Στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραπέμπεται η Ελλάδα μετά από απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επειδή δεν διασφάλισε την ορθή εφαρμογή της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ σχετικά με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οδηγία καθορίζει κοινή προσέγγιση για τα κράτη-μέλη της ΕΕ, όσον αφορά στον σχεδιασμό των θαλάσσιων περιοχών τους. Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αποσκοπεί στην οργάνωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις θαλάσσιες περιοχές κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να επιτυγχάνονται διάφοροι οικολογικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί στόχοι. Σε αυτούς τους στόχους συγκαταλέγονται η ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, η βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και η διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας.
Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ορθή επίτευξη των στόχων αυτών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Η οδηγία απαιτεί από τα παράκτια κράτη μέλη της ΕΕ να έχουν καταρτίσει θαλάσσια χωροταξικά σχέδια το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2021 και να κοινοποιήσει τα εν λόγω σχέδια στην Επιτροπή και στα άλλα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη εντός τριών μηνών από τη δημοσίευσή τους. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν έχει ακόμη εκπονήσει και υποβάλει τα θαλάσσια χωροταξικά της σχέδια στην Επιτροπή.
Ως εκ τούτου, μετά την προειδοποιητική επιστολή που εστάλη τον Δεκέμβριο του 2021 και την αιτιολογημένη γνώμη τον Απρίλιο του 2023, η Επιτροπή παραπέμπει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σημειώνεται, επίσης, ότι, η Επιτροπή αποφάσισε να θέσει στο αρχείο παρόμοια υπόθεση κατά της Βουλγαρίας μετά την έγκριση και την υποβολή στην Επιτροπή του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδίου της στις 31 Αυγούστου 2023.
Η οδηγία 2014/89/ΕΕ
Η οδηγία για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό (οδηγία 2014/89/ΕΕ) θεσπίζει ένα πλαίσιο για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό με στόχο την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης των θαλάσσιων οικονομιών, της βιώσιμης ανάπτυξης των θαλάσσιων περιοχών και της βιώσιμης χρήσης των θαλάσσιων πόρων.
Όσον αφορά στην ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική της Ένωσης, το εν λόγω πλαίσιο προβλέπει τη θέσπιση και την εφαρμογή από τα κράτη- μέλη θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού με σκοπό τη συμβολή στην επίτευξη των στόχων που ορίζονται στο άρθρο 5 της οδηγίας.
Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων, να μειώνει τις συγκρούσεις και να δημιουργεί συνέργειες, καθώς και να προωθεί τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ (π.χ. για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τον καθορισμό οδών ναυσιπλοΐας, την τοποθέτηση αγωγών και υποβρύχιων καλωδίων κ.λπ.). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θέτει επίσης σε εφαρμογή τις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
