THEPOWERGAME
Όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος την περασμένη Πέμπτη στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες μίλησε για το θέμα της έκδοσης ευρωομολόγου για τη θωράκιση της ευρωπαϊκής άμυνας άνοιξε ουσιαστικά επίσημα τη συζήτηση που γίνεται εδώ και καιρό και κυρίως μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης σημαίνει περισσότερες επενδύσεις σε εξοπλισμούς», τόνισε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε: «Η Ελλάδα ξεπερνά ήδη τα τελευταία χρόνια το 2% των αμυντικών δαπανών επί του ΑΕΠ. Αυτό δεν συμβαίνει για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αν θέλει η Ευρώπη να μείνει θωρακισμένη αμυντικά, πρέπει να εξετάσει νέους τρόπους για τη χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών».
«Η Ευρώπη να μπορέσει να εκδώσει ευρωομόλογα που θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά και μόνο για την αμυντική της θωράκιση. Έχει έρθει η ώρα πια να μπορέσουμε να περιβάλλουμε με περιεχόμενο ουσιαστικό την ανάγκη της Ευρώπης να διασφαλίσει την άμυνα και την ασφάλεια», πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός πολύ απλά ταρακούνησε την Ευρώπη η οποία δεν ανακαλύπτει ξαφνικά μόνο ότι τελικά υπάρχει «εχθρός προ των πυλών» αλλά και ότι δεν έχει και όπλα για να αντισταθεί και ότι πρέπει πλέον να τρέξει να δημιουργήσει για να καλύψει τα τεράστια κενά.
Συναγερμός από του θεσμούς
Πριν φτάσουμε όμως στην επίσημη πρόταση του πρωθυπουργού για έκδοση ευρωομολόγου και να ξεκινήσει η συζήτηση είχε σημάνει ο συναγερμός από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Μόλις τον περασμένο Ιανουάριο ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν προσδιόρισε αυτά τα κενά δηλώνοντας ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένα τεράστιο αμυντικό ταμείο στην Ε.Ε. ύψους 100 δισ. ευρώ. Να δημιουργηθεί μία άμυνα made in Europe με ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, έρευνα και ανάπτυξη, αξιοποίηση της καινοτομίας και της τεχνολογίας και προώθηση της κυβερνοάμυνας.
Τα κόστη όμως είναι μεγάλα για κάθε χώρα ακόμα και για μεγάλες όπως για παράδειγμα η Γερμανία η οποία αν και οικονομικά ισχυρή, αμυντικά βρίσκεται πολύ πίσω και η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τα υπερβολικά ελλείμματα των προϋπολογισμών που έχει αποφασίσει η ΕΕ και πάλι με ελληνική πρωτοβουλία δεν αρκεί.
Γι’ αυτό άλλωστε πρόσφατα η Κομισιόν πρότεινε για πρώτη φορά μια αμυντική βιομηχανική στρατηγική η οποία προβλέπει κοινή προμήθεια του 40% του αμυντικού εξοπλισμού έως το 2030 και αγορά του 50% του υλικού από βιομηχανίες εντός της ΕΕ.
Πρότεινε επίσης ένα πρόγραμμα για την αμυντική βιομηχανία, με κονδύλι που αγγίζει το 1,5 δισ. ευρώ για τα επόμενα δύο χρόνια και στόχο να διασφαλιστεί ότι, έως το 2030, τουλάχιστον το 35% της αμυντικής παραγωγής θα είναι αντικείμενο εμπορίου εντός της Ε.Ε. και ότι το 50% των αμυντικών προμηθειών των κρατών-μελών να είναι ευρωπαϊκής προέλευσης και αυτό να αυξηθεί στο 60% έως το 2035.
Στα πλαίσια αυτά, η Κομισιόν γνωρίζοντας τα προβλήματα έβαλε στο «παιχνίδι» και την αλλαγή των κανονισμών λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ώστε να μπορεί να συνδράμει με κονδύλια και για αμυντικά προγράμματα,
Όπως πολύ γλαφυρά το περιέγραψε η Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν πρέπει τα κράτη-μέλη «να επενδύσουν περισσότερα, καλύτερα, από κοινού και ευρωπαϊκά».
