Έντονο παρασκήνιο και εντατικές διαβουλεύσεις σε πολλά επίπεδα έχουν προηγηθεί της σημερινής πρώτης τηλεφωνικής επικοινωνίας που θα έχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Τζο Μπάιντεν, δύο μήνες μετά την ορκωμοσία του ως προέδρου των ΗΠΑ.
«Γνωρίζω προσωπικά τον Πρόεδρο Μπάιντεν», είχε πει τότε ο κ. Μητσοτάκης από το βήμα της Βουλής. «Είναι ένα έμπειρος πολιτικός που γνωρίζει όσο λίγοι την περιοχή μας, αλλά και τις ευαισθησίες της. Είναι, επίσης, ένας ηγέτης ο οποίος πορεύεται με σύνεση, αλλά και με αυτοπεποίθηση, κυρίως όμως πορεύεται με σταθερές και αδιαπραγμάτευτες αξίες. Αναλαμβάνοντας τα νέα του καθήκοντα, είμαι σίγουρος ότι οι ελληνοαμερικανικοί δεσμοί θα γίνουν πιο ισχυροί από ποτέ».
Έκτοτε, το νερό κύλησε γρήγορα στο αυλάκι. Ο Νίκος Δένδιας συνομίλησε με τον Αμερικανό ομόλογό του Άντονι Μπλίνκεν και προχθές συναντήθηκαν στο περιθώριο της συνάντησης των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ. Η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, πρέσβης της Ελλάδας στην Ουάσινγκτον, έχει ενεργοποιήσει σημαντικούς διαύλους επικοινωνίας με τη νέα κυβέρνηση – το ίδιο και ο συνεργάτης του πρωθυπουργού, Θανάσης Μπακόλας. Οι οργανώσεις της ελληνικής ομογένειας στις ΗΠΑ έχουν επίσης διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη σύσφιξη των διμερών σχέσεων. Η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του κ. Μητσοτάκη, Ελένη Σουρανή, προετοίμασε την σημερινή τηλεφωνική επικοινωνία, που έχει προγραμματιστεί να γίνει στις 11 το βράδυ (ώρα Ελλάδος), μετά τη λήξη της πρώτης από τις δύο ημέρες της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα γίνει εκτάκτως μέσω τηλεδιάσκεψης.
Ο Τζο Μπάιντεν περιέγραψε το στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας για τις ΗΠΑ, στην κατάληξη του μηνύματος που απέστειλε για την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του ’21: «Η Ελλάδα είναι ένας νατοϊκός σύμμαχος καίριας σημασίας και στενός φίλος των ΗΠΑ, παρέχοντας σταθερότητα και συμβάλλοντας ενεργά στην ειρήνη και την ευημερία στις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου, της Μαύρης Θάλασσας και των Δυτικών Βαλκανίων».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης «απάντησε» την επόμενη ημέρα, δείχνοντας τη διάθεση της Ελλάδας να ενισχύσει την αμυντική συνεργασία με τις ΗΠΑ. «H στρατιωτική συνεργασία Ηνωμένων Πολιτειών – Ελλάδος βρίσκεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Η βάση της Σούδας είναι η μόνη η οποία μπορεί να φιλοξενήσει Αμερικανικά πλοία αυτού του μεγέθους καθώς η χώρα μας ενισχύει και επενδύει στην αποτρεπτική δύναμη των Ενόπλων Δυνάμεών της, η στρατιωτική συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία».
Τα ζητήματα της πολυεπίπεδης συνεργασίας των δύο χωρών και των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο της αποψινής συνομιλίας των δύο ηγετών. Δύο στοιχεία, ωστόσο, είναι ιδιαίτερης σημασίας σε σχέση με την τηλεφωνική επικοινωνία αυτή. Πρώτον, γίνεται χωρίς να έχει προηγηθεί συνομιλία Μπάιντεν-Ερντογάν, μετά την ορκωμοσία του νέου προέδρου των ΗΠΑ. Δεύτερον, την προηγούμενη ημέρα, ο Άντονι Μπλίνκεν κάλεσε την Άγκυρα να εγκαταλείψει το ρωσικό οπλικό σύστημα S-400, ενώ εξέφρασε την ανησυχία του για την αποχώρηση της Άγκυρας από τη διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματα των γυναικών.
Η νέα αμερικανική κυβέρνηση εξακολουθεί να θεωρεί την Τουρκία πολύτιμο σύμμαχο στην περιοχή, ωστόσο οι κινήσεις αυτές είναι τροχιοδεικτικές της αλλαγής στάσης έναντι του Ταγίπ Ερντογάν σε σχέση με τη διοίκηση Τραμπ.
