THEPOWERGAME
Την προπερασμένη Παρασκευή όλοι δήλωναν αιφνιδιασμένοι με την εισαγωγή στη Βουλή της επίμαχης τροπολογίας για τους μετανάστες: Ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς θα προέβαινε σε μια σκληρή γραπτή δήλωση, εκφράζοντας την κάθετη αντίθεσή του. Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρης Καιρίδης, θα γινόταν γνώστης από τα Μέσα Ενημέρωσης της ανακοίνωσης του κ. Σαμαρά. Οι βουλευτές της ΝΔ, θα βρίσκονταν αντιμέτωποι με τη διαχείριση μιας τροπολογίας, χωρίς πρότερη επαρκή και έγκαιρη ενημέρωση. Και πάνω απ’ όλους και όλα, το Μέγαρο Μαξίμου, θα ερχόταν αντιμέτωπο με μια πρωτόγνωρη εσωκομματική κρίση, μη περιμένοντας τη σφοδρή αντίδραση του κ. Σαμαρά.
Η μίνι κρίση έληξε το μεσημέρι της Τρίτης με την ονομαστική ψηφοφορία- αλλά δεν ήταν και αυτό που λέμε happy end για την κυβέρνηση. Στην Κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ επιβλήθηκε κομματική πειθαρχία, οπότε ψήφισαν όλοι- πλην ενός: του Αντώνη Σαμαρά. Παρά τις μύχιες προσδοκίες της κυβέρνησης, τελικά ο πρώην πρωθυπουργός δεν επέλεξε να μείνει σπίτι του αλλά έδωσε το παρών στην κρίσιμη ψηφοφορία και ψήφισε κατά της τροπολογίας. Η ασυλία που διαθέτουν διαχρονικά οι πρώην πρόεδροι της ΝΔ έσωσε τα προσχήματα, αλλά το πρόβλημα προς το παρόν μπήκε κάτω από το χαλί, δεν ξεπεράστηκε.
Ατζέντα ηχηρών διαφοροποιήσεων
Το πιο ανησυχητικό για το Μαξίμου είναι πως δεν αποτελεί η εξέλιξη αυτή μεμονωμένο γεγονός, που πάει, έφυγε και όλα είναι όπως πριν. Ο κ. Σαμαράς, με την ψήφο του «υπέγραψε» μια ατζέντα ηχηρών διαφοροποιήσεων σε κρίσιμους τομείς, ερχόμενος ευθέως σε αντίθεση με βασικές επιλογές του πρωθυπουργού, Κυρ. Μητσοτάκη. Θα έλεγε κανείς ότι διαμορφώθηκε από τον ίδιο τους τελευταίους μήνες μια άτυπη «δεξιά ατζέντα». Ήταν η έμπρακτη υλοποίηση της θέσης του κ. Σαμαρά, όπως διατυπώθηκε τον Απρίλιο του 2022 στο 14ο συνέδριο του κόμματος. «Κεντροδεξιά χωρίς δεξιά, δεν υπάρχει…Δεν έχουμε εμείς ανάγκη να σαλπάρουμε για ξένα λιμάνια. Έχουμε το δικό μας». Έτσι, ένα χρόνο και τρεις νικηφόρες για τη ΝΔ εκλογικές αναμετρήσεις μετά, ο κ. Σαμαράς, πρώτον, είχε ήδη εκφράσει την αντίθεσή του στην επίσκεψη του «πειρατή» Ερντογάν στην Αθήνα, δηλώνοντας ενάντιος στα ανοίγματα προς την Άγκυρα. Δεύτερον, έχει δηλώσει ότι θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο για τους γάμους των ομοφύλων, όποτε έρθει αυτό. Τρίτον, με αφορμή την επίμαχη τροπολογία, διατυπώνει μια κάθετη διαφοροποίηση για το μεταναστευτικό, θεωρώντας ότι το πρόβλημα αυτό κινεί την Ευρώπη δεξιότερα- και η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι εξαίρεση, καθώς αργά ή γρήγορα θα έρθει αντιμέτωπη με τις επιπλοκές του πιεστικού μεταναστευτικού ρεύματος, με την ενίσχυση δηλαδή της ακροδεξιάς.
Γιατί τώρα; Το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου
Το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου είναι γιατί κλιμακώνει τώρα ο πρώην πρωθυπουργός τη διαφοροποίησή του από την ακολουθούμενη πολιτική. Το Μαξίμου ήδη έχει συνειδητοποιήσει ότι ο κ. Σαμαράς βρίσκεται «με το όπλο παρά πόδα» και- όπως δήλωσε ο ίδιος- «όποιος κατάλαβε, κατάλαβε». Μαζί του έκαναν την εμφάνισή τους και άλλοι έξι βουλευτές που διαφοροποιήθηκαν ανοιχτά για την τροπολογία, αλλά πειθάρχησαν κομματικά κατά την ψηφοφορία. Πλεύρης, Καραγκούνης, Αθανασίου, Κατσανιώτης, Χρυσομάλλης, Σιμόπουλος έδωσαν την αίσθηση μιας «τάσης» υπό τον Σαμαρά, ενώ και άλλοι βουλευτές διατύπωσαν τις επιφυλάξεις τους στο παρασκήνιο.
Εδώ, ας σημειωθεί ότι ο πρώην πρωθυπουργός επιχείρησε να βάλει στο κάδρο των θέσεών του και τον Κώστα Καραμανλή. Αναφερόμενος στην συνέντευξή του στην Καθημερινή στην ελληνοτουρκική προσέγγιση, ο κ. Σαμαράς σημείωνε: «Ο «κατευνασμός», όπως πολύ σωστά υπογράμμισε και ο Κώστας Καραμανλής, υπήρξε πάντα πολύ επικίνδυνος. Λέτε, δύο πρώην πρωθυπουργοί της χώρας και δύο πρώην πρόεδροι της Νέας Δημοκρατίας να κάνουμε τόσο λάθος;». Βέβαια οι δημόσια εκφρασμένες ενστάσεις του κ. Καραμανλή περισσότερο συσχετίζονται με τα σενάρια για την Προεδρία της Δημοκρατίας- και τους κύκλους που θα ήθελαν μια τέτοια αλλαγή φρουράς στο Προεδρικό- παρά με την ευθυγράμμισή του με την ατζέντα του κ. Σαμαρά.
Πολλοί ερμηνεύουν την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης του κ. Σαμαρά με το Μαξίμου ως μια πίεση για περιορισμό των ανοιγμάτων προς το Κέντρο με μια πιο «απλόχερη» υιοθέτηση συντηρητικών θέσεων. Κάποιοι εκτιμούν πως καθώς οδεύουμε προς τις ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024, ασκείται- και θα ασκηθεί-μια πίεση προς τα ηγετικά κλιμάκια της κυβέρνησης ώστε στην επιλογή των προσώπων για την ευρωβουλή να υπάρχει αυξημένη εκπροσώπηση «της Δεξιάς στην Κεντροδεξιά». Μια παράμετρος που δεν πρέπει να αγνοηθεί είναι πως δεν αρέσει καθόλου η εμμονή Μητσοτάκη-και μετά τις εκλογικές νίκες του καλοκαιριού-στην αξιοποίηση σε καίρια υπουργικά πόστα κεντρογενών στελεχών (Σκέρτσος, Φλωρίδης, Πιερρακάκης). Πιθανόν να ασκείται μια πίεση για πιο διακριτή εκπροσώπηση της «καθαρής Δεξιάς» σε ενδεχόμενο ανασχηματισμό την άνοιξη…
Όπως και να ερμηνεύσει κανείς τις εξελίξεις, το σίγουρο είναι πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το κυβερνητικό επιτελείο βρίσκονται αντιμέτωποι με μια νέα, πρωτόγνωρη εσωκομματική «γκρίζα ζώνη». Πώς θα τη διαχειριστούν-και μάλιστα στην πορεία προς την ευρωκάλπη;
Το Κέντρο και η κυριαρχία της ΝΔ
«Ναι, δεν υπάρχει Κεντροδεξιά χωρίς τη Δεξιά, αλλά χωρίς το άνοιγμα στο Κέντρο, η Κεντροδεξιά δεν θα είχε την πολιτική κυριαρχία, κερδίζοντας όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις από το 2019 μέχρι σήμερα». Το σχόλιο παράγοντα του κυβερνητικού επιτελείου υποδηλώνει αυτό που όλοι εισπράττουμε την επομένη της εσωκομματικής αναταραχής. Ο πρωθυπουργός δεν έχει καμία πρόθεση να αλλάξει ρότα, να πειράξει την επιτυχημένη συνταγή που έδωσε στη ΝΔ αυτοδυναμία, συρρίκνωση του ΣΥΡΙΖΑ, πολιτική κυριαρχία και σταθερότητα για τη χώρα. Φυγή προς τα εμπρός είναι η επωδός που εισπράττουν όσοι επιχειρούν να ανιχνεύσουν τις προθέσεις του πρωθυπουργού. Εμμονή στο μίγμα πολιτικού ρεαλισμού, με αμφίπλευρα ανοίγματα και μέτρα ώστε να εξουδετερώνονται οι-αναπόφευκτες-φυγόκεντρες τάσεις στο εσωκομματικό πεδίο. Αλλά και προσήλωση στις προκλήσεις του 2024, που θα κρίνουν πολλά ενόψει ευρωεκλογών. Υπογραμμίζεται η Σύνοδος Κορυφής του Ιανουαρίου που θα επικυρώσει το Δημοσιονομικό Πλαίσιο για το 2027, με την διεκδίκηση της χώρας μας για πρόσθετη ενίσχυση 2 δισ. ευρώ για τη διαχείριση του μεταναστευτικού. Σημειώνεται επίσης η βούληση του πρωθυπουργού να δώσει συνέχεια στον ελληνοτουρκικό διάλογο, με αποκορύφωνα την επίσκεψή του στην Άγκυρα την άνοιξη.
