε όλη τη διάρκεια της παραμονής του στην Ιαπωνία.
Χαρακτηριστικό είναι ότι μετά την σύλληψή του στην έρευνα της ιαπωνικής αστυνομίας αναφέρεται ότι κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ιαπωνία είχε σχέσεις με συνολικά 52 γυναίκες εκφράζοντας μάλιστα την απορία πότε έβρισκε τον χρόνο για κατασκοπευτική δραστηριότητα. Το προφίλ που αναπτύσσει έρχεται σε πλήρη αντίθεση με αυτό του κατασκόπου, είναι αυτό του πλέι μπόι με έντονη ροπή στις γυναίκες, τα ποτά και τα ξενύχτια.
Οι πληροφορίες και η απαξίωση του Στάλιν
Οι πληροφορίες του Ζόργκε ήταν τεράστιας σημασίας για τον πόλεμο. Αν δεν υπήρχαν αυτές, η Ρωσία πολύ πιθανόν θα έχανε τον πόλεμο από τον Χίτλερ. Ο Ζόργκε διαβεβαίωνε ότι η Ιαπωνία δεν επεδίωκε πόλεμο με την ΕΣΣΔ (Σοβιετική Ένωση) πράγμα που φοβόταν ο Στάλιν υπερεκτιμώντας τον κίνδυνο από τα ανατολικά και αγνοώντας τον πραγματικό κίνδυνο, από τα δυτικά.
Η πιο σημαντική πληροφορία απ’ όλες ήταν η προειδοποίηση του Ζόργκε ότι η γερμανική επίθεση στη Σοβιετική Ένωση θα γινόταν αιφνιδιαστικά γύρω στις 20 Ιουνίου του 1941. Ο Στάλιν, όμως μπροστά στο γενικό επιτελείο του Κόκκινου Στρατού, χλεύασε τις προειδοποιήσεις του Ζόργκε χαρακτηρίζοντάς τες «ανοησίες από έναν μπάσταρδο που κατοικοεδρεύει στα γιαπωνέζικα μπουρδέλα».
Η επίθεση όμως ξεκίνησε στις 22 Ιουνίου όπως είχε προβλέψει ο Ζόργκε – η γνωστή επιχείρηση Μπαρμπαρόσα- και βρήκε την ΕΣΣΔ εντελώς απροετοίμαστη. Οι Γερμανοί έκαναν «περίπατο» για εκατοντάδες χιλιόμετρα μέσα στο έδαφος της Σοβιετικής Ένωσης προκαλώντας τεράστιες απώλειες όχι μόνο στον κόκκινο στρατό αλλά κυρίως στον άμαχο πληθυσμό.
Μετά απ’ αυτά τα γεγονότα βέβαια, οι πληροφορίες του Ζόργκε αναμένονταν σαν «ευαγγέλιο» στην πολιορκημένη Μόσχα. Όταν ο Ζόργκε διαβεβαίωσε ότι οι Γιαπωνέζοι δεν έχουν σκοπό να επιτεθούν στην ΕΣΣΔ αν πρώτα δεν καταλάβουν οι Γερμανοί την Μόσχα, η σοβιετική στρατιωτική διοίκηση μετέφερε τις 18 σιβηριανές μεραρχίες, αποτελούμενες από 400.000 άνδρες, μαζί με περισσότερα από 1.000 άρματα μάχης και 1.000 αεροπλάνα από την Άπω Ανατολή στο δυτικό μέτωπο. Αυτές οι εφεδρείες κατάφεραν να αντιστρέψουν την κατάσταση και η Μόσχα να περάσει τελικά στην αντεπίθεση.
Σύλληψη, αποκήρυξη, εκτέλεση και αναγνώριση
Η μοίρα του Ζόργκε όμως έμελλε να είναι διαφορετική. Λόγω μιας τυχαίας σύλληψης ενός χαμηλόβαθμου στελέχους του δικτύου του, τον Οκτώβριο του ’41, η διαβόητη ιαπωνική μυστική αστυνομία, Κεμπεϊτάι, οδηγείται μετά από ανακρίσεις, στον Ζόργκε. Συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και βασανίζεται και τελικά ομολογεί, όταν απειλείται η Γιαπωνέζα σύντροφός του, αλλά και οι σύζυγοι άλλων μελών της οργάνωσής του, που έχουν συλληφθεί.
