Πόσο αδιάφορη για τα πολιτικά πράγματα είναι η περίφημη GenZ -το φάσμα δηλαδή των ηλικιών μεταξύ 18-25 ετών; Μια έρευνα της aboutpeople για λογαριασμό της Eteron για τους χρήστες του TikTok στην Ελλάδα δίνει ενδιαφέρουσες απαντήσεις -ή, καλύτερα, θέτει κρίσιμα ερωτήματα για τις προτεραιότητες και τις ανησυχίες της νέας γενιάς.
Ας ξεκινήσουμε με το αποτύπωμα του Tik Tok στην Ελλάδα. Το επισκέπτονται πάνω από 3,5 εκατομμύρια άτομα κάθε μήνα. Η έρευνα της aboutpeople δίνει μια εικόνα της απήχησης στους νέους: Η επονομαζόμενη Gen Z (18-25 ετών) κάνει χρήση της δημοφιλούς πλατφόρμας με ποσοστό 30,5% επί του συνόλου των χρηστών του, αλλά καταγράφονται και άτομα που ανήκουν στο φάσμα των ανηλίκων (13-17 ετών) με ποσοστό 30,2% αντίστοιχα. Δύο ακόμα σημαντικές διαπιστώσεις:
- Πρώτον, σύμφωνα με την έρευνα -που εστιάζει στις ηλικίες από 16 έως 25 έτη- το 44,8% χρησιμοποιεί την πλατφόρμα πάνω από 3 ώρες ημερησίως! Με άλλα λόγια, μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους, το αφιερώνουν στο TikTok… Αλλά, επίσης, το 35,2% δηλώνει ότι το χρησιμοποιεί καθημερινά, λιγότερο από 34 ώρες.
- Δεύτερη διαπίστωση: Οι 8 στους 10 χρησιμοποιούν το TikTok ως μέσο διασκέδασης. Λογικό, αφού κυριαρχεί η εικόνα-το σύντομο βίντεο- αλλά και μια πιο ελεύθερη, νεανική έκφραση. Ας σημειωθεί ότι ένα μικρό μεν αλλά αξιοσημείωτο ποσοστό (16,4%) δηλώνει πως το προτιμά γιατί «δεν βαριέμαι όπως με τον γραπτό λόγο» -ένα ακόμη καμπανάκι για τις προοπτικές των έντυπων μέσων ενημέρωσης…
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι γιατί αφού το TikTok είναι ένα «απολιτίκ» διαδικτυακό μέσο, προσελκύει τα τελευταία χρόνια την προσοχή των πολιτικών; Είναι γνωστό σε όλους μας πως στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις -του 2023 αλλά και των ευρωεκλογών- τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και άλλοι πολιτικοί, όπως ο Στέφανος Κασσελάκης όταν ήταν «στα πάνω του», ο Νίκος Ανδρουλάκης, η Αφροδίτη Λατινοπούλου και η Ζωή Κωνσταντοπούλου- έκαναν μπαράζ εμφανίσεων στο TikTok.
Δύο ευρήματα της έρευνας ίσως δίνουν την απάντηση και ταυτόχρονα φανερώνουν ότι το ενδιαφέρον για την πολιτική στους χρήστες του TikTok αυξάνεται -άσχετο με το γιατί και το πώς. Στο ερώτημα για ποιους λόγους χρησιμοποιούν οι νέοι το TikTok, ένα 22,8% -δηλαδή σχεδόν ο ένας στους τέσσερις- απαντά για να παρακολουθεί την κοινωνική και πολιτική επικαιρότητα. Η έκπληξη έρχεται από τις απαντήσεις στο άλλο ευρύτερης εμβέλειας ερώτημα, αν παρακολουθούν θέματα πολιτικής στο TikTok. Ένα 41,4% απαντά «συχνά και πολύ συχνά», ένα 35,5% «περιστασιακά, σε προεκλογικές περιόδους» και ένα 22,3% «σχεδόν ποτέ».
«Παρά τη θρυλούμενη άποψη περί πολιτικά αδιάφορης GenZ, το πολιτικό ενδιαφέρον είναι ενεργό, όχι όμως και το ενδιαφέρον για τους βασικούς μοχλούς επιτέλεσης της πολιτικής, τα πολιτικά κόμματα και τα πολιτικά πρόσωπα (73% δεν παρακολουθεί σχετικά προφίλ)» σημειώνει η Λουκία Κοτρωνάκη, Διδάσκουσα στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ας κρατήσουμε από την έρευνα και αυτό το στοιχείο: Ένα ποσοστό 22,7% δήλωσε πως η χρήση του TikTok τους ενθάρρυνε να συμμετάσχουν στις εκλογές.
Αν συνεπώς μόλις πριν από λίγα χρόνια το TikTok ήταν ένας «ελαφρύς» τόπος και τρόπος επικοινωνίας κυρίως των νέων, με το πολιτικό χρώμα περίπου ανύπαρκτο, φαίνεται πως η τάση αυτή αρχίζει να αλλάζει και το «πολιτικό μικρόβιο» να διεισδύει σε νεανικά ακροατήρια. Κύριος μοχλός έλξης και στην πλατφόρμα αυτή, όπως άλλωστε στο Instagram ή το YouTube, είναι η εικόνα, το σύντομο βίντεο -κι αυτό σε βάρος του λόγου. Οι πολιτικοί το αντιλαμβάνονται, διαπιστώνουν την ανάγκη επικοινωνίας με νεανικά κοινά που δεν πολυενδιαφέρονται ή και απέχουν από τα πολιτικά πράγματα, μεταμορφώνονται σε σκαμπρόζικες «περσόνες» και επιχειρούν να περάσουν τα μηνύματά τους σ’ ένα κοινό, που όπως φαίνεται, σπαταλά μεγάλο μέρος του χρόνου του στο smartphone. «Η στροφή προς την κουλτούρα της εικόνας και την επικοινωνία μέσω βίντεο έχει επηρεάσει την ενημέρωση και την πολιτική επικοινωνία, οι οποίες καλούνται να οικειοποιηθούν το περιβάλλον των νέων μέσων» επισημαίνει η Αθηνά Σκουλαρίκη, καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Η έρευνα της aboutpeople δείχνει πως η προσπάθεια των πολιτικών δεν πέφτει στο κενό. Ένας στους τέσσερις χρήστες του TikTok απαντά πως ακολουθεί λογαριασμούς πολιτικών κομμάτων ή προσώπων. Προφανώς, η διαδραστική επικοινωνία των χρηστών αυτών φέρνει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα -ή έτσι τουλάχιστον ελπίζουν τα επικοινωνιακά επιτελεία των πολιτικών. Όμως, είναι ένα ερώτημα, με ποιους όρους διαχέεται το πολιτικό μήνυμα σ’ ένα ψηφιακό περιβάλλον πολυδιασπασμένο, που ορίζεται από αλγόριθμους με ουσιαστική επίδραση στις επιλογές των χρηστών.
Ό,τι και να πούμε φαίνεται πως η τάση αυτή θα ενισχυθεί το προσεχές διάστημα είτε από το αυξανόμενο ενδιαφέρον των νέων για τα κοινά -που ανιχνεύεται πια όχι σε κομματικές δραστηριότητες αλλά στο ψηφιακό σύμπαν- είτε από τις εξελιγμένες παρεμβάσεις των πολιτικών στη «δύσκολη» αυτή πλατφόρμα, καθώς θεωρούν ότι έχουν ανακαλύψει «φλέβα χρυσού». Το υπαγορεύει κυρίως η τάση για εξειδικευμένη ενημέρωση, με βάση τα ατομικά προφίλ των νέων, μακριά από την παραδοσιακή μορφή των δελτίων ειδήσεων. Κι όλα αυτά, με το εν εξελίξει ήδη φίλτρο της Τεχνητής Νοημοσύνης…
Διαβάστε επίσης
Πιάνουν δουλειά οι ράμπο των τελωνείων: Ποιους βάζουν στο στόχαστρο
Viva vs JP Morgan: Η “embarrassing” επένδυση και οι δικαστικές διαμάχες
Στεφανίδης (Metlen): Στόχος οι εξαγωγές γαλλίου και αλουμίνας σε Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία
