THEPOWERGAME

Ο ανασχηματισμός, είτε ως μοχλός για ένα κυβερνητικό restart, είτε ως αντίβαρο σε ένα οξύ πολιτικό κλίμα, που πλήττει την κυβέρνηση ήδη προεξοφλείται από πολλούς. Η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το timing της πραγματοποίησής του, εάν είναι δομικός και, κυρίως, από το «μπες βγες» στελεχών στα υπουργικά γραφεία.
Η συζήτηση για τον ανασχηματισμό είχε αρχίσει αμέσως μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού, τον περασμένο Δεκέμβριο. Ήταν η συγκυρία όπου η ΝΔ εμφανιζόταν ενισχυμένη δημοσκοπικά, πολιτικά κυρίαρχη, με ενισχυμένη την εσωκομματική της συνοχή. Κυρίαρχα προβλήματα στην κοινή γνώμη η ακρίβεια και η καθημερινότητα σε όλες της τις εκφάνσεις-στην Υγεία, τις Μεταφορές, την Ασφάλεια.
Τα πράγματα άλλαξαν άρδην τις τελευταίες τρεις εβδομάδες. Οι μεγάλες συγκεντρώσεις για τα Τέμπη έφεραν στην επιφάνεια ένα αναπάντεχο κοινωνικό ρεύμα διαμαρτυρίας, δημιουργώντας νέα πολιτικά δεδομένα. Η κυβέρνηση βρέθηκε να διαχειρίζεται μια κρίση που υποτίμησε, με αποτέλεσμα μια αξιοσημείωτη δημοσκοπική πτώση, την ώρα που όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης «συνασπίστηκαν» σε ένα διαρκές σφυροκόπημα με υπαρκτές και ανύπαρκτες πτυχές της τραγωδίας των Τεμπών.
Τώρα πλέον, ο ανασχηματισμός συζητείται ως ένα από τα πολιτικά εργαλεία που θα δώσουν στην κυβέρνηση μια νέα ευκαιρία για φυγή προς τα εμπρός. Στα υπέρ μιας τέτοιας επιλογής-για την οποία πάντως ο Πρωθυπουργός κρατά κλειστά τα χαρτιά του- είναι η ανάγκη αναδιάταξης των προτεραιοτήτων, μετά από την αξιολόγηση του έργου των υπουργών, η είσοδος νέων προσώπων και ίσως κάποιες δομικές αλλαγές, όπως το συζητούμενο σπάσιμο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Είναι όμως ο ανασχηματισμός η λύση για το ξεκλείδωμα τους κυβερνητικού σχεδιασμού σε μια νέα βάση; Είναι το ιδανικό όπλο για μια αντεπίθεση με ορίζοντα βεβαίως τις εκλογές του 2027;
Υπάρχει ένας βάσιμος αντίλογος σε όλα αυτά. Υπάρχει και η παράδοση που λέει ότι οι ανασχηματισμοί, σε μια δύσκολη συγκυρία για τις κυβερνήσεις, δεν προσφέρουν τα αναμενόμενα. Αντίθετα, συνήθως καλλιεργούνται υπέρμετρες προσδοκίες, που γρήγορα διαψεύδονται.
Σε ένα επιβαρυμένο έως τοξικό αυτήν την περίοδο πολιτικό κλίμα, η πρωτοβουλία για ανασχηματισμό μπορεί να εκληφθεί όχι ως φυγή προς τα εμπρός αλλά ως ένας ανεπαρκής αντιπερισπασμός φυγής από μια δύσκολη για την κυβέρνηση πολιτική συγκυρία. Πολύ περισσότερο που μια ορατή κρίση εμπιστοσύνης σε θεσμούς και κόμματα δεν μπορεί να επιστέψει σε πολλούς να προεξοφλήσουν ότι θα αποτελέσει ένα επιτυχημένο εγχείρημα.
