THEPOWERGAME
Μία είδηση στα πλαίσια της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα COP26, που ξεκίνησε -τυπικά- την Κυριακή, στη Γλασκώβη, βρέθηκε ανάμεσα στα πρώτα θέματα της βρετανικής εφημερίδας Guardian. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, αναφέρει το δημοσίευμα, επέστρεψαν στον διακυβερνητικό «Συνασπισμό Υψηλών Προσδοκιών» (HAC), στόχος του οποίου είναι η εφαρμογή του στόχου να μειωθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη σε αύξηση μόνο κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή (αυτή τη στιγμή ο πλανήτης οδεύει για αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου, ως το τέλος του αιώνα).
Η φιλόδοξη στόχευση αναφερόταν στο κείμενο της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα του 2015, σε μεγάλο βαθμό χάρη στην επιμονή ακριβώς αυτού του συνασπισμού κρατών. Πίσω από τον συνασπισμό αυτόν, βρίσκεται μία νησιωτική χώρα, η Δημοκρατία των Νήσων Μάρσαλ, το κράτος-νησιωτικό σύμπλεγμα με τις 34 νήσους και κοραλλιογενείς ατόλες, που κινδυνεύουν να βυθιστούν κάτω από τη στάθμη της θάλασσας ως το τέλος του τρέχοντος αιώνα, αν δεν αλλάξουν δραστικά οι πολιτικές του πλανήτη για το κλίμα. Και τη μικρή Δημοκρατία εκπροσωπεί (ήδη από την προηγούμενη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, το 2019 στο Σαντιάγο της Χιλής, τη COP25) μία νεαρή γυναίκα: Η Τίνα Στέγκε.
Από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως, η ύπαρξη των οποίων απειλείται από την Κλιματική Αλλαγή
«Ο Συνασπισμός Υψηλών Προσδοκιών έθεσε τον πύχη γι΄αυτά που θα πρέπει να προκύψουν από αυτή τη (φετινή) Διάσκεψη», είπε την Τρίτη από το βήμα των ομιλητών στη διάσκεψη του ΟΗΕ στη Γλασκώβη η κυρία Στέγκε. «Να μπούμε στο δρόμο για την μείωση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου με ενισχυμένες (εθνικά αποφασισμένες συμμετοχές) και με πραγματικές δράσεις, όπως η κατάργηση του άνθρακα».
«Δε νομίζω ότι είναι αποδεκτό για κανέναν σε αυτό τον κόσμο να διαγράψει μία ολόκληρη χώρα», είχε πει η ίδια νωρίτερα, μιλώντας στο βρετανικό τηλεοπτικό δίκτυο Sky News στο περιθώριο της Διάσκεψης. Ήδη το νησιωτικό κράτος του Ειρηνικού βιώνει απειλητικές ξηρασίες και πλημμύρες, ενώ προετοιμάζει «σχέδιο επιβίωσης» για την άνοδο της στάθμης των υδάτων.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, αναμένεται να είναι μία από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως, η ύπαρξη των οποίων απειλείται από την Κλιματική Αλλαγή.
Ο θείος της Στέγκε και η Συμφωνία του Παρισιού
Τι είναι όμως ο «Συνασπισμός Υψηλών Προσδοκιών» και τι είχε κάνει το 2015, πριν τη Συμφωνία του Παρισιού;
Ο «Συνασπισμός Υψηλών Προσδοκιών» είχε δημιουργηθεί πριν από τη Διάσκεψη του Παρισιού (COP21) από τον τότε επικεφαλής διαπραγματευτή των Νήσων Μάρσαλ και θείο της Στέγκε, Τόνι ντε Μπρουμ.
Εμβληματική προσωπικότητα και υπουργός Εξωτερικών της χώρας (τα διαστήματα 1979 -1987, 2008-2009 και 2014-2016), ο οποίος είχε στο παρελθόν πρωτοστατήσει και στον αγώνα της ανεξαρτησίας της χώρας από τις ΗΠΑ. Μάλιστα είχε βραβευθεί, μαζί με όλο τον πληθυσμό των Μάρσαλ, το το 2016, με το λεγόμενο εναλλακτικό Νομπέλ που απονέμει το σουηδικό Ίδρυμα Right Livelihood, για τον μακροχρόνιο αγώνα του υπέρ του πυρηνικού αφοπλισμού (αφού τα νησιά υπήρξαν τόπος 67 πυρηνικών δοκιμών των ΗΠΑ, το διάστημα 1946-1958, κάτι που αντιστοιχεί -όπως είχε πει- με 1,6 Χιροσίμες καθημερινά επί 12 χρόνια).
