THEPOWERGAME
Μέχρι και πρόσφατα η Ελβίρα Ναμπιουλίνα θεωρείτο πως πλοηγεί τη ρωσική οικονομία μέσα από τη φουρτούνα των δυτικών κυρώσεων όσο το Κρεμλίνο συνεχίζει αδιάκοπα τον πόλεμο στην Ουκρανία. Εξάλλου είχε γίνει γνωστό πως η κεντρική τραπεζίτης της Ρωσίας είχε θωρακίσει την οικονομία από το 2014, όταν το Κρεμλίνο έδωσε εντολή για την προσάρτηση της Κριμαίας. Τότε, το κύμα κυρώσεων από τη Δύση ήταν χαμηλό παρά τις προειδοποιήσεις του Κιέβου για τον κίνδυνο μιας γενικότερης πολεμικής σύρραξης.
Πληρωμές σε ρούβλια. Το ευφυές σχέδιο του Μαξίμ Ορέσκιν
Όμως, φαίνεται πως άλλος επινόησε το σχέδιο της Μόσχας να υποχρεώσει τις ευρωπαϊκές χώρες να πληρώνουν σε ρούβλια το φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Ο 40χρόνος Μαξίμ Ορέσκιν υπήρξε υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης από τον Νοέμβριο του 2016 μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου του 2020. Λίγες ημέρες μετά και ειδικότερα στις 24 Ιανουαρίου ανέλαβε καθήκοντα οικονομικού συμβούλου του προέδρου της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η πολιτική του σταδιοδρομία ξεκίνησε από νωρίς. Από την ηλικία των 33 ετών ήταν υφυπουργός Οικονομικών. Απόφοιτος της Ανώτατης Σχολής Οικονομικών (HSE University), η οποία διατηρεί την έδρα της στη Μόσχα, πριν ξεκινήσει την πολιτική του σταδιοδρομία εργάστηκε σε ρωσικές και ξένες τράπεζες, γεγονός που του έδωσε την απαραίτητη δεξιοτεχνία για την αποφυγή των δυτικών κυρώσεων, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Bloomberg.
Το αμερικανικό πρακτορείο αποκάλυψε πως ο Ορέσκιν ανήκει από τις 24 Φεβρουαρίου στον στενό κύκλο των συμβούλων του Πούτιν. «Όλες οι προσπάθειές τους επικεντρώνονται στο να παρακάμψουν τις κυρώσεις και το κάνουν με επιτυχία», σχολίασε στο Bloomberg ο Σεργκέι Γκούριεβ, πρύτανης της Σχολής Νέων Οικονομικών (NES) στη Μόσχα από το 2004 μέχρι το 2013 όταν εγκατέλειψε τη χώρα του. Σήμερα διαμένει στη Γαλλία. Είναι κοσμήτορας και καθηγητής οικονομικών στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών στο Παρίσι. Υπογραμμίζει πως δυστυχώς όλα τα έσοδα της Ρωσίας σήμερα πηγαίνουν κυρίως στη χρηματοδότηση του πολέμου.
Πίστωση χρόνου για τη συνέχιση ενός πολέμου
Ένα από τα πλέον αποτελεσματικά εργαλεία για την απομόνωση της ρωσικής οικονομίας από τις αγορές του ανεπτυγμένου κόσμου ήταν η επιβολή κυρώσεων στα συναλλαγματικά αποθέματα της Ρωσίας και ο αποκλεισμός των ισχυρότερων τραπεζών της από το διεθνές σύστημα πληρωμών Swift.
Η Μόσχα, όμως, αντέστρεψε τους όρους, απαιτώντας την πληρωμή των συμβολαίων με την Gazprom σε ρούβλια. Διακόπτοντας τις προμήθειες στην Πολωνία, τη Βουλγαρία, τη Φιλανδία, την Ολλανδία, τη Δανία και τη Λετονία, η Gazprom έχει επίσης μειώσει τις ροές φυσικού αερίου στην Ευρώπη παρά τη συναίνεση ενεργειακών ομίλων να πληρώνουν τελικά σε ρούβλια τα υφιστάμενα συμβόλαια. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι τιμές του φυσικού αερίου παραμένουν σε δυσθεώρητα επίπεδα, ενώ το ρούβλι δεν ανέκοψε μόνον την πτώση του έναντι του δολαρίου αλλά ανέκαμψε στα επίπεδα που ίσχυαν προ της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Πληροφορίες θέλουν τον Ορέσκιν να συνόδευσε τον Πούτιν στην πρόσφατη επίσκεψή του στο Ιράν, μια χώρα που επί σειρά ετών έχει καταφέρει να επιβιώσει κάτω από το καθεστώς κυρώσεων της Δύσης.
Προβληματισμός της Δύσης όσο η Ρωσία κτίζει ένα παράλληλο σύμπαν
Εκτός των άλλων, η Δύση είναι βαθύτατα προβληματισμένη από την πρόθεση και της Τουρκίας να πληρώνει σε ρούβλια το φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Μπορεί η ρωσική οικονομία να απομονώνεται όλο και πιο πολύ από τον ανεπτυγμένο κόσμο, στρέφεται όμως στις ισχυρές οικονομίες του αναπτυσσόμενου. Η Κίνα και η Ινδία ήδη επωφελούνται από τον ορυκτό πλούτο της Ρωσίας και αγοράζουν φυσικό αέριο σε χαμηλότερο αντίτιμο από τις τιμές στις διεθνείς αγορές. Πέραν τούτου, η Μόσχα επιχειρεί μια αναθέρμανση των σχέσεων με χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, οι οποίες προμηθεύονται κατά παράδοση σιτηρά από τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF) διαβλέπει συρρίκνωση της ρωσικής οικονομίας κατά 15% το 2022 και 3% το 2023 λόγω των κυρώσεων από τη Δύση, την έξοδο των ξένων εταιρειών, τη μετανάστευση των ικανών εργαζομένων της χώρας και της κατάρρευσης των εξαγωγών. Αλλά η Ρωσία μπορεί να μετριάσει τις επιπτώσεις σε αυτή τη φάση, κερδίζοντας χρόνο για να συνεχίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Γι’ αυτό, ο Αντρέι Ιλαριόνοφ, πρώην οικονομικός σύμβουλος του Πούτιν που εγκατέλειψε τη Ρωσία και σήμερα ζει στην Ουάσινγκτον, είχε δηλώσει από τον Απρίλιο πως ένα πλήρες εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο θα οδηγούσε στον άμεσο τερματισμό του πολέμου. Όσο ο αναπτυγμένος κόσμος προσπαθεί σταδιακά να αποδεσμευτεί από τον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας, το Κρεμλίνο δημιουργεί ένα νέο παράλληλο σύμπαν χάρη στους συμβούλους του Κρεμλίνου που έχουν τον χρόνο για να αναπροσαρμόσουν τους κανόνες του παιχνιδιού.