THEPOWERGAME
Το πρώτο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας έπειτα από επτά χρόνια, οι δηλώσεις σε ήπιους τόνους του Ταγίπ Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο και στο Μέγαρο Μαξίμου, η ιστορική «Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας» και οι 15 διμερείς συμφωνίες που υπέγραψαν οι υπουργοί των δύο χωρών αποτελούν πλέον σαφείς αποδείξεις ότι το κλίμα στα ελληνοτουρκικά έχει αλλάξει: Οι δύο πλευρές μπορούν πια να κάθονται στο ίδιο τραπέζι με διάθεση εποικοδομητική και διάλογο γόνιμο και να προσπαθούν να λύνουν τα μικρά έστω, αλλά και μεσαία ζητήματα και να μη συγκρούονται ανοιχτά για τα μεγάλα. «Οι διαφωνίες παραμένουν, ωστόσο η επιδίωξη είναι οι διαφωνίες να μην παράγουν διμερείς κρίσεις», όπως έλεγαν τις τελευταίες ημέρες κυβερνητικά στελέχη.
Το «Μητσοτάκης γιοκ» του κ. Ερντογάν έγινε «είμαστε αδέλφια, δεν υπάρχει πρόβλημα που δεν μπορεί να λυθεί» και το «θα έρθουμε νύχτα» αντικαταστάθηκε με την «ειλικρινή ευχή» να επιλύσουν οι δύο πλευρές «τα υφιστάμενα προβλήματα στο πλαίσιο του διαλόγου».
Η επόμενη Σύνοδος του ΝΑΤΟ είναι από τις 9-11 Ιουλίου 2024 στην Ουάσινγκτον και οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν συμφώνησαν ήδη να συναντηθούν στο περιθώριο αυτής. Ο Έλληνας πρωθυπουργός θα έχει ήδη στο ενδιάμεσο επισκεφθεί την Άγκυρα, την προσεχή άνοιξη, πιθανότατα τον Απρίλιο. Έτσι, σε μία ίσως ιστορική πρωτιά για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, οι ηγέτες των δύο χωρών το επόμενο καλοκαίρι θα έχουν συναντηθεί εκ του σύνεγγυς πέντε φορές μέσα σε έναν χρόνο.
Είναι αυτά αρκετά για να επιλυθεί το πιο ουσιαστικό και κύριο πρόβλημα στα ελληνοτουρκικά τον τελευταίο μισό αιώνα, το πού σταματούν δηλαδή οι οικονομικές θαλάσσιες ζώνες του ενός κράτους και πού ξεκινούν του άλλου, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο; «Η επόμενη φάση του πολιτικού διαλόγου, όταν οι συνθήκες ωριμάσουν, μπορεί να είναι η προσέγγιση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, που σύμφωνα με την Ελλάδα συνιστά τη μόνη διαφορά που θα μπορούσε να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας, με πυξίδα πάντοτε το Διεθνές Δίκαιο και ειδικά το Δίκαιο της Θάλασσας, που αποτελεί τον πιο ασφαλή πλοηγό στη διευθέτηση των διεθνών διαφορών», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στις κοινές δηλώσεις στα ΜΜΕ με τον Τούρκο πρόεδρο.
Μπορεί η προσφυγή στη Χάγη να μοιάζει ακόμα μακρινός στόχος, ωστόσο το πρώτο, σημαντικό βήμα, που είναι η επαναπροσέγγιση και ο διάλογος σε επίπεδο κορυφής, έχει γίνει. Σήμερα υπάρχει η ρεαλιστική -αν και ακόμα μακρινή- προσδοκία ότι μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για την επίλυση του ζητήματος των θαλάσσιων ζωνών (υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ) στη Χάγη ή στο Αμβούργο: στη γερμανική μεγαλούπολη εδρεύει το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας, που επίσης εξετάζεται από την ελληνική πλευρά ως το κατάλληλο ίσως όργανο για να λύσει τη μεγάλη διαφορά μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας.
Σε κάθε περίπτωση, για να φτάσουν οι δύο χώρες ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου για τη μόνη διαφορά που αναγνωρίζει η Ελλάδα, όπως έχει εξηγήσει πρόσφατα ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, «με δεδομένο ότι η Τουρκία δεν έχει προσυπογράψει τη διεθνή συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας και επομένως τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Χάγης, θα πρέπει να υπάρξει ένα συνυποσχετικό το οποίο θα καθορίζει το εύρος της διαφοράς».
Στο Αιγαίο η διαφορά είναι διμερής και πρέπει να προηγηθεί η επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας, που αποτελεί ζήτημα εθνικής κυριαρχίας και είναι κάτι που η Αθήνα έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν διαπραγματεύεται. Στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως σημειώνουν διπλωματικές πηγές, τα πράγματα ίσως φαίνονται πιο απλά, λόγω του εύρους της θάλασσας, ωστόσο είναι αρκετά σύνθετα, αφού αναγκαστικά εμπλέκονται τρεις ακόμα χώρες: η Κύπρος, η Αίγυπτος και η Λιβύη, που έχουν θαλάσσια σύνορα είτε με την Ελλάδα, είτε με την Τουρκία, είτε και με τις δύο χώρες.
«Αισθάνομαι, μετά και τη σημερινή ημέρα, και το λέω αυτό με ειλικρίνεια, ότι υπάρχει πια μια γνήσια διάθεση εκ μέρους των δύο χωρών να προχωρήσουμε στις σχέσεις μας, να σταθεροποιήσουμε τους δεσμούς μας και να προχωρήσουμε όταν θα ωριμάσουν οι συνθήκες και στο επόμενο βήμα», είπε ο κ. Γεραπετρίτης, μιλώντας στην ΕΡΤ και τον Γιώργο Κουβαρά, και πρόσθεσε για το ζήτημα της Χάγης: «Καταλαβαίνουμε όλοι ότι η μεγάλη μας διαφορά, η μόνη διαφορά, η οποία μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοσύνης, είναι ο καθορισμός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας. Είναι μια διαφορά η οποία ανατρέχει πίσω δεκαετίες. Αισθάνομαι ότι όταν ωριμάσουν οι συνθήκες, μπορούμε να καταπιαστούμε και με αυτήν τη διαφορά».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