Τα «αγκάθια» στο ευρωομόλογο
Η έκδοση ευρωομολόγου όπως στα πρότυπα της πανδημίας που έφερε το Ταμείο Ανάκαμψης θα μπορούσε λοιπόν να συμβάλει στο να ξεκινήσει μια πολύπλευρη διαδικασία που θα καταλήξει σε κάποια χρόνια στη δημιουργία ενός ισχυρού σύγχρονου ευρωπαϊκού αμυντικού συστήματος καθώς πολύ απλά δεν θα αφορά μόνο την αγορά αλλά τη δημιουργία ευρύτερου οικοσυστήματος που σήμερα είναι ανύπαρκτο.
Βέβαια γνωρίζοντας από τα αντίστοιχα βήματα της πανδημίας είναι σίγουρο ότι τα αγκάθια και τα προβλήματα θα είναι πολύ περισσότερα. Καθώς τα ομόλογα απευθύνονται σε fund και επενδυτές τα προγράμματα που θα χρηματοδοτηθούν θα πρέπει να αποδεικνύουν τη διαχρονική απόδοσή τους. Να καταλήγουν σε προϊόντα dual use και να προσδιορίζουν την τεχνολογία που θα χρησιμοποιηθεί. Ουσιαστικά θα οδηγεί σε ένα θεσμικό πλαίσιο για την κατακερματισμένη άμυνα στην Ευρώπη στην οποία σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας EDA το 2022 οι συνολικές αμυντικές δαπάνες των 27 κρατών μελών αυξήθηκαν και ανήλθαν σε 240 δισ. ευρώ.
Στη Σύνοδο Κορυφής το θέμα πήρε αναβολή για τον Ιούνιο καθώς κυρίως Γερμανία και Ολλανδία εξέφρασαν σκεπτικισμό σε αντίθεση με Ελλάδα, Γαλλία και Ιταλία που το στηρίζουν αλλά η συζήτηση ξεκίνησε και πρέπει να βιαστούν γιατί είναι ήδη πολύ αργά.
«Έχει δρομολογηθεί ένα επίπεδο συζήτησης για την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Είναι επιτακτική ανάγκη η ενίσχυση της στρατηγικής μας αυτονομίας με επένδυση στην ευρωπαϊκή άμυνα και είναι μια νέα προσθήκη στη συζήτηση που κάνουμε γιατί για πρώτη φορά ακουμπάμε το ζήτημα της χρηματοδότησης της κοινής ευρωπαϊκής προσπάθειας. Η δυνατότητα εξέτασης εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης μιας κοινής προσπάθειας έχει μπει στο τραπέζι» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Τα εξοπλιστικά
Στην Ελλάδα άλλωστε γνωρίζουμε πολύ καλά πόσο κοστίζει η αμυντική θωράκιση. Ο Έλληνας πρωθυπουργός μια ημέρα πριν πάει στη Σύνοδο Κορυφής είχε βρεθεί στην παραλαβή από το Πολεμικό Ναυτικό των τριών νέων ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων Romeo MH-60R Seahawk. Ένα ακόμα εξοπλιστικό πρόγραμμα της κυβέρνησης το οποίο ήρθε να προστεθεί στα περίπου 15 δισ. που έχει δαπανήσει με σημαντικότερα την απόκτηση των μαχητικών Rafale και των φρεγατών Belharra ενώ μπροστά υπάρχουν η απόκτηση ελικοπτέρων Black Hawk, τα F-35 αλλά και η ένταξη στο πρόγραμμα των αμερικανικών φρεγατών Constellation κ.α. που αποτελούν μέρος της «Ατζέντα 2030» που έχει αναφέρει και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας. Προγράμματα όμως για τα οποία θα πρέπει να υπάρχει συμμετοχή από την ελληνική αμυντική βιομηχανία κρατική και ιδιωτική όχι μόνο με ανάληψη έργων αλλά κυρίως με μεταφορά τεχνογνωσίας και ένταξη των εταιρειών στις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
