THEPOWERGAME
Ο εκλογικός κύκλος του 2023 με το δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών μπορεί να ολοκληρώθηκε την περασμένη Κυριακή αλλά οι…ευρωεκλογές έρχονται τον Ιούνιο του 2024. Τα κόμματα ήδη καταστρώνουν τα προσχέδια της στρατηγικής τους, καθώς η ΝΔ θα επιδιώξει τη διατήρηση του πλειοψηφικού ρεύματος που κατέγραψε στις κάλπες μέσα σε ένα εξαιρετικά δυσοίωνο διεθνές περιβάλλον και δύσβατο εσωτερικό μέτωπο. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης- κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ-θα επιδοθούν σε έναν αγώνα υπεροχής-παρά τα σενάρια περί σύγκλισης-, ενώ τα μικρότερα κόμματα θα επιχειρήσουν να καρπωθούν τη λεγόμενη «αντισυστημική ψήφο».
Γιατί όμως τα κόμματα σηκώνουν από τώρα τα μανίκια ενόψει των ευρωεκλογών; Είναι οι εξελίξεις που επιτάσσουν άμεσες επιλογές. Ένα εκρηκτικό κοκτέιλ ασύμμετρων απειλών με επίκεντρο πλέον την Ανατολική Μεσόγειο, το μεταναστευτικό, οι φυγόκεντρες τάσεις στην Ε.Ε., η διεθνής οικονομική δυσπραγία συνδυάζονται με έναν δύσκολο ελληνικό χειμώνα, με αγωνία για την ακρίβεια και την ενεργειακή κρίση. Ταυτόχρονα όμως, σε αυτό το γκρίζο φόντο, οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας θα επιδιώξουν την πολιτική τους κυριαρχία ή επιβίωση, τη διατήρηση ή αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών. Με άλλα λόγια, οι ευρωεκλογές μετατρέπονται σε ένα εκρηκτικό μείγμα πολιτικών επιλογών, με πολλούς «αγνώστους Χ».
Ποιοι είναι οι παράγοντες αυτοί που θα καθορίσουν τον οδικό χάρτη των πολιτικών δυνάμεων στη χώρα μέχρι την ευρω-κάλπη;
Το εθνικό αφήγημα και ο πρωθυπουργός
Ο πρωθυπουργός, το βράδυ του β’ γύρου των εκλογών, δήλωνε πως «η κυβέρνηση οφείλει να πορεύεται με τα πόδια καλά γειωμένα στη γη». Ένα 24ωρο πριν, εκδηλωνόταν η φονική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, με αλυσιδωτές επιπτώσεις-η κυριότερη, ο άμεσος κίνδυνος ανθρωπιστικής κρίσης στη Λωρίδα της Γάζας. Η κρίση προβλέπεται να είναι μακρόχρονη, με την Ευρώπη να δέχεται ήδη τα πρώτα «ωστικά κύματα» με επιθέσεις και απειλές.
Για τον Κυρ. Μητσοτάκη, η προάσπιση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, στις νέες συνθήκες κρίσης, αποκτά πρωταρχική σημασία. Η ΝΔ θα προτάξει το ότι είναι πιο συνεπής δύναμη στην ευρωπαϊκή ιδέα. Θα εκμεταλλευτεί και τη μεταστροφή μέρους της ελληνικής κοινής γνώμης προς την Ευρώπη, που εκδηλώθηκε ιδιαίτερα με τη βοήθεια κατά τη διάρκεια του κορονοϊού. Παράλληλα, ο πρωθυπουργός θα εμφανιστεί ως ο ηγέτης που διασφαλίζει για τη χώρα τη σταθερότητα και την ασφάλεια σε συνθήκες ασύμμετρων απειλών. Στο πλαίσιο αυτό, η προσπάθεια για συνέχιση του διαλόγου με την Τουρκία, για την αποφυγή εντάσεων, θα συνεχιστεί.
Γενικά, ο πρωθυπουργός στην πορεία για τις ευρωεκλογές θα σηκώσει ψηλά την ατζέντα των εθνικών στόχων, συμπεριλαμβανομένου και του ρόλου που μπορεί να παίξει για την αποφυγή της κλιμάκωσης της κρίσης στη Μέση Ανατολή. Όλα αυτά βεβαίως εφόσον δεν υπάρχουν απρόοπτα και ανατροπές. Ενδεικτικά, εάν οι φόβοι για ένα νέο μεταναστευτικό κύμα μέσω της χώρας μας επαληθευτούν, τότε η διαχείριση του προβλήματος θα κρίνει πολλά για την επίτευξη ή μη του αφηγήματος της «εθνικής ατζέντας» στην πορεία για τις ευρωεκλογές.
Παράλληλα, η κυβέρνηση θα κριθεί στο προσεχές διάστημα για τις επιδόσεις της στο εσωτερικό μέτωπο: η αντιμετώπιση της ακρίβειας, η διαχείριση των περιβαλλοντικών κρίσεων που μπορεί να προκύψουν, ο ενεργειακός γρίφος ενόψει του χειμώνα, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και της κρίσης στη Μ. Ανατολή, αλλά-κυρίως-η υλοποίηση ή μη της μεταρρυθμιστικής ατζέντας στην κρατική μηχανή, την Υγεία, τη Δικαιοσύνη και την Παιδεία-θα παίξουν καθοριστικό ρόλο για τις διαθέσεις της κοινής γνώμης. Ίσως αυτό επιτάσσει περισσότερο μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές ένα «λίφτινγκ» στο κυβερνητικό σχήμα, ικανό να διαχειριστεί με επάρκεια τους στόχους.
Το Μαξίμου γνωρίζει ήδη τη δυσαρέσκεια των πολιτών για την ακρίβεια-κάτι που ώθησε τον πρωθυπουργό να κάνει και σχετική ανάρτηση στο TikTok-, αλλά και την απογοήτευση για μεταρρυθμίσεις που καρκινοβατούν. Γνωρίζει επίσης πως όλα αυτά θα ζυγιστούν στην πορεία προς την ευρω-κάλπη. Η αναδιάταξη του κυβερνητικού σχήματος αποκτά, συνεπώς, ιδιαίτερη σημασία για τους επόμενους μήνες μέχρι τον Μάιο.
Η γκρίζα ζώνη της αποχής στις εκλογές
Ο Κυρ. Μητσοτάκης υπογράμμισε και κάτι εξίσου σημαντικό το βράδυ της περασμένης Κυριακής: «Θέλω να επισημάνω ότι είναι ιδιαίτερα χαμηλή η συμμετοχή σε αυτή την κάλπη, κάτι το οποίο νομίζω ότι πρέπει να μας προβληματίσει όλους». Ενδεικτικά, η αποχή στις περιφερειακές εκλογές άγγιξε το εξωπραγματικό 64,84%. Στις δημοτικές, η αποχή άγγιξε το 60%. Ας σημειωθεί ότι στις εκλογές του Ιουνίου 2023, γινόταν λόγος για ιστορική αποχή με 47,22%. Αν η μερική εξήγηση ήταν το μειωμένο ενδιαφέρον για τις αυτοδιοικητικές εκλογές καθώς και η κόπωση από τις αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις τους προηγούμενους μήνες, υπάρχει πλέον η βεβαιότητα στο Μαξίμου ότι εκφράζεται με τον τρόπο αυτό τόσο η απογοήτευση από τις επιδόσεις του πολιτικού συστήματος συνολικά όσο και από τη διαχείριση κρίσιμων τομέων-στην οικονομία, στις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία- από την κυβέρνηση.
«Η κυριαρχία της ΝΔ κάθε άλλο παρά δεδομένη είναι. Η γκρίζα ζώνη της μεγάλης αποχής θα πρέπει άμεσα να απασχολήσει την κυβέρνηση ενόψει και των ευρωεκλογών, καθώς εκεί υποκρύπτεται και μια εν υπνώσει αντισυστημική ψήφος» σημειώνει πολιτικός αναλυτής, με βάση τα ποιοτικά στοιχεία των τελευταίων μετρήσεων.