Η ώθηση για ανασχηματισμό γίνεται επίσης με έναν ανορθόδοξο τρόπο. Ήδη, η φημολογία για αλλαγές στα υπουργεία έχει ως αποτέλεσμα την αδράνεια μερίδας υπουργών και υφυπουργών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης. Ωστόσο, η αλλαγή φρουράς στα υπουργεία δεν είναι τόσο απλή υπόθεση για τον Πρωθυπουργό. Ήδη ο «πάγκος», δηλαδή οι εφεδρείες για μια ουσιαστική ανανέωση του υπουργικού συμβουλίου, είναι περιορισμένος. Τα ανοίγματα προς το Κέντρο λες και έχουν εξαντληθεί, την ώρα που εντείνονται οι πιέσεις των «αδικημένων» της παράταξης για υπουργοποίησή τους. Βουλευτές που έξι χρόνια τώρα δεν έχουν λάβει υπουργικό «χρίσμα», δυσανασχετούν. Ορισμένοι από αυτούς που θα δουν την πόρτα της εξόδου είναι σίγουρο ότι θα απογοητευθούν. Άλλοι στην προσπάθειά τους να πλασαριστούν σε προνομιακή θέση, υπερβάλλουν εαυτούς σε τοποθετήσεις «εκτός γραμμής»… Με δυο λόγια, οι ισορροπίες στην κοινοβουλευτική ομάδα και το εσωκομματικό τοπίο είναι πιθανόν να διαταραχθούν.
Η κοινή γνώμη, ιδιαίτερα στη σημερινή πολιτική συγκυρία, είναι δυνατόν να αισθανθεί ότι κάτι αλλάζει με έναν έστω δομικό ανασχηματισμό και ανακάτεμα της τράπουλας; Για επιτευχθεί αυτό χρειάζεται μια… αντισυστημική πρωτοβουλία, που δεν θα αφορά μόνο τους νέους υπουργούς και τα βιογραφικά τους, αλλά κυρίως τη συνοδεία του λίφτινγκ της κυβέρνησης με ένα όραμα, με ορίζοντα τις εκλογές του 2027. Αυτό είναι το δύσκολο του εγχειρήματος, με δεδομένο ότι από τις εκλογές του 2023 μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση δεν έχει βρει βηματισμό, άφησε την αίσθηση ενός ελλείμματος στην αποτελεσματικότητά της-κάτι που, άλλωστε, οδήγησε σε αναδόμηση της κυβέρνησης πριν από οκτώ μόλις μήνες.
Το κυβερνητικό αφήγημα με ορίζοντα τις εκλογές όχι μόνο δεν υπάρχει, αλλά οι τελευταίες δραματικές εξελίξεις με αφορμή την τραγωδία των Τεμπών υποχρεώνουν το Μαξίμου σε μια αναδίπλωση για τη διαχείριση της κρίσης που βρίσκεται σε εξέλιξη. Παράλληλα, μια σημαντική παράμετρος έρχεται να μεγαλώσει το βαθμό δυσκολίας. Έχει να κάνει με την υστέρηση σε κρίσιμα θέματα της καθημερινότητας, που ταλαιπωρούν τους πολίτες, καθώς δεν βλέπουν βήματα βελτίωσης. Η κακή κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου, δύο χρόνια μετά την τραγωδία στα Τέμπη, είναι ενδεικτική της έλλειψης αντανακλαστικών για ριζικές λύσεις. Οι όποιες μεταρρυθμίσεις έμειναν στη μέση ή δεν υλοποιήθηκαν, την ώρα που το «επιτελικό κράτος», ως σύλληψη, αφήνει στο απυρόβλητο θεμελιώδεις παθογένειες της κρατικής μηχανής.
Το πιο πιθανό σενάριο είναι να προχωρήσει ο Πρωθυπουργός, όποτε το κρίνει αναγκαίο, σε μια αλλαγή φρουράς στο κυβερνητικό σχήμα. Μόνο που πλέον αυτή θα έχει τη σφραγίδα μιας επιλογής ανάγκης, με επιπτώσεις που σε σύντομο διάστημα θα φανούν, χωρίς τη συνοδεία ενός αφηγήματος, ενός κεντρικού συνθήματος που να συγκινεί.
Διαβάστε επίσης
Κόκκινες κάρτες υπουργών στο έργο μαμούθ για τον Ιατρικό Φάκελο Ασθενούς
Οι χώρες της Ευρώπης με τις μεγαλύτερες εισαγωγές ελληνικών κρασιών
Αντλησιοταμίευση: Πώς προχωρά ο σχεδιασμός των ΔΕΗ & ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή