THEPOWERGAME
Η Ευρώπη θα προσφέρει τη μέγιστη δυνατή οικονομική στήριξη στην Ελλάδα για τις πλημμύρες στη Θεσσαλία από την κακοκαιρία Daniel, δεσμεύτηκε η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν στις κοινές δηλώσεις της με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη μετά τη συνάντησή τους στο Στρασβούργο.
«Θα βρούμε λύσεις, θα είμαστε ευέλικτοι» για να βοηθήσουμε την Ελλάδα, δεσμεύτηκε η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, επισημαίνοντας ότι η ενεργοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών κονδυλίων από ταμεία της ΕΕ (παλιά και νέα) μπορεί να οδηγήσει σε άμεση οικονομική στήριξη ύψους 2,2 δισ. ευρώ.
Greece could mobilise up to €2.25 billion in EU funds.
From unspent and front-loaded cohesion money, ESF+, @EUAgri funds.
In addition Greece can submit a request under the Solidarity Fund and consider loans under #NextGenEU. pic.twitter.com/zIyIb4jAZM
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) September 12, 2023
Πέντε πηγές χρηματοδότησης και ευρωπαϊκή task force
Τα χρήματα αυτά, όπως είπε η πρόεδρος της Κομισιόν, θα διατεθούν για την αγροτική παραγωγή, τις υποδομές και τα δάση, που υπέστησαν μεγάλες καταστροφές από την κακοκαιρία Daniel και τις πυρκαγιές στον Έβρο. Κατά τη διάρκεια των δηλώσεών της, η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν επεσήμανε ότι τα χρήματα προς την Ελλάδα για τις πλημμύρες στη Θεσσαλία και τις φωτιές στον Έβρο αντλούνται από 5 πήγες:
- Κεφάλαια που δεν δαπανήθηκαν από την προηγούμενη περίοδο και το Ταμείο Συνοχής.
- Κεφάλαια από το Ταμείο Αρωγής
- Κεφάλαια από την Κοινή Αγροτική Πολιτική, καθώς υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι από προηγούμενα και νέα προγράμματα.
- Ταμείο Αλληλεγγύης. Η Κομισιόν εξετάζει τη δυνατότητα η Ελλάδα να αντλήσει επιπλέον έως 400 εκατ. ευρώ από το 2024.
- Νext Generation EU. Η Κομισιόν αναζητεί τρόπους αξιοποίησης πρόσθετων πόρων από τη συγκεκριμένη πηγή χρηματοδότησης.
Η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν ανέφερε επίσης ότι έχει συσταθεί ευρωπαϊκή task force, ώστε «να βρούμε τρόπους να βοηθήσουμε τους Έλληνες πολίτες».
Μητσοτάκης: Πάνω από 2 δισ. ευρώ για ανακατασκευή υποδομών και δημιουργία νέων
«Η Ευρώπη θα υποστηρίξει την Ελλάδα» σημείωσε από τη μεριά του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ευχαριστώντας την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν για την άμεση δέσμευση ευρωπαϊκών κονδυλίων που ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ και τα οποία θα διατεθούν για την ανακούφιση των πληγέντων στη Θεσσαλία και στον Έβρο.
«Πάνω από 2 δισ. ευρώ θα δοθούν για την ανακατασκευή υποδομών που καταστράφηκαν, καθώς και για τη δημιουργία νέων» σημείωσε από το Στρασβούργο ο πρωθυπουργός. «Η Ελλάδα αντιμετώπισε δυο τεράστιες καταστροφές σε Εβρο και Θεσσαλία» είπε ακόμη και εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στις οικογένειες των θυμάτων. «Έχουμε τη δυνατότητα να μην παρεκκλίνουμε από τους δημοσιονομικούς μας στόχους κατά την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφής» συνέχισε, επαναλαμβάνοντας πως «θα υπάρξουν χρηματικοί πόροι από την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ανάγκη να αυξηθούν τα συνολικά κεφάλαια στο Ταμείο Αλληλεγγύης για μελλοντικές φυσικές καταστροφές. «Το Ταμείο Ανάκαμψης δεν είχε λάβει υπόψιν τέτοιου τύπου καταστροφές, οπότε στόχος είναι η αναβάθμιση του Ταμείου Αλληλεγγύης, προκειμένου να μπορεί να ενισχύει χώρες-μέλη σε ανάλογες περιπτώσεις» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στην ευρωπαϊκή Task Force ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι δημιουργήθηκε «προκειμένου να ξεπεράσουμε τα παραδοσιακά γραφειοκρατικά προβλήματα, ώστε οι ευρωπαϊκοί πόροι να φτάσουν στην Ελλάδα το συντομότερο δυνατό».