Ιδιαίτερα ανησυχητική κρίνεται η συμπεριφορά του εκλογικού σώματος στη Βόρεια Ελλάδα, εκεί όπου στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές η Ελληνική Λύση, η Νίκη και οι Σπαρτιάτες άγγιξαν συνολικά το 20% των ψήφων. Μάλιστα, ορισμένοι συναρτούν την απώλεια των περιφερειών της Δυτ. Μακεδονίας και της Αν. Μακεδονίας-Θράκης από τη μαζική στήριξη του συγκεκριμένου εκλογικού σώματος προς τους «αντάρτες». Ένα μείγμα αντιευρωπαϊσμού, συμπάθειας προς τον Πούτιν, «αναθέματος» για το «κράτος των Αθηνών» και πενιχρής οικονομικής ανάπτυξης δημιουργεί ένα στρώμα δυσαρέσκειας που το εκμεταλλεύονται οι δυνάμεις δεξιά της ΝΔ. Δεν είναι τυχαίο πως το Μαξίμου σχεδιάζει ειδικές παρεμβάσεις στη Βορ. Ελλάδα με «αδιαμεσολάβηση» ανάμιξη του ίδιου του πρωθυπουργού στην πορεία προς τις ευρωεκλογές. Άλλωστε το στοίχημα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, είναι πανευρωπαϊκό: στις προσεχείς εκλογές ο κίνδυνος να ενισχυθούν επικίνδυνα οι αντιευρωπαϊκοί και λαϊκίστικοι σχηματισμοί είναι σοβαρός…
Η δυσαρέσκεια σε συνδυασμό με την αποχή βάζει σε πειρασμό και τα μικρότερα κόμματα να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους για εκλογή ευρωβουλευτή-άλλωστε η χαλαρή ψήφος για αποστολή «μηνυμάτων» ήταν πάντα γνώρισμα των ευρωεκλογών. Ενδεικτικά, η διαφαινόμενη αποχώρηση της «Ομπρέλας» από το ΣΥΡΙΖΑ είναι σε άμεση συνάρτηση για την επιδίωξη εκλογής του Ευκλείδη Τσακαλώτου στο Ευρωκοινοβούλιο.
ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ: Βίοι παράλληλοι σε ανώμαλο δρόμο
Μεγάλα διλήμματα και ανταγωνισμοί αναμένεται να σημαδέψουν την πορεία τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του ΠΑΣΟΚ στην πορεία για τις ευρωεκλογές. Παρά τα σενάρια για «προοδευτικό μέτωπο» ενόψει των εκλογών τον Ιούνιο του 2024- που φαίνεται ότι έχουν μικρή διάρκεια ζωής-, ο ΣΥΡΙΖΑ θα δοκιμαστεί σκληρά από μια ταραχώδη πορεία μετάβασης, που δεν προοιωνίζεται αύξηση της επιρροής τους εφόσον οι αναταράξεις θα συνεχιστούν. Στην ουσία, η ευρωκάλπη θα κρίνει εάν το «πείραμα» με Πρόεδρο τον Στέφανο Κασσελάκη θα ευδοκιμήσει ή εάν-σε περίπτωση αποτυχίας-θα αποτελέσει εφαλτήριο νέων ανακατατάξεων, με άδηλη κατάληξη. Με νωπή την ήττα στις αυτοδιοικητικές εκλογές, με την επικείμενη αποχώρηση στελεχών, με άγνωστο το πότε θα διεξαχθεί το συνέδριο του κόμματος, ο κύκλος της εσωστρέφειας είναι δύσκολο να κλείσει τους προσεχείς μήνες.
Είναι το ΚΚΕ που μπορεί να δώσει συνέχεια στην είσπραξη εκλογικών κερδών από τις απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ. Εξάλλου, ο αντικυβερνητικός λόγος δεν θα αποτελέσει ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ανάκαμψη του ΣΥΡΙΖΑ-την ώρα μάλιστα που μεγάλης κλίμακας ανακατατάξεις θα ευνοούν το «εθνικό αφήγημα» του Κυρ. Μητσοτάκη.
Είναι πιθανό σε μια τέτοια περίπτωση να επωφεληθεί πολιτικά και εκλογικά το ΠΑΣΟΚ, βελτιώνοντας τα εκλογικά του ποσοστά; Η Χαρ. Τρικούπη πανηγύρισε υπέρ του δέοντος τις επιτυχίες του κόμματος στις αυτοδιοικητικές εκλογές, επιχειρώντας να κερδίσει τις εντυπώσεις έναντι του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι κοινό μυστικό πως ο Νίκος Ανδρουλάκης φιλοδοξεί να αξιοποιήσει την ευρω-κάλπη ως εφαλτήριο για να γίνει η δεύτερη πολιτική δύναμη, υποσκελίζοντας το ΣΥΡΙΖΑ και καρπώνοντας μέρος της κυβερνητικής φθοράς. Μια τέτοια επιδίωξη όμως έρχεται να υποσκάψει τα σενάρια που διατυπώθηκαν από ορισμένους- του Γιώργου Παπανδρέου μη εξαιρουμένου- για ένα «κοινό μέτωπο προοδευτικών δυνάμεων», με στόχο την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών εις βάρος της ΝΔ. Παράλληλα, μια κλιμακούμενη σύγκρουση στην πορεία προς τις ευρωεκλογές δεν ισοδυναμεί με αποκόμιση κερδών, αντίθετα μπορεί να οδηγήσει σε στασιμότητα ή φθορά προς όφελος άλλων μικρότερων σχηματισμών.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