Κατά τη διάρκεια της κράτησής του, οι Ιάπωνες προτείνουν τρεις φορές στους Σοβιετικούς να τον ανταλλάξουν με έναν πρόσφατα συλληφθέντα δικό τους πράκτορα. Συνεπές στην μικροψυχία του και την απομύζηση ηρώων, το σταλινικό Κομμουνιστικό Κώμα αρνείται ότι ο Ζόργκε είναι δικός του πράκτορας, τον αποκηρύσσει και δεν αποδέχεται την ανταλλαγή. Ο ευεργέτης της Σοβιετικής Ένωσης αλλά και όλων των Συμμάχων δικάζεται, καταδικάζεται ως κατάσκοπος, και το Νοέμβριο του 1944 αφήνει την τελευταία πνοή του με εκτέλεση διά απαγχονισμού.
Το κομμουνιστικό καθεστώς τον έχει καταδικάσει ως «κοσμοπολίτη, μέθυσο και γυναικά» σε σχετική, μυστική, απόφαση του ΠΓ του ΚΚΣΕ το ’44, προκειμένου να μην εκτεθεί ο Στάλιν, που αγνόησε τις προειδοποιήσεις του για την επιχείρηση Μπαρμπαρόσα. Έχει φροντίσει μάλιστα ήδη να στείλει τη νόμιμη σύζυγό του, Κάτια Μαξιμόβα, με την κατηγορία «της κατασκόπου των Γερμανών» στην Σιβηρία-στα Γκούλαγκ- όπου και έχασε τη ζωή της το 1943.
Η Γιαπωνέζοι, προσέφεραν άθελά τους, μια ανεκτίμητη υπηρεσία στον Στάλιν με την εκτέλεση του Ζόργκε. Μαζί με τον Ζόργκε ο Στάλιν έθαψε και αποσιώπησε το ολέθριο λάθος του, που στοίχησε αναρίθμητες ανθρώπινες ζωές και έθεσε σε κίνδυνο ακόμα και την έκβαση όλου του πολέμου.
Ο Ζόργκε ήταν κομμουνιστής διεθνιστής και ειρηνιστής, όχι σταλινικός. Η προσωπικότητά του και η ζωή του ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τη φιγούρα του δογματικού γραφειοκράτη, τυφλά υποταγμένου στην προσωπολατρία του «μεγάλου ηγέτη». Είχε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που δεν θα συγχωρούσε ποτέ ο Στάλιν και ακόμα και αν γλύτωνε την εκτέλεση στην Ιαπωνία, πολλοί λένε, ότι πολύ πιθανόν θα είχε την μοίρα του Τρότσκι, ο οποίος δολοφονήθηκε στο Μεξικό όπου είχε καταφύγει, από πράκτορα του Στάλιν.
Ο Ζόργκε και η προσφορά του στην Σοβιετική Ένωση αποκαθίστανται σχεδόν δέκα χρόνια μετά το θάνατο του Στάλιν, το 1964 επί Χρουστσόφ και αποσταλινοποίησης. Του αποδίδεται ο τίτλος του «Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης», γίνεται μάλιστα και γραμματόσημο, ενώ ένα μνημείο προς τιμήν του κοσμεί σήμερα μια πλατεία της Μόσχας.
Αν ο Ρίχαρντ Ζόργκε ήταν δυτικός, θα τον γνώριζαν οι πάντες. Θα είχαν γυριστεί ταινίες και πανάκριβες τηλεοπτικές σειρές για τη συγκλονιστική ζωή και ιστορία του, τον τρόπο που έδρασε, τη βαρύτητα των πληροφοριών που μετέδωσε και το μαρτυρικό θάνατό του.
Ο Καρλ Μπερνστάιν ο ένας από τους δύο ερευνητές δημοσιογράφους που αποκάλυψαν το σκάνδαλο του Watergate είχε δηλώσει στην Washington Post: «Κάπου ανάμεσα στους Τζέιμς Μποντ και τους Ανθρώπους του Σμάιλι, έχουμε αγνοήσει τον σημαντικότερο κατάσκοπο του 20ού αιώνα. Τον Ρίχαρντ Ζόργκε, που τα κατορθώματά του συνέβαλαν στο να αλλάξει η Ιστορία».
Η επιγραφή στον τάφο του Ζόργκε στο νεκροταφείο του Τόκυο γράφει: «Εδώ βρίσκεται ένας ήρωας που θυσίασε τη ζωή του πολεμώντας ενάντια στον πόλεμο και για την παγκόσμια ειρήνη».
Διαβάστε επίσης
Dimand: Πώς θα μετατραπεί σε κατοικίες και ξενοδοχείο το ΦΙΞ
Ποιοι ήταν οι top προορισμοί στην Ελλάδα το καλοκαίρι
Recom Repower: Mega βιομηχανικό έργο net metering στην Αλεξανδρούπολη
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