Χάρη στην επιμονή του Ντε Μπρουμ, η χώρα απέκτησε πολύ σημαντικό ρόλο στη Διάσκεψη του Παρισιού για το Κλίμα, προσελκύοντας τη ΕΕ, τις ΗΠΑ και άλλα βαρύνοντα κράτη στην πρωτοβουλία, στην επιμονή της οποίας αποδίδεται, σε μεγάλο βαθμό, η συμπερίληψη της αναφοράς του στόχου για τους 1,5 βαθμούς Κελσίου στο κείμενο της Συμφωνίας των Παρισίων.
Το 2017, ο Ντε Μπρουμ πέθανε, και τη θέση του ανέλαβε η ανιψιά του. Μόνο που σήμερα, τα πράγματα έχουν γίνει ακόμη πιο δύσκολα για την ουσιαστική επίτευξη του στόχου των 1,5 βαθμών. Αν και η φετινή Διάσκεψη για το Κλίμα θα πρέπει να συγκεκριμενοποιήσει τους τρόπους (και τις οικονομικές δεσμεύσεις των κρατών-μελών της COP26 -συνολικά 197!) ώστε να καταστεί δυνατή η επιβράδυνση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη, ο στόχος μοιάζει πιο ανέφικτος από ποτέ.
Η μείωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη μόνο κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου είναι στην πραγματικότητα ο στόχος που, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες πρέπει να πιάσουμε, ώστε να αναστρέψουμε την κλιματική αλλαγή.
Και όχι η αύξηση κατά 2 βαθμούς Κελσίου (στην οποία δεσμεύθηκαν κατ’ αρχήν οι παγκόσμιοι ηγέτες στο Παρίσι το 2015, κάνοντας απλή αναφορά στο ευκταίο των 1,5 βαθμών Κελσίου). Διαφορετικά θα συνεχιστεί το λιώσιμο των πάγων και δεν θα μπορέσουμε να αποτρέψουμε την άνοδο της στάθμης των θαλασσών.
Όμως για να το επιτύχει αυτό ο πλανήτης, θα πρέπει να περιοριστούν οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου κατά 45% ως το 2030, σε σχέση με τις εκπομπές που είχαμε το 2010. Αυτή τη στιγμή, οι δεσμεύσεις των κρατών δεν αρκούν για κανέναν από τους δύο στόχους.
Η προσχώρηση των ΗΠΑ στον Συνασπισμό
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη και ο δεύτερος μεγαλύτερος παγκόσμιος ρυπαντής, μετά την Κίνα. Το 2015, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ ήταν ο Τζον Κέρι, ο οποίος συμμετείχε στη Διάσκεψη του Παρισιού και είχε ανακοινώσει την προσχώρηση των ΗΠΑ στον «Συνασπισμό Υψηλής Φιλοδοξίας» μαζί με ακόμη περίπου τότε 100 κράτη. Η Συμφωνία του Παρισιού, που είχε θέσει… ψηλά τον πήχη, έφερε την προσωπική σφραγίδα εκείνης της αμερικανικής κυβέρνησης, επί προεδρίας Ομπάμα. Σήμερα, ο Κέρι επιστρέφει στη φετινή Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα ως Ειδικός Επιτετραμμένος για το Κλίμα των ΗΠΑ, στο πλευρό του Τζο Μπάιντεν. Στο μεταξύ όμως, μεσολάβησε η θητεία του Ντόναλντ Τραμπ….
Ως γνωστόν, ο Τραμπ είχε αποσύρει τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα το Νοέμβριο του 2020, υλοποιώντας προαναγγελθείσα δέσμευσή του. Από την άλλη, η επανένταξη των ΗΠΑ στη Συμφωνία για το Κλίμα ήταν μία από τις βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις του Τζο Μπάιντεν. Γι΄ αυτό άλλωστε και το έπραξε την πρώτη κιόλας μέρα της προεδρίας του, στις 20 Ιανουαρίου του 2021.