THEPOWERGAME
Με την οικονομική πολιτική της Ελλάδας να ασκείται πλέον, από φέτος, για πρώτη φορά έπειτα από 12 χρόνια, εκτός του πλαισίου μνημονιακής επιτήρησης και ενισχυμένης εποπτείας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σχεδιάζει ένα πλέγμα παροχών, μισθολογικών αυξήσεων και φορολογικών ελαφρύνσεων, με ορίζοντα το τέλος της προσεχούς τετραετίας. Βασικός στόχος του πρωθυπουργού παραμένει η διατήρηση της οικονομίας σε αναπτυξιακή πορεία μέσω του μετασχηματισμού του αναπτυξιακού μοντέλου της, σύμφωνα με τις επιταγές της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης.
Γι’ αυτό εξάλλου και περίπου 2 στα 3 ευρώ που εκταμιεύονται από το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτούν αυτές ακριβώς τις δύο κατευθύνσεις. Στις βασικές επιδιώξεις του κ. Μητσοτάκη, επίσης, είναι η περαιτέρω ενίσχυση των εξαγωγών και των επενδύσεων, προκειμένου η ελληνική οικονομία να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφειά της, να καλύψει το επενδυτικό της κενό και να δημιουργηθούν νέες και ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Φιλοδοξία του K. Μητσοτάκη είναι ο μέσος μισθός να φτάσει στα 1.500 ευρώ, από 1.170 ευρώ
Ωστόσο, η συζήτηση που έχει γίνει πολλές φορές στο Μέγαρο Μαξίμου τους τελευταίους μήνες αφορά στο πώς το μέρισμα της ανάπτυξης και της καλής πορείας της οικονομίας θα διανεμηθεί δίκαια και πλατιά και θα συμβάλει στη μείωση των ανισοτήτων. Για τον λόγο αυτόν, φιλοδοξία του κ. Μητσοτάκη, εφόσον επανεκλεγεί στην εξουσία, είναι στη διάρκεια της δεύτερης θητείας του ο μέσος μισθός να αυξηθεί πάνω από 25%, φτάνοντας δηλαδή στα 1.500 ευρώ, από 1.170 που είναι σήμερα. Η αύξηση του κατώτατου μισθού θα συνεχιστεί επίσης, ώστε να φτάσει μέσα στο ίδιο διάστημα στα 950 ευρώ, από 780 που είναι πλέον.
Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και επιστροφή του ΕΦΚ στο ντίζελ και για το 2023
Στον δημόσιο τομέα, βέβαια, η δυνατότητα παρέμβασης του κράτους είναι άμεση. Η αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και η αναμόρφωση του μισθολογίου τους από την 1η Ιανουαρίου του 2024 αποτελεί μία από τις κεντρικές προεκλογικές εξαγγελίες, ενώ ειδικότερα ο κ. Μητσοτάκης έχει κάνει λόγο για αύξηση των μισθολογικών απολαβών των δασκάλων και των καθηγητών, με έμφαση στους νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς και σε στελέχη εκπαίδευσης με αυξημένες αρμοδιότητες. Η αύξηση του εισοδήματος -το σύνθημα «καλύτεροι μισθοί» πρωταγωνιστεί εξάλλου στην καμπάνια της Νέας Δημοκρατίας- θα γίνει και με έμμεσο τρόπο, με μείωση δηλαδή του μη μισθολογικού κόστους και άλλων επιβαρύνσεων. Στο πρόγραμμα της ΝΔ περιλαμβάνεται η σταδιακή μείωση κατά τουλάχιστον 1% επιπλέον των ασφαλιστικών εισφορών, καθώς και η σταδιακή μείωση κατά 20% του τέλους επιτηδεύματος το 2025, κατά 30% το 2026 και η κατάργησή του έως το τέλος της τετραετίας, το 2027. Θα έχει προηγηθεί η οριστική κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, για τους οποίους προβλέπεται και η επιστροφή του ΕΦΚ στο ντίζελ και για το 2023.