Παράλληλα, θα επιχειρηθεί η άμβλυνση των εντυπώσεων από την πρόσφατη αναταραχή με μέτρα ενίσχυσης της κοινοβουλευτικής συνοχής-μεταξύ άλλων μιας πιο συλλογικής προετοιμασίας ειδικά για «δύσκολες» νομοθετικές πρωτοβουλίες, καθώς ακόμα και ο κ. Σκέρτσος παραδέχτηκε πως στην τροπολογία για τους μετανάστες, η ενημέρωση των γαλάζιων βουλευτών ήταν ανεπαρκής. Ωστόσο απορρίπτεται κατηγορηματικά η άποψη περί «κομματικής συνιστώσας» εντός της ΝΔ με κυβερνητικό στέλεχος να σχολιάζει ότι «οι συνιστώσες κατέστρεψαν τον ΣΥΡΙΖΑ».
Το «όχι» και τα ακροδεξιά κόμματα
Για το όχι του κ. Σαμαρά στην τροπολογία, κάποιοι σημειώνουν ότι η ψήφος του ευθυγραμμίστηκε με αυτήν των βουλευτών της Ελληνικής Λύσης, της Νίκης και των Σπαρτιατών που και αυτοί την καταψήφισαν. Ωστόσο, για να αποδοθούν τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, ο πρώην πρωθυπουργός θεωρεί ότι η μετατόπιση της ΝΔ προς τα δεξιά, είναι αυτή που αφαιρεί ζωτικό χώρο για τα ακροδεξιά σχήματα. Ο ίδιος έλεγε σε πρόσφατη συνέντευξή του «ότι τα μικρότερα δεξιά κόμματα, αν και συγκέντρωσαν αθροιστικά περίπου 14% της συνολικής ψήφου, πολιτικά δεν «αθροίζουν» τίποτα το ιδιαίτερο. Η Ν.Δ. δεν κινδυνεύει από τα σημερινά κόμματα που βρίσκονται δεξιότερά της, που άλλωστε δεν εκφράζουν τις νέες αναζητήσεις της κοινωνίας».
Ωστόσο, η φυγή προς τα εμπρός και η προσήλωση στην οικονομική και μεταρρυθμιστική ατζέντα που επιθυμεί ο πρωθυπουργός δεν είναι δρόμος στρωμένος με ροδοπέταλα. Αντιθέτως, μπορεί εκ των πραγμάτων να προκληθούν μετατοπίσεις, εφόσον κριθεί ότι θα υπάρξουν απώλειες στην ευρωκάλπη προς τα δεξιά της (Κεντρο)δεξιάς. Το παράδειγμα με τη ροζ σημαία στο προξενείο της Νέας Υόρκης έδειξε πώς μπορεί η παρέμβαση ενός βουλευτή της Νίκης να οδηγήσει σε μια αχρείαστη αναταραχή, με την κυβέρνηση να εισπράττει απρόσμενα ένα όχι αμελητέο πολιτικό κόστος. Ένας άλλος γρίφος είναι εάν η ψήφιση του γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια θα έρθει πριν ή μετά τις ευρωεκλογές. Ο κ. Σαμαράς έχει δηλώσει κατηγορηματικά ότι θα καταψηφίσει την όποια διάταξη, με αρκετούς βουλευτές της ΝΔ να δυσκολεύονται να αποδεχτούν μια ρύθμιση που έχει υιοθετηθεί πανευρωπαϊκά. Παράλληλα, αυξάνονται και πληθύνονται οι ευρύτερες αντιδράσεις, με πρόσφατη το ηχηρό «όχι» της Ιεράς Συνόδου για την τεκνοθεσία και το γάμο των ομοφύλων. Είτε έτσι είτε αλλιώς, στις προεκλογικές συζητήσεις το θέμα θα τεθεί στην ημερήσια διάταξη, με την αντιπολίτευση να πιέζει την κυβέρνηση για τις προθέσεις της και τη Δεξιά να ορθώνει ανάστημα…