Τριανταέξι ευρωβουλευτές από διάφορες χώρες και κόμματα απέστειλαν την περασμένη Παρασκευή κοινή επιστολή στο γραφείο του Κυριάκου Μητσοτάκη, με την οποία του ζητούν να λάβει «όλα τα αναγκαία μέτρα» για να μπλοκάρει νέες πωλήσεις ελληνόκτητων πλοίων προς τη Ρωσία. Σύμφωνα με τον ειδησεογραφικό ιστότοπο Hellas Journal, οι ευρωβουλευτές προειδοποιούν πως αυτές οι συναλλαγές βοηθούν το Κρεμλίνο να διατηρήσει τον σκιώδη στόλο του και να παρακάμπτει το πλαφόν τιμής της G7 στο ρωσικό πετρέλαιο.
Επιπλέον, οι ευρωβουλευτές ζητούν επιπρόσθετα μέτρα προκειμένου να περιοριστούν οι μεταφορτώσεις πλοίου σε πλοίο, μια τεχνική που χρησιμοποιείται για την απόκρυψη της προέλευσης των εμπορευμάτων, καθώς και για την αποθάρρυνση των ελληνικών εταιρειών από τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου.
«Αυτές οι ενέργειες είναι κρίσιμες όχι μόνο για τον περιορισμό των οικονομικών μέσων της Ρωσίας ώστε να συνεχίζει τον πόλεμό της κατά της Ουκρανίας, αλλά και για την αποτροπή περιβαλλοντικών και ασφαλιστικών κινδύνων, στους οποίους η χώρα σας, ως ναυτικό έθνος, έχει ήδη εκτεθεί άμεσα», γράφουν οι ευρωβουλευτές. Επικαλούνται πρόσφατη μελέτη του αμερικανικού think tank Brookings, σύμφωνα με την οποία πάνω από τα μισά πλοία που χρησιμοποιούνται από τον σκιώδη στόλο της Ρωσίας προέρχονται από ιδιοκτήτες της Δυτικής Ευρώπης, με την Ελλάδα να είναι «μακράν ο συχνότερος πωλητής».
Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνονται και από προηγούμενη μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Τέτοιες ανεύθυνες ενέργειες, με σκοπό το οικονομικό κέρδος, όχι μόνο συμβάλλουν άμεσα στον πόνο του ουκρανικού λαού, αλλά υπονομεύουν και την ευρωπαϊκή και ελληνική ασφάλεια, δημιουργώντας παράλληλα περιβαλλοντικούς κινδύνους», δήλωσε ο Petras Auštrevičius, Λιθουανός φιλελεύθερος ευρωβουλευτής που προώθησε την επιστολή.
Σύμφωνα με την Hellas Journal, το γραφείο του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν αντέδρασε άμεσα στην επιστολή. Εκπρόσωπος ανέφερε ότι «Οι ελληνικές αρχές κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με τις κυρώσεις και να αποτρέψουν την καταστρατήγησή τους στην ελληνική επικράτεια.»
Η Ελλάδα, ως παραθαλάσσια χώρα με ισχυρή ναυτιλία, έχει βρεθεί στο μικροσκόπιο για τον ρόλο της στο εμπόριο ρωσικών ορυκτών καυσίμων. Αν και η δραστηριότητα αυτή έχει μειωθεί σημαντικά λόγω των κυρώσεων της ΕΕ, δεν έχει εξαφανιστεί πλήρως.
Η πολιτική πίεση για την καταπολέμηση του σκιώδους στόλου που χρησιμοποιεί η Ρωσία έχει αυξηθεί μετά από περιστατικά δολιοφθορών σε υποθαλάσσια καλώδια στη Βαλτική Θάλασσα, όπου ρωσικά πλοία κατηγορήθηκαν για εμπλοκή.
Μέχρι στιγμής, η ΕΕ έχει καταχωρήσει στη μαύρη λίστα 153 πλοία του σκιώδους στόλου, απαγορεύοντάς τους την πρόσβαση σε ευρωπαϊκά λιμάνια και υπηρεσίες. Παρά το ευρύ φάσμα κυρώσεων, η ΕΕ δεν έχει επιβάλει άμεση απαγόρευση στην πώληση ή μεταβίβαση ιδιοκτησίας δεξαμενόπλοιων προς τη Ρωσία. Αντ’ αυτού, οι εταιρείες και τα άτομα της ΕΕ υποχρεούνται να κοινοποιούν αυτές τις συναλλαγές στις αρμόδιες εθνικές αρχές και να αναμένουν έγκριση.
«Το σύστημα καταχώρισης που έχουμε θεσπίσει καθιστά αυτά τα πλοία πολύ λιγότερο ελκυστικά ακόμη και στη διεθνή αγορά, αυξάνοντας το κόστος για τη Ρωσία και περιορίζοντας τη δυνατότητά της να λειτουργεί όπως παλιά», σημείωσε εκπρόσωπος της ΕΕ.