Ακόμα ένας έμμεσος τρόπος βελτίωσης του εισοδήματος, για τον οποίο έχει δεσμευθεί ο πρωθυπουργός, είναι η αύξηση από 1ης/1/2024 του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες που έχουν παιδιά. Το μέτρο αυτό εντάσσεται παράλληλα στην οικογενειακή πολιτική και στην προσπάθεια αντιμετώπισης του ολοένα και αυξανόμενου δημογραφικού προβλήματος. Στην ίδια κατεύθυνση εντάσσονται και οι αυξήσεις στα επιδόματα τέκνων, τις οποίες ο πρωθυπουργός παρουσίασε για πρώτη φορά την περασμένη Κυριακή από την Ελευσίνα: Θα φτάσουν στα 70 ευρώ από 50 που δίνονται σήμερα για ένα παιδί, στα 120 ευρώ για δύο παιδιά, 170 για τρία και 220 για τέσσερα. Ακόμα ένα μέτρο που έχει εξαγγελθεί στο πλαίσιο στήριξης της οικογένειας είναι η αύξηση στο επίδομα μητρότητας για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες από τους τέσσερις στους εννέα μήνες, στο ύψος του κατώτατου μισθού (από 150 έως 200 ευρώ που είναι σήμερα).
Ελαφρύνσεις
Οι φοροελαφρύνσεις που σχεδιάζει να υλοποιήσει η Ν.Δ. την επόμενη τετραετία δεν αφορούν μόνο τις οικογένειες με παιδιά. Στον ΕΝΦΙΑ, επιπλέον έκπτωση της τάξης του 10% θα δοθεί σε όποιον ιδιοκτήτη σπιτιού αποφασίσει να το ασφαλίσει έναντι φυσικών καταστροφών, καθώς και σε όποιον έχει ήδη τέτοιο ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Στη μείωση των φορολογικών συντελεστών περιλαμβάνεται η μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% και η μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών.
Στους δε έμμεσους φόρους είναι δεδομένη η βούληση του Κ. Μητσοτάκη για μόνιμη μείωση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα, αλλά κάτι τέτοιο δεν θα γίνει νωρίτερα από το 2025 και θα πραγματοποιηθεί μόνο αν στο ενδιάμεσο έχει αυξηθεί η φορολογική συμμόρφωση. Αυτό που πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως θα προχωρήσει άμεσα είναι η επέκταση του μειωμένου ΦΠΑ στις μεταφορές επιβατών, τον καφέ και τα μη αλκοολούχα ποτά, τον κινηματογράφο, τα γυμναστήρια, τις σχολές χορού και το τουριστικό πακέτο, έως το τέλος του 2023.
Παράλληλα, θα μπει σε εφαρμογή μια νέα διαδικασία για την άμεση επιστροφή ΦΠΑ, με τη δημιουργία νέου πληροφοριακού συστήματος, ώστε να ενισχυθεί η ρευστότητα στην αγορά.
Στοχευμένα είναι τα μέτρα στήριξης που έχουν σχεδιαστεί και περιληφθεί στο κυβερνητικό πρόγραμμα 2023-2027 για τη νέα γενιά. Το τελευταίο που ανακοινώθηκε -επίσης από την Ελευσίνα- είναι το λεγόμενο «Youth Pass», δηλαδή 150 ευρώ, που θα δίδονται μέσω ψηφιακής κάρτας σε κάθε νέο όταν κλείνει τα 18 του χρόνια, ώστε να μπορεί να τα δαπανήσει συγκεκριμένα σε ένα ταξίδι, σε μια υπηρεσία πολιτισμού ή σε μια υπηρεσία αθλητισμού.
Τη νέα γενιά αφορά και το μόνιμο πρόγραμμα 10.000 νέων θέσεων εργασίας κάθε έτος για νέους έως 29 ετών με ελάχιστη ή περιορισμένη εργασιακή εμπειρία, με κάλυψη 50% του κόστους των ασφαλιστικών εισφορών για έξι μήνες για κάθε νέα πρόσληψη. Για τις ηλικίες αυτές, τους εικοσάρηδες δηλαδή και τους τριαντάρηδες, διατίθενται 1,8 δισ. ευρώ σε συνολικά 137.000 νέους δικαιούχους έως 39 ετών για τη νέα στεγαστική πολιτική «Σπίτι μου», με φθηνά στεγαστικά δάνεια, προσιτά ρυθμιζόμενα ενοίκια και παροχή δωρεάν στέγης σε ευάλωτους πολίτες και οικογένειες. Στο κομμάτι των παροχών που αφορά τους συνταξιούχους, το κυριότερο στοιχείο είναι η νέα αύξηση ύψους 3%-4% στις συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου του νέου έτους, καθώς και η μονιμοποίηση της πλήρους απαλλαγής των πρώην δικαιούχων Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη.
