THEPOWERGAME
Στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρέθηκε, μεταξύ πολλών Ρώσων ολιγαρχών, ο Αντρέι Μελνιτσένκο, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου.
Ο Ρώσος επιχειρηματίας, ωστόσο, σύμφωνα με πηγές που είναι εξοικειωμένες με το θέμα και τις οποίες επικαλείται το πρακτορείο Reuters, παραχώρησε τον έλεγχο για δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες άνθρακα και λιπασμάτων του κόσμου, στη σύζυγό του μια ημέρα πριν να του επιβληθούν κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση,.
Ο Μελνιτσένκο, εγκατέλειψε τις μετοχές του στην εταιρεία παραγωγής άνθρακα SUEK AO και στον όμιλο λιπασμάτων EuroChem Group AG στις 8 Μαρτίου, την ημέρα των 50ων γενεθλίων του, αφήνοντας τη σύζυγό του, Αλεξάνδρα Μελνιτσένκο, στο τιμόνι των εταιρειών, λένε οι πηγές.
Μέχρι τις 8 Μαρτίου, ο Μελνιτσένκο έλεγχε τις δύο εταιρείες μέσα από μια αλυσίδα καταπιστεύματων και εταιρειών που εκτείνονται από τη Μόσχα και την ελβετική πόλη Zug, μέχρι την Κύπρο και τις Βερμούδες, σύμφωνα με νομικές αρχειοθετήσεις που εξετάστηκαν από το Reuters.
Από το 2006, η σύζυγος του Μελνιτσένκο ήταν δεύτερη στη σειρά, πίσω από τον σύζυγό της, στη λίστα των πραγματικών δικαιούχων των δύο εταιρειών. Αυτό σήμαινε ότι θα κληρονομούσε τις εταιρείες σε περίπτωση που θανάτου του συζύγου της, αποκαλύπτουν οι πηγές που επιθυμούν να μείνουν ανώνυμες.
Ωστόσο, όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, ο Μελνιτσένκο ανησύχησε ότι θα υπαχθεί στο καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ για τη Ρωσία. Στις 8 Μαρτίου, ο Ρώσος ολιγάρχης ενημέρωσε τους διαχειριστές για την συνταξιοδότησή του, γεγονός που εκκίνησε την ίδια διαδικασία, που θα είχε ξεκινήσει σε περίπτωση θανάτου του.
Το Reuters δεν κατάφερε να προσεγγίσει τον Μελνιτσένκο και τη σύζυγό του για σχόλια, η EuroChem ωστόσο, η οποία εδρεύει στην Ελβετία, επιβεβαίωσε ότι η Αλεξάνδρα Μελνιτσένκο είχε αντικαταστήσει το σύζυγό της ως δικαιούχος.
«Μετά την αποχώρηση του ιδρυτή της, η κύρια ιδιοκτησία καταπιστεύματος που κατέχει μερίδιο 90% της παγκόσμιας επιχείρησης λιπασμάτων, πέρασε αυτόματα στη σύζυγό του», ανέφερε η επιχείρηση σε δήλωσή της στο Reuters την Τετάρτη.
Οι κυρώσεις της Δύσης στον Αντρέι Μελνιτσένκο
Ο Μελνιτσένκο, ο οποίος ίδρυσε τη SUEK και την EuroChem πριν από δυο δεκαετίες, κατατάχθηκε ως ο όγδοος πλουσιότερος άνδρας της Ρωσίας το προηγούμενο έτος από το Forbes, με εκτιμώμενη περιουσία 18 δισ. δολαρίων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε κυρώσεις στον Ρώσο επιχειρηματία, επικαλούμενη την υποτιθέμενη εγγύτητά του με το Κρεμλίνο, στις 9 Μαρτίου, σε μια προσπάθεια να τιμωρήσει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για την εισβολή στην Ουκρανία. Οι κυρώσεις – που περιλαμβάνουν τη δέσμευση των περιουσιακών του στοιχείων, την απαγόρευση εισόδου του στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την απαγόρευση της χορήγησης κεφαλαίων σε αυτόν από οντότητες της ΕΕ – δεν ισχύουν ούτε για τη σύζυγό του Αλεξάνδρα, αλλά ούτε για την κόρη και τον γιο του ζευγαριού.
