Αδιαμφισβήτητα ο Φρίντριχ Μερτς είναι ο νέος καγκελάριος στη Γερμανία, καθώς ο συνασπισμός CDU/CSU ήρθε πρώτο κόμμα με το κατώτερο πάντως των προσδοκιών 28,6%. Άλλα καλά νέα έχουμε; Όλοι σε Γερμανία και Ευρώπη συζητούν την άνοδο του κόμματος Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) στο 20,8%. Εκτόξευση που κάνει πολλούς να αναρωτιούνται εάν είναι συγκυριακή, αν είναι ένα είδος «μόδας». Ωστόσο, τα στοιχεία συνηγορούν ότι το AfD ήρθε για να μείνει -για τα καλά- στη Γερμανία.
Στην Ελλάδα, οι περισσότεροι γνωρίζουμε τις παρεμβάσεις του Έλον Μασκ υπέρ του AfD και της προέδρου του κόμματος, Άλις Βάιντελ. Στη Γερμανία προεκλογικά έγινε μεγάλη συζήτηση για το «φλερτ» -όπως και στην Ελλάδα-, πολλοί ωστόσο αναλυτές δεν θεωρούν ότι οι «ενέσεις» Μασκ ενίσχυσαν το AfD, πιθανόν και να το φρέναραν από περαιτέρω άνοδο. Αν έχουν βάση οι εκτιμήσεις αυτές, τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά απ’ ό,τι φαίνονται.
Ωστόσο, σε μια τέτοια περίπτωση, το ερώτημα είναι από πού άντλησε δυνάμεις η κα Βάιντελ ώστε να γίνει το δεύτερο σε δύναμη κόμμα στην Bundestag; Μιλάμε για ένα κόμμα με ζωή μόλις 11 ετών. Ας δούμε ορισμένα δεδομένα.
Το AfD κέρδισε δυνάμεις από δύο «δεξαμενές» ταυτόχρονα. Η μία έχει να κάνει με την πρωτοφανή συμμετοχή στις εκλογές. Έφτασε σε ποσοστό – ρεκόρ 82,5%. Για σύγκριση, στις προηγούμενες εκλογές προσήλθε το 76,6% των ψηφοφόρων. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι αυτοί που επέλεξαν αυτήν τη φορά να μην απέχουν, κυρίως ψήφισαν την Εναλλακτική για την Γερμανία. Μιλάμε για περίπου 7 εκατομμύρια επιπλέον ψηφοφόρους.
Η δεύτερη «δεξαμενή» σχετίζεται με τις εντυπωσιακές μετατοπίσεις ψηφοφόρων από κόμμα σε κόμμα. Το Ινστιτούτο Intratest περιέγραψε πώς λειτούργησαν τα κομματικά «συγκοινωνούντα δοχεία»: Οι ψηφοφόροι τόσο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) όσο και των Φιλελευθέρων (FDP) μετακινήθηκαν προς τον συνασπισμό των Χριστιανοδημοκρατών. Όμως, ταυτόχρονα, από την CDU/CSU υπήρξαν μαζικές μετακινήσεις προς το AfD. Δηλαδή, είχαμε μια τεκτονική μετατόπιση ψηφοφόρων προς τα δεξιά. Πού θα οδηγήσει αυτή η τάση είναι προς το παρόν άγνωστο. Το σίγουρο είναι πως οι Χριστιανοδημοκράτες πληρώνουν και αυτοί τις συνέπειες της μεταναστευτικής πολιτικής ανοιχτών θυρών που υιοθέτησε η Μέρκελ…
Αυτή η μετακίνηση έπληξε κυρίως το SPD. Είναι η πρώτη φορά που το κόμμα του απερχόμενου καγκελάριου βρίσκεται στην τρίτη θέση, με πρωτοφανείς απώλειες. Εδώ έχουμε και μια ιδιότυπη εκχώρηση παλαιών αξιών προς τα δεξιά. Περίπου οι μισοί από αυτούς που ψήφισαν SPD στις προηγούμενες εκλογές και δεν το επέλεξαν τώρα, δίνουν ως πρώτη απάντηση ότι παραμελεί τα συμφέροντα των εργαζομένων. Ακόμα χειρότερα, ότι στηρίζει τις επιδοματικές πολιτικές παρά τους ανθρώπους που εργάζονται σκληρά και δεν κερδίζουν αρκετά (Frankfurter Allgemeine Zeitung-FAZ). Δεν φτάνει μόνο αυτό. Το AfD φαίνεται να κερδίζει απευθείας τις προτιμήσεις σημαντικής μερίδας των εργαζομένων, ενώ εμφανίζεται ως το κόμμα-προστάτης των ανέργων. Μια τάση που έχει εκδηλωθεί έντονα και στη Γαλλία όπου η εργατική τάξη στηρίζει εδώ και καιρό το κόμμα της Μαρί Λεπέν… Θα έχουμε και στη Γερμανία την παγίωση ανάλογης τάσης; Άλλο ένα κρίσιμο ερώτημα.
Κι ενώ το AfD βγαίνει ενισχυμένο, όλα δείχνουν ότι πάμε για κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού των Χριστιανοδημοκρατών με τους Σοσιαλδημοκράτες. Ωστόσο, δεν περνά απαρατήρητο ότι σε ποσοστά τα δύο ιστορικά κόμματα δεν ξεπερνούν το 50% των ψήφων -κι αυτό για δεύτερη συνεχή εκλογική αναμέτρηση.
Υπάρχουν σημάδια ανάκαμψης; Προς το παρόν ο κυοφορούμενος μεγάλος συνασπισμός είναι αντιμέτωπος με μια βαθιά κρίση στη Γερμανία, με την επίθεση Τραμπ στην Ε.Ε. και τις τεκτονικές ανακατατάξεις με το ουκρανικό. Και επιπλέον, βρίσκεται ενώπιον μιας βαθιάς πολιτικής -και πολιτισμικής-διαίρεσης ανάμεσα στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, που επέλεξαν το AfD, και τα δυτικά κρατίδια, που κυριαρχεί ο συνασπισμός CDU/CSU- αν και αποδυναμωμένος.
Η «επιστροφή στις ρίζες» γίνεται ακόμα πιο δύσκολη αν αναλογιστεί κανείς ότι «το AfD δεν είναι πλέον κόμμα διαμαρτυρίας. Οι περισσότεροι ψηφοφόροι του το ψήφισαν από πεποίθηση. Αυτό καθιστά όλο και πιο δύσκολο για τα άλλα κόμματα να ξανακερδίσουν τους ψηφοφόρους του» (FAZ). «Είμαστε το κόμμα του μέλλοντος» είπε την επομένη των εκλογών η επικεφαλής του AfD Βάιντελ, που κάλεσε τα Μέσα Ενημέρωσης να μην ταυτίζουν το κόμμα της με τον φασισμό.
Στον αντίποδα, οι δηλώσεις της Σαρλότε Κνόμπλοχ, επιφανούς προσωπικότητας της εβραϊκής κοινότητας: «Η Γερμανία είναι από σήμερα μια άλλη χώρα…Η ευθύνη των δημοκρατικών κομμάτων ποτέ δεν ήταν μεγαλύτερη. Όλα τώρα διακυβεύονται».
Το τέλος των εκλογών σηματοδοτεί μια νέα περίπλοκη φάση πολιτικής διαπάλης στη Γερμανία, πρωτόγνωρης ως προς τα χαρακτηριστικά της, την ένταση και το διακύβευμα. Στην πραγματικότητα, στη Γερμανία το εκλογικό αποτέλεσμα πυροδότησε ένα πολιτικό πείραμα με άγνωστες προς το παρόν συνέπειες όχι μόνο για τη Γερμανία αλλά και την Ευρώπη.
Διαβάστε επίσης
Εργασία: Άχρηστες σε μια 5ετία οι μισές από τις top δεξιότητες