Οι δηλώσεις της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν
Κύριε Πρωθυπουργέ, αγαπητέ Κυριάκο, σε ευχαριστώ πολύ που ήρθες εδώ, στο Στρασβούργο. Είμαι συγκλονισμένη από τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές που έπληξαν την Ελλάδα και τους πολίτες της. Μου δείξατε τις φωτογραφίες, είναι κάτι απερίγραπτο. Για πρώτη φορά βλέπουμε ότι η Ελλάδα αντιμετώπισε τις πιο δραματικές δασικές πυρκαγιές που έχει βιώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ουδέποτε στο παρελθόν έχει καταστραφεί μια τόσο μεγάλη έκταση από δασικές πυρκαγιές.
Στη συνέχεια, πλημμύρες έπληξαν μεγάλες περιοχές της Ελλάδας, για παράδειγμα τον κάμπο της Θεσσαλίας. Οι εικόνες από τη Λάρισα είναι συγκλονιστικές. Επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω ότι οι σκέψεις μας είναι με όλες τις γυναίκες, τους άνδρες και τα παιδιά που υπομένουν με θάρρος αυτές τις καταστροφές και θρηνούμε για τις ζωές που χάθηκαν.
Η Ευρώπη στέκεται στο πλευρό του ελληνικού λαού και θέλω η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός να γνωρίζουν ότι είμαστε μαζί τους. Η Ένωσή μας είναι μια ένωση αλληλεγγύης. Επομένως, ήταν πολύ σημαντικό για εμάς που μπορέσουμε να συναντηθούμε σήμερα, εδώ. Κυριάκο, σε ευχαριστώ πολύ που ήρθες και που συζητήσαμε αυτή την αλληλεγγύη, μαζί με τους Υπουργούς σας και τους Επιτρόπους μας.
Συζητήσαμε τους καλύτερους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να βοηθήσουμε τον ελληνικό λαό. Θα χρειαστούν πολλές επενδύσεις για την ανοικοδόμηση, αλλά είναι επίσης απαραίτητη η άμεση στήριξη και βοήθεια για την αποκατάσταση των μέσων βιοπορισμού.
Το κύριο μήνυμά μου είναι ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι επινοητική, θα είμαστε γρήγοροι και ευέλικτοι, θα κινητοποιήσουμε όλους τους πόρους της ΕΕ που μπορούν να αναπτυχθούν. Επιτρέψτε μου να επικεντρωθώ σε πέντε σημαντικές ροές χρηματοδότησης που θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν.
Πρώτον, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κονδύλια συνοχής από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο που δεν έχουν δαπανηθεί, τα οποία διαφορετικά θα χαθούν -πρόκειται λοιπόν για φρέσκα χρήματα- και να διαθέσουμε εμπροσθοβαρώς μέρος των τρεχόντων κονδυλίων συνοχής.
Δεύτερον, το ίδιο ισχύει και για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το οποίο θα μπορούσε να κινητοποιηθεί και σε αυτή την περίπτωση. Αυτά τα κονδύλια θα χάνονταν και μπορούν να εκταμιευθούν φέτος. Έτσι, μέρος των χρημάτων που μπορούν να διατεθούν άμεσα στους Έλληνες πολίτες για τη στήριξή τους θα είναι ευρωπαϊκά χρήματα.
Το τρίτο σημείο είναι η Κοινή Αγροτική Πολιτική, που μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Εδώ υπάρχουν δύο αχρησιμοποίητα κονδύλια από το προηγούμενο ελληνικό πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης. Αλλά εξετάζουμε επίσης τα κονδύλια του τρέχοντος ελληνικού στρατηγικού σχεδίου της ΚΑΠ και θα εξετάσουμε το γεωργικό αποθεματικό για το επόμενο έτος. Αυτά τα κονδύλια θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να συμβάλουν στην αποκατάσταση των δασικών ή γεωργικών υποδομών.
Πρέπει να γίνουν πολλά. Συνολικά, η Ελλάδα θα μπορούσε να κινητοποιήσει έως και 2,25 δισεκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να αξιολογήσει ελληνικό αίτημα για στήριξη από το Ταμείο Αλληλεγγύης. Εν προκειμένω είναι σημαντικό τα κράτη-μέλη να συμφωνήσουν με την πρότασή μας για προσαύξηση των κεφαλαίων του Ταμείου Αλληλεγγύης. Αν αυτό συμβεί το επόμενο έτος, θα μπορούσαμε να διαθέσουμε έως 400 εκατομμύρια ευρώ.
Τέλος, η Ελλάδα θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει ορισμένους από τους πόρους του NextGenerationEU. Φυσικά, στο πλαίσιο του NextGenerationEU πρέπει όλοι να επιδείξουμε τη μέγιστη δυνατή ευελιξία, διότι η πρόταση για αναθεώρηση του εθνικού προγράμματος μόλις υποβλήθηκε. Θα εργαστούμε λοιπόν με βάση αυτό.
Οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα συνεργαστούν στενά πάνω σε όλες αυτές τις επιλογές με τις ελληνικές αρχές. Αποφασίσαμε να συγκροτήσουμε μια ειδική ομάδα εργασίας η οποία θα ξεκινήσει αμέσως δουλειά, σήμερα. Μαζί θα βρούμε τους καλύτερους δυνατούς τρόπους για να βοηθήσουμε τους Έλληνες. Ο ελληνικός λαός μπορεί να βασίζεται στην Ευρώπη για ταχεία στήριξη, μέγιστη ευελιξία. Στεκόμαστε στο πλευρό σας, όχι μόνο σε αυτή την δύσκολη συγκυρία, αλλά και για την ανοικοδόμηση και την ανασυγκρότηση.
Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη
Ευχαριστώ, κα Πρόεδρε, αγαπητή Ursula. Πρώτα απ’ όλα, σε ευχαριστώ για την ταχύτητα με την οποία ανταποκρίθηκες στο αίτημά μου να συναντηθούμε με εσένα και το επιτελείο σου ώστε να συζητήσουμε, όπως κάναμε σήμερα, σε μια πολύ εποικοδομητική συνάντηση, τους τρόπους με τους οποίους η Ευρώπη μπορεί να σταθεί στο πλευρό του ελληνικού λαού σε αυτές τις εξαιρετικά δύσκολες στιγμές.
Θα ήθελα αρχικά να αναφερθώ στη σοβαρότητα της παρούσας κατάστασης. Τον τελευταίο μήνα η Ελλάδα υπέστη δύο καταστροφικές φυσικές καταστροφές ιστορικών διαστάσεων. Η mega πυρκαγιά στην περιοχή του Έβρου είναι η μεγαλύτερη πυρκαγιά στην ιστορία της Ευρώπης. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ύστερα μας χτύπησε και η μεγάλη κακοκαιρία Daniel, η οποία έπληξε ιδιαίτερα έντονα τις περιοχές της Θεσσαλίας και της κεντρικής Ελλάδας. Είχαμε τις χειρότερες πλημμύρες στην ιστορία μας. Πρόκειται ίσως για μία από τις ισχυρότερες καταιγίδες που έχουν πλήξει την Ευρώπη.
Θα ήθελα να εκφράσω και πάλι τα συλλυπητήριά μου σε όσους έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα σε αυτήν την κακοκαιρία. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα συνεργεία έκτακτων αναγκών, την Πολιτική Προστασία, τις Ένοπλες Δυνάμεις μας, όλους τους εθελοντές που εξακολουθούν, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, να επιχειρούν στο πεδίο, αντιμετωπίζοντας τις συνέπειες αυτής της πρωτοφανούς φυσικής καταστροφής.
Αυτή είναι μόνο μία φωτογραφία από το χωριό Μεταμόρφωση -πώς ήταν πριν την καταιγίδα, πώς είναι τώρα. Δυστυχώς έχουμε δεκάδες οικισμούς που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση. Είχαμε τεράστιες ζημιές στην αγροτική μας παραγωγή, σημαντικές ζημιές στις υποδομές μας και κυρίως επλήγησαν οι ζωές των ανθρώπων, τα σπίτια των οποίων έχουν πλημμυρίσει. Επομένως, πρώτη μας προτεραιότητα είναι να διασφαλίσουμε ότι αυτοί οι άνθρωποι θα μπορέσουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, ότι οι επιχειρήσεις θα μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν. Και βασιζόμαστε στη στήριξη της Ευρώπης για να μπορέσουμε να το πετύχουμε αυτό.
Είναι θετικό ότι, αν μη τι άλλο, η οικονομία μας έχει πολύ καλές επιδόσεις. Είμαστε σε θέση να καλύψουμε πολλές άμεσες ανάγκες χωρίς να αποκλίνουμε από τους δημοσιονομικούς μας στόχους. Θεωρώ όμως ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει γρήγορα, όπως είπατε, να δείξει τη μέγιστη δυνατή στήριξη αλλά και τη μέγιστη δυνατή ευελιξία, να παρουσιάσει καινοτόμες ιδέες για το πώς θα στηρίξει την Ελλάδα άμεσα, αλλά επίσης σε βραχυπρόθεσμο προς μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Πιστεύω ότι αναφερθήκατε σε πολλά από τα θέματα που συζητήσαμε. Έχουμε ακόμη πρόσθετα αχρησιμοποίητα κονδύλια που θα είχαν χαθεί, όπως συμβαίνει σε αυτά τα προγράμματα, και τα οποία μπορούν να διατεθούν για την άμεση στήριξη των πολιτών και των επιχειρήσεων. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να είναι γνωστό ότι μέρος της υποστήριξης που θα λάβουν τις επόμενες εβδομάδες θα περιλαμβάνει και ευρωπαϊκά χρήματα.
Και βέβαια, ο επαναπρογραμματισμός των χρηματοδοτικών εργαλείων που διαθέτουμε για την επόμενη περίοδο θα μας επιτρέψει να ανακατευθύνουμε περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια ευρώ προς την ανοικοδόμηση, αλλά και να ξαναχτίσουμε καλύτερα ό,τι έχει καταστραφεί. Θέλω να το τονίσω αυτό, διότι είναι ξεκάθαρο ότι οι παλιοί «κανόνες του παιχνιδιού» δεν ισχύουν πλέον για αυτό που βιώνουμε. Και, φυσικά, αυτό ισχύει και για τα μέσα που πρέπει να κινητοποιήσει η Ευρώπη ώστε να στηρίξει τις χώρες που υφίστανται τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Έχουμε συζητήσει πολλές φορές -και η Επιτροπή είναι πολύ υποστηρικτική- τη διοχέτευση σημαντικά περισσότερων κονδυλίων στο Ταμείο Αλληλεγγύης. Το Ταμείο Αλληλεγγύης σχεδιάστηκε πριν από 20 χρόνια. Είναι σαφές ότι δεν εξυπηρετεί τον σκοπό του, όχι από πλευράς διαδικασιών αλλά από την άποψη του μεγέθους των διαθέσιμων κονδυλίων. Θα αποτελέσει, λοιπόν, προσωπική μου αποστολή να πείσω τους συναδέλφους μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι πρέπει να αυξήσουμε σημαντικά τα κονδύλια του Ταμείου Αλληλεγγύης, προκειμένου να στηρίξουμε χώρες που πλήττονται από φυσικές καταστροφές οι οποίες συνδέονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή.
Υπάρχουν όμως και άλλοι τύποι φυσικών καταστροφών για τις οποίες κράτη χρειάζονται υποστήριξη. Αυτό ασφαλώς ισχύει και για το γεωργικό αποθεματικό, το οποίο είναι λιγότερο από 500 εκατομμύρια, εν μέσω των σημαντικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Είναι επίσης πολύ σαφές ότι πρέπει να κινητοποιήσουμε πρόσθετα κεφάλαια για τον σκοπό αυτό.
Υπάρχουν πολλές ιδέες, αλλά πρέπει να πείσουμε τους συναδέλφους μας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι αυτό αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Νομίζω ότι το σημαντικό τώρα είναι, όπως επισημάνατε, να μην απελπιστούμε. Θα ανοικοδομήσουμε, η Ευρώπη θα μας στηρίξει σε αυτή την προσπάθεια. Και θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και πάλι, κα Πρόεδρε, για την ταχύτητα με την οποία ανταποκριθήκατε στο αίτημά μου.
Θα ήθελα να επισημάνω ότι έχουμε ήδη συστήσει, όπως είπατε, μια ειδική ομάδα εργασίας που θα εργαστεί ενδελεχώς για να ξεπεραστεί η παραδοσιακή γραφειοκρατία και να διασφαλιστεί ότι τα όποια χρήματα εκταμιεύονται από την Ευρώπη θα φτάσουν στον τελικό προορισμό τους το συντομότερο δυνατό. Και ξέρω ότι, όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια, μπορούμε να υπολογίζουμε στην προσωπική σας υποστήριξη. Μπορούμε να βασιστούμε στην υποστήριξη της Ευρώπης. Η Ευρώπη έχει στηρίξει την Ελλάδα σε πολύ δύσκολες περιόδους και είμαι βέβαιος ότι θα κάνει το ίδιο και τώρα.
Η συνάντηση Μητσοτάκη με Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε στο Στρασβούργο με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μέλη του Κολεγίου των Επιτρόπων, με θέμα την ευρωπαϊκή στήριξη της Ελλάδας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των πρόσφατων φυσικών καταστροφών.
Στις διευρυμένες συνομιλίες έλαβαν μέρος, από την πλευρά της κυβέρνησης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης και ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς.
Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμμετείχαν ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος Valdis Dombrovskis, ο αντιπρόεδρος Μαργαρίτης Σχοινάς, ο Επίτροπος αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό και τη Διοίκηση Johannes Hahn, ο Επίτροπος αρμόδιος για την Απασχόληση και τα Κοινωνικά Δικαιώματα Nicolas Schmit, ο Επίτροπος αρμόδιος για την Οικονομία Paolo Gentiloni, ο Επίτροπος αρμόδιος για τη Γεωργία Janusz Wojciechowski και η Επίτροπος αρμόδια για τη Συνοχή και τις Μεταρρυθμίσεις Elisa Ferreira.