Η Βρετανία έθεσε επίσης τον Μελνιτσένκο, ο οποίος γεννήθηκε στη Λευκορωσία από Ρώσο πατέρα και Ουκρανή μητέρα, στον κατάλογο κυρώσεών της στις 15 Μαρτίου.
Ο επιχειρηματίας ανέφερε σε δήλωση στο Reuters τον Μάρτιο, μετά την επιβολή των κυρώσεων της ΕΕ, ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία «είναι πραγματικά τραγικός» και προέβη σε έκκληση για ειρήνη.
Οι Δυτικές κυβερνήσεις έχουν επιβάλει σαρωτικές κυρώσεις εναντίον ρωσικών επιχειρήσεων και ιδιωτών, σε μια προσπάθεια εξαναγκασμού της Μόσχας να αποχωρήσει από το ουκρανικό έδαφος. Όμως, μερικοί Ρώσοι επιχειρηματίες, συμπεριλαμβανομένων των Ρομάν Αμπράμοβιτς και Βλαντιμίρ Γιεβτουσένκοφ, έχουν μεταβιβάσει περιουσιακά στοιχεία σε φίλους και μέλη της οικογένειας, πυροδοτώντας αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα αυτών των προσπαθειών να πιέσουν τη Μόσχα.
Ο Μελνιτσένκο, του οποίου η κατοικία ήταν καταχωρημένη στις ελβετικές Άλπεις, μέχρι που επλήγη από κυρώσεις, έδωσε την εντολή για αλλαγή στην ιδιοκτησία των εταιρειών του από το Κιλιμάντζαρο, όπου γιόρταζε τα γενέθλιά του.
Η μεταβίβαση της ιδιοκτησίας των SUEK και EuroChem είχε εκτεταμένες συνέπειες.
Μετά από επανεξέταση διάρκειας αρκετών εβδομάδων, οι ελβετικές χρηματοοικονομικές αρχές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι δύο εταιρείες μπορούσαν να συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά με το σκεπτικό ότι ο Μελνιτσένκο δεν ήταν πλέον συνδεδεμένη με αυτές. Η SUEK και η EuroChem δήλωσαν ότι οι βρετανικές και γερμανικές ρυθμιστικές αρχές κατέληξαν σε παρόμοια συμπεράσματα, ωστόσο οι αρχές δεν ανταποκρίθηκαν στα αιτήματα για σχολιασμό.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η SUEK και η EuroChem – οι οποίες είχαν πέρυσι έσοδα 9,7 δισ. και 10,2 δισ. δολάρια αντίστοιχα – προσέγγισαν δυτικούς πελάτες, δείχνοντάς τους έγγραφα με τη νέα δομή της διοίκησης, σε μια προσπάθεια να τους διαβεβαιώσουν ότι μπορούν να συνεχίσουν τις συνεργασίες.
Τέλος στις πληρωμές
Στην Ελβετία, η Γραμματεία Οικονομικών Υποθέσεων (SECO) δήλωσε ότι ούτε η SUEK ούτε η EuroChem υπόκεινται σε κυρώσεις, αναφέροντας ότι ζήτησε επιβεβαίωση από την Eurochem ότι δεν θα παρέχει πλέον κονδύλια στον Μελνιτσένκο.
«Η επιχείρηση και η διοίκησή της έχουν εγγυηθεί γραπτώς ότι θα συμμορφωθούν πλήρως στις κυρώσεις της Ελβετίας σύμμορφα και ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν κεφάλαια ή οικονομικοί πόροι προς τους τιμωρημένους», ανέφερε η SECO αποκρινόμενη σε ερώτηση.
Οι ελβετικές αρχές υπερασπίστηκαν την απόφασή τους να μην επεκτείνουν τις κυρώσεις στη σύζυγο του Μελνιτσένκο ή στις πρώην εταιρείες του, επισημαίνοντας το γεγονός ότι ούτε οι αρχές της ΕΕ τους είχαν επιβάλει κυρώσεις.
«Σε αυτήν την περίπτωση, έχουμε κάνει ακριβώς αυτό που έχει κάνει η ΕΕ», ανέφερε ο Ελβετός ΥΠΟΙΚ, Γκι Παρμελίν. Ο Παρμελίν πρόσθεσε πως η Ελβετία ήταν επίσης επιφυλακτική για το γεγονός ότι η επιβολή κυρώσεων στην EuroChem, σε μια εποχή που οι τιμές των λιπασμάτων έχουν εκτοξευτεί στα περισσότερα μέρη του κόσμου, θα έχει ολέθριες συνέπειες στις γεωργικές αγορές. Η EuroChem ανακοίνωσε ότι παρήγαγε περισσότερους από 19 εκατομμύρια μετρικούς τόνους λιπάσματος το περασμένο έτος – που χονδρικά ισοδυναμούν με το 10% της παγκόσμιας παραγωγής, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι δεν έχει πληροφορίες για τη μεταφορά των περιουσιακών στοιχείων του Μελνιτσένκο στη σύζυγό του. Η Επιτροπή έχει δηλώσει ότι είναι πρόθυμη να κλείσει τα παραθυράκια που επιτρέπουν σε ιδιώτες και επιχειρήσεις να αποφύγουν τις κυρώσεις. Νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, αποκάλυψε προτάσεις που αποσκοπούν σε ποινικοποίηση των κινήσεων για παράκαμψη των κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς περιουσιακών στοιχείων σε μέλη της οικογένειας.
Οι σχέσεις του Μελνιτσένκο με το Κρεμλίνο
Όταν ανακοίνωσε τις κυρώσεις προς ρωσικές επιχειρήσεις και οντότητες, η Επιτροπή υπογράμμισε ότι «ο Μελνιτσένκο ανήκει στον πιο ισχυρό κύκλο Ρώσων επιχειρηματιών με στενές σχέσεις με τη ρωσική κυβέρνηση». Ο Μελνιτσένκο ήταν μεταξύ των δεκάδων επιχειρηματιών που συναντήθηκαν με τον Πούτιν την ημέρα που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία για να συζητήσουν τον αντίκτυπο των κυρώσεων, δείχνοντας τους στενούς δεσμούς του με το Κρεμλίνο, δήλωσε η ΕΕ στην εντολή της για την επιβολή κυρώσεων στις 9 Μαρτίου.
Ο εκπρόσωπος του Μελνιτσένκο, ωστόσο, αρνήθηκε ότι ο επιχειρηματίας ανήκει στον στενό κύκλο του Πούτιν, απειλώντας ότι θα αμφισβητήσει τις κυρώσεις στο δικαστήριο. Στις 17 Μαΐου, ο Μελνιτσένκο προσέβαλε τις κυρώσεις καταθέτοντας έφεση στο Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ, το οποίο χειρίζεται τις καταγγελίες κατά των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων.
Η Ιταλία κατέλαβε το υπερσκάφος του Μελνιτσένκο – το ιστιοπλοϊκό γιοτ Α μήκους 470 ποδιών, το οποίο έχει τιμή 530 εκατομμυρίων ευρώ – στις 12 Μαρτίου, τρεις ημέρες μετά την τοποθέτησή του σε κατάλογο κυρώσεων της ΕΕ.
Η SUEK και η EuroChem δήλωσαν στις 10 Μαρτίου, μια μέρα μετά την ανακοίνωση των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Melnichenko και 159 άλλων ατόμων που συνδέονται με τη Ρωσία, ότι ο ιδρυτής τους είχε παραιτηθεί από τις θέσεις του διοικητικού συμβουλίου.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
