Ποιοι και γιατί νοσταλγούν την επιστροφή της ΔΕΗ σε καθεστώς κρατικής ομηρίας

Είναι η ΔΕΗ ένα επιτυχημένο πείραμα μετασχηματισμού, με φόντο τις μεγάλες ανατροπές στο ενεργειακό χάρτη τα τελευταία χρόνια, ή μήπως είναι καλύτερα να έχουμε μια δημόσια ΔΕΗ, όπως τον παλιό καλό καιρό; Έπραξε σωστά η κυβέρνηση με την αναδιάρθρωση του εγχώριου ενεργειακού γίγαντα ή μήπως ήρθε η ώρα περάσει στο κράτος η απόλυτη πλειοψηφία των μετοχών;

Το ερώτημα ήρθε πρόσφατα και για πολλοστή φορά στην επικαιρότητα. Η αναζωπύρωση της νοσταλγίας για δημόσια ΔΕΗ έθεσε εκ νέου δύο ερωτήματα. Το πρώτο αφορά στο πόσο αναγκαίο είναι το «καπέλωμα» από το κράτος των επιχειρήσεων και οργανισμών-κλειδιά για την ελληνική οικονομία. Το δεύτερο, εάν μια από τις πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις επί κυβέρνησης ΝΔ έδωσε ώθηση στη ΔΕΗ ή μήπως, τελικά, την μετάτρεψε σε εργαλείο για λίγους ολιγάρχες, εξαιτίας αυτής της αλλαγής ρότας του Οργανισμού.

Η κυβέρνηση θεωρεί ότι πρόκειται για μια από τις πιο επιτυχημένες κινήσεις επί των ημερών της, σώζοντας, το 2019, τη ΔΕΗ από σίγουρη χρεοκοπία. Να όμως που πριν από λίγες ημέρες, ένας βουλευτής της κυβερνητικής πλειοψηφίας διαφοροποιήθηκε, προκαλώντας αλυσίδα αντιδράσεων. «Σε ποιες ενέργειες θα προβεί (σ.σ. η κυβέρνηση) για να διασφαλιστεί ο δημόσιος και κοινωφελής χαρακτήρας της ΔΕΗ, που έχει ουσιαστικά χαθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια;» αναρωτήθηκε ο Νικήτας Κακλαμάνης, καταθέτοντας σχετική ερώτηση στη Βουλή.

Πριν φρεσκάρουμε τη μνήμη μας για το τι έγινε το 2019, αναζητήσαμε τις θέσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης για το ίδιο θέμα. Για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το πρόβλημα δεν θέλει και πολύ βασάνισμα. Η λύση που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η ανάκτηση του δημόσιου ελέγχου της Εταιρείας με πάνω από 51%. Αλλά και ο έκπτωτος, πλέον, πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ο Στέφανος Κασσελάκης, δήλωνε στις 6/10/23 πως πρέπει να κρατικοποιηθεί η ΔΕΗ γιατί «η παιδεία, το ρεύμα, το νερό είναι δημόσια αγαθά». Ο Γιάνης Βαρουφάκης του ΜΕΡΑ 25 επίσης, σε συνέντευξή του στο Βόλο πριν από τέσσερις μήνες, εκτιμούσε πως «η κρατική ΔΕΗ ήταν πολύ καλύτερη από το μονοπώλιο των ολιγαρχών». Ο Κυριάκος Βελόπουλος, αρχηγός της Ελληνικής Λύσης, τάχθηκε υπέρ της κρατικοποίησης της ΔΕΗ, με το παραπλήσιο με αυτό του Στέφανου Κασσελάκη επιχείρημα πως «η υγεία, η παιδεία το νερό και το ρεύμα είναι αγαθά, δεν είναι εμπορεύματα» (Open, 19/9/2024). Σταθερή διαχρονικά και η πρόταση του ΚΚΕ. Συνεπώς, η θέση για δημόσια ΔΕΗ διατηρεί θιασώτες πέρα και πάνω από κομματικά σύνορα και μάλιστα με σχεδόν ταυτόσημη επιχειρηματολογία . Εξαίρεση αποτελεί το ΠΑΣΟΚ-από τις μέχρι τώρα ενδείξεις, τουλάχιστον και μέχρι νεωτέρας- δεν έχει αντίρρηση για τη μετοχική σύνθεση της ΔΕΗ, προτάσσει όμως εναλλακτικά αλλαγή στρατηγικής και προσανατολισμού.

Αυτό βέβαια μένει να διευκρινιστεί καθώς , σύμφωνα με τον Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΔΕΗ, Γιώργο Στάσση, «από τα πρόθυρα της χρεοκοπίας, αποτελεί σήμερα κορυφαία εταιρεία καθαρής ενέργειας, με διαχρονική αξία και πρωταγωνιστικό ρόλο στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η πρόσφατη εξαγορά της Κωτσόβολος σηματοδοτεί την μετατροπή της ΔΕΗ σε έναν ολοκληρωμένο πάροχο προϊόντων και υπηρεσιών που μπορεί να αναπτύξει νέες συνεργασίες και να διεκδικήσει δυναμικά τη θέση που της αρμόζει στις διεθνείς αγορές» (5/12/2023). Μήπως, τελικά, έχουμε να κάνουμε με μια εταιρεία συνδεδεμένη με το κράτος που γίνεται ένα σύμβολο εκσυγχρονισμού-μια περίπτωση μάλιστα από τις λίγες, που μετρούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού;

Όσοι νοσταλγούν την παλιά, καλή ΔΕΗ, μάλλον έχουν ασθενή μνήμη. Το 2019 η ΔΕΗ αιμορραγούσε ακατάσχετα, με απώλειες της τάξης των 5 εκατομμυρίων ευρώ ημερησίως! Η μετοχή της είχε κατρακυλήσει στα τάρταρα, με αξία μόλις 1 ευρώ η καθεμιά. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ παρέδωσε το 2019 μια ΔΕΗ χρηματιστηριακής αξίας μόλις 300 εκατομμυρίων ευρώ, με συσσωρευμένες ζημιές περί τα 3 δις ευρώ και υψηλά, σχεδόν απλησίαστα επιτόκια δανεισμού. Όλα αυτά ήταν η κατάληξη μιας επιχείρησης που, εκτός των άλλων, για πολλά χρόνια εξαρτιόταν από τις διαθέσεις των συνδικαλιστών του τύπου «κατεβάζω το διακόπτη όταν απεργώ».

Από το 2020 η ΔΕΗ έχει περάσει στην κερδοφορία. Επιπλέον, η χρηματιστηριακή της αξία εκτοξεύτηκε σε δύο χρόνια στα δύο δισεκατομμύρια, ενώ οι διεθνείς οίκοι διαβλέπουν θετικές προοπτικές τόσο στην αναπτυξιακή πορεία της ΔΕΗ όσο και σε κρίσιμους στόχους όπως η πράσινη ενέργεια, αλλά και η διεθνής δραστηριοποίησή της, μετά από πολλά έτη εσωστρέφειας-λόγω της κρίσης- των μεγάλων εταιρειών αλλά και των τραπεζών.

Σε κάθε περίπτωση, όλοι όσοι πλειοδοτούν για μια στροφή 180 μοιρών στον προσανατολισμό της ΔΕΗ και την επιστροφή στο κρατικό μοντέλο περασμένων δεκαετιών, οφείλουν να δώσουν λεπτομέρειες για το πώς και τι εννοούν, με τι εργαλεία θα γίνει αυτό, με ποιους στόχους, με ποιες προοπτικές, πώς δεν θα ξανακυλήσει σε καθεστώς υπερχρέωσης και, εν τέλει, χρεοκοπίας. Η κουβέντα πρέπει να ξεκινήσει από αυτό το σημείο. Θεωρώ ότι σε μια τέτοια βάση, η συζήτηση θα εξαντληθεί γρήγορα και το αίτημα για κρατική και κρατικοδίαιτη ΔΕΗ θα μείνει έωλο.

Διαβάστε επίσης

ΤτΕ: Αυξήθηκαν κατά 2,32 δισ. οι καταθέσεις τον Σεπτέμβριο

Μενέντεζ: Η πολύκροτη υπόθεση ξανανοίγει λόγω της σειράς του Netflix

Πώς η AI θα αλλάξει το ενεργειακό σύστημα