THEPOWERGAME
Οι ηγέτες της Δύσης κυριολεκτούσαν όταν είπαν πως η αποσύνδεση της Ρωσίας από τον ανεπτυγμένο κόσμο θα επιφέρει οικονομικές συνέπειες σε όλους, ανεξαιρέτως. Τελευταίο παράδειγμα είναι η Renault, η οποία πώλησε το πλειοψηφικό μερίδιο που κατείχε στην AvtoVAZ και ένα εργοστάσιο στο κέντρο της Μόσχας έναντι του συμβολικού ποσού των δύο ρουβλιών, σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες. Σε ανάλογο πλαίσιο φαίνεται να έχουν συναφθεί οι συμφωνίες του Βλαντιμίρ Ποτάνιν και του ομίλου του Interros Group με την Societe Generale, την TCS Group του Όλεγκ Τίνκοβ και με τη United Card Services της αμερικανικής Global Payments.
Μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ισχυροί όμιλοι αποχωρούν ένας-ένας από τη Ρωσία είτε οικειοθελώς, είτε λόγω των κυρώσεων από τους G7, επωμιζόμενοι τεράστιες απώλειες από την εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων. Ωφελημένοι είναι παράγοντες της Ρωσίας, όπως το ερευνητικό κέντρο αυτοκινήτων NAMI που απέκτησε το 68% των μετοχών της Renault στην AvtoGAZ ή οι αρμόδιες αρχές της Μόσχας που απορρόφησαν το εργοστάσιο της γαλλικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Δεν δόθηκε στη δημοσιότητα επίσημα το ύψος αυτών των συμφωνιών, παρά μόνον ο διευθύνων σύμβουλος της Renault, Λούκα ντε Μεο, ανακοίνωσε πως «σήμερα λάβαμε μια δύσκολη αλλά αναγκαία απόφαση», προσθέτοντας πως έγινε μια υπεύθυνη επιλογή για τους 45.000 υπαλλήλους της αυτοκινητοβιομηχανίας στη Ρωσία.
Επανάκτηση της Rosbank από τον Ποτάνιν και επέκταση στον τραπεζικό κλάδο
Ο Βλαντιμίρ Ποτάνιν, η περιουσία του οποίου αποτιμάται στα 33,6 δισ. δολάρια χάρις στην ισχυρή παρουσία του στην αγορά των βιομηχανικών μετάλλων, έχει καταφέρει να επωφεληθεί από αυτή τη δυσμενή συγκυρία, εκμεταλλευόμενος την απότομη αποσύνδεση της Μόσχας με τη Δύση. Αναλυτικότερα, η Interros Group του Ποτάνιν, μια από τις μεγαλύτερες επενδυτικές εταιρείες της Ρωσίας, απέκτησε τη ρωσική τράπεζα Rosbank από την Societe Generale. Παραδόξως η SocGen είχε εξαγοράσει την Rosbank από τον Ποτάνιν το 2008. Οπότε τον Απρίλιο η τράπεζα του την πούλησε ξανά σε μια συναλλαγή με απώλειες 3,1 δισ. ευρώ. Πηγές του διεθνούς Τύπου, όμως, ισχυρίζονται πως η SocGen επέλεξε τον Ποτάνιν ακριβώς διότι ήταν εξοικειωμένος με τον κλάδο.
Επίσης, ο Όλεγκ Τίνκοβ, ένας Ρώσος δισεκατομμυριούχος που εξέφρασε την αντίθεσή του με τον πόλεμο στην Ουκρανία, πούλησε στην Interros εσπευσμένα το 35% που κατείχε στην TCS Group, έναν από τους μεγαλύτερους και πιο σύγχρονους χρηματοοικονομικούς ομίλους στη Ρωσία. Κατά τον Τίνκοφ το αντίτιμο ήταν τόσο χαμηλό που περιορίζονταν στο 3% της αξίας του μεριδίου του. Ο Ποτάνιν εξαγόρασε επίσης την United Card Services από την αμερικανική Global Payments για ένα ποσό που επίσης δεν έγινε γνωστό.
Ένας πλούτος ριζωμένος στα βιομηχανικά μέταλλα αποτελεί «ασπίδα» από κυρώσεις
Η μερίδα του λέοντος του αμύθητου πλούτου που έχει ο Βλαντιμίρ Ποτάνιν προέρχεται από την Norilsk Nickel, η οποία αντιπροσωπεύει το 15% της παγκόσμιας παραγωγής του νικελίου και το 40% του παλλάδιου, αντίστοιχα. Με την κεφαλαιοποίηση της Norilsk Nickel να υπολογίζεται στα 50 δισ. δολάρια, σχεδόν το 35% ελέγχεται από τον Ποτάνιν και ένα 28% από τη Rusal, η οποία είναι υπ΄ αριθμόν 2 στην παγκόσμια παραγωγή αλουμινίου.
Αν και του επιβλήθηκαν κυρώσεις από την Αυστραλία και τον Καναδά, ο Ποτάνιν ή η εταιρεία του δεν έχουν τεθεί στο στόχαστρο της Ουάσινγκτον και της Ε.Ε λόγω των τεράστιων επιπτώσεων που μπορεί να προκληθούν στις διεθνείς αγορές των βιομηχανικών μετάλλων. Ο ίδιος παραιτήθηκε από τη θέση εντολοδόχου του Μουσείου Γκούγκενχαϊμ της Νέας Υόρκης, την οποία διατηρούσε από το 2002, έχοντας χρηματοδοτήσει πολλαπλές εκθέσεις, συμπεριλαμβανομένης της τωρινής προς τιμήν του Βασίλι Καντίνσκι που ολοκληρώνεται τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Μεγάλο ερώτημα είναι, όμως, πώς θα εξελιχθεί η αυτοκρατορία του Ποτάνιν και των υπολοίπων ισχυρών επιχειρηματιών στη Ρωσία όσο η χώρα αποκόβεται από τις ελεύθερες οικονομίες.
Λεπτές ισορροπίες ανάμεσα σε Ρωσία και Δύση
Ο Ρώσος επιχειρηματίας ήταν ο ιθύνων νους του προγράμματος δανείων έναντι μετοχών από κρατικές εταιρείες κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Μπόρις Γιέλτσιν, επισημαίνουν οι Financial Times. Ήταν η εποχή που άνοιξε το δρόμο στη δημιουργίας μιας γενιάς ολιγαρχών, οι οποίοι κατάφεραν έτσι να αποκτήσουν πρόσβαση στους κρατικούς ομίλους της χώρας.
Οι μακροχρόνιες διασυνδέσεις του Ποτάνιν με το Κρεμλίνο επιβεβαιώθηκαν ύστερα από πληροφορίες που τον ήθελαν να είναι παρών σε συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, μαζί με άλλους 39 μεγαλοεπιχειρηματίες το βράδυ της εισβολής στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου. Μολονότι αργότερα επιβλήθηκαν κυρώσεις σε αρκετούς που συμμετείχαν στη συνάντηση αυτή με επιπτώσεις στις περιουσίες τους, ο Ποτάνιν είναι από τους λίγους που έχει καταφέρει να διατηρήσει να ισορροπήσει παρά τη ρήξη των σχέσεων ανάμεσα στο Κρεμλίνο και τη Δύση. «Ο Ποτάνιν είναι άνθρωπος εμπιστοσύνης. Όπως συμβαίνει και με άλλους Ρώσους ολιγάρχες, είναι ο διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων και το κατανοεί αυτό πλήρως», σχολιάζει ο Αντρέι Μόβκαν, πρώην επενδυτικός τραπεζίτης και νυν ερευνητής στο κέντρο Carnegie Endowment, στη βρετανική εφημερίδα. Παράλληλα, όμως, ο Σεργκέι Αλεξασένσκο, πρώην αξιωματούχος στην κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, τονίζει πως ο Ποτάνιν ουδέποτε δημιούργησε προβλήματα για τη Δύση.