Το μεγάλο σχέδιο για σύγχρονο και ασφαλές οδικό δίκτυο
Εν τω μεταξύ, ξεκινώντας τις περιοδείες του ανά την επικράτεια από το περασµένο φθινόπωρο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίαζε ξεχωριστά σε κάθε περιφέρεια το αναπτυξιακό πρόγραµµα της Νέας Δηµοκρατίας για την Ελλάδα του 2030. Μια προσεκτική µατιά στις έντεκα αυτές παρουσιάσεις, καθώς και στις προεκλογικές θέσεις που δηµοσιοποίησε προ ηµερών ο πρωθυπουργός, οδηγεί στη διαµόρφωση ενός χάρτη. Είναι ο χάρτης της Ελλάδας το 2030, όπου µε βάση τον σχεδιασµό αυτόν θα έχουν ολοκληρωθεί όλα τα µεγάλα οδικά και σιδηροδροµικά έργα της χώρας. Θα υπάρχει, δηλαδή, ένα σύγχρονο και ασφαλές δίκτυο οδικών -και όχι µόνο- µεταφορών, µε χρηµατοδότηση από το ΕΣΠΑ, το Ταµείο Ανάκαµψης, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ΣΔΙΤ και εθνικούς πόρους. Το γενικό σχέδιο περιλαµβάνει το λεγόµενο αναπτυξιακό «S» (Πάτρα, Αθήνα – Πειραιάς, Λάρισα – Βόλος, Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη), δηλαδή µια νοητή γραµµή η οποία ενώνει το δίκτυο πόλεων και πολυεπίπεδων υποδοµών (λιµάνια, σιδηρόδροµοι, οδικά δίκτυα) που συνδέουν την Ελλάδα µε την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσµο.
Τετραετία
Με αυτές τις πηγές χρηµατοδότησης και αυτά τα σχέδια, η Ν.Δ. έχει δεσµευθεί ότι ήδη από την επόµενη τετραετία, µε ορίζοντα δηλαδή το 2027, θα υλοποιηθεί ο µεγάλος όγκος του φιλόδοξου προγράµµατος που έχει εκπονήσει. Όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης µιλώντας για τα σηµαντικότερα από τα έργα αυτά, «το αεροδρόµιο στο Καστέλλι της Κρήτης, το πιο σύγχρονο αεροδρόµιο της Μεσογείου, θα είναι έτοιµο το 2026, η Αµβρακία Οδός θα ολοκληρωθεί εντός του επόµενου χρόνου και θα φέρει πιο κοντά τη Λευκάδα και τη Βόνιτσα στην Ιονία Οδό και βέβαια ο Ε65, ένας δρόµος ο οποίος θα βγάλει τη Δυτική Μακεδονία από την αποµόνωση και θα τη συνδέσει µε τη Θεσσαλία, µε τη Στερεά Ελλάδα. Ένα έργο το οποίο πρακτικά ήταν “κλινικά νεκρό”, όταν ήρθαµε στα πράγµατα, καταφέραµε και το ξεµπλοκάραµε και εξασφαλίσαµε χρηµατοδότηση και από το Ταµείο Ανάκαµψης, για να µπορέσει να ολοκληρωθεί».
Το έργο, ωστόσο, που ξεχωρίζει ο πρωθυπουργός και το οποίο έχει δεσµευθεί µάλιστα ότι θα ολοκληρωθεί µέσα στους πρώτους µήνες της νέας διακυβέρνησης, εφόσον βέβαια επανεκλεγεί στην εξουσία, είναι το µετρό της Θεσσαλονίκης. «Αν έπρεπε να ξεχωρίσω ένα από αυτά, θα ήταν το µετρό της Θεσσαλονίκης. Το µετρό της Θεσσαλονίκης, το οποίο τόσο πολεµήθηκε από πολλούς, οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι δεν µπορούµε να κατασκευάσουµε και µετρό και να προστατεύσουµε ταυτόχρονα την πολιτιστική κληρονοµιά της πόλης. Ηδη έχουν παραληφθεί όλοι οι συρµοί και βρισκόµαστε σε δοκιµαστική λειτουργία. Και, το πιο σηµαντικό, ο καταπληκτικός πολιτιστικός πλούτος στον σταθµό “Βενιζέλου” αρχίζει και επανατοποθετείται στη θέση του, όπως είχαµε δεσµευτεί. Και µετρό, λοιπόν, και αρχαία στις αρχές του 2024», επεσήµανε χαρακτηριστικά. Πέρα από την έναρξη λειτουργίας του µετρό Θεσσαλονίκης και την επέκταση του µετρό της Αθήνας, αλλά και ορισµένα σιδηροδροµικά έργα που θα προχωρήσουν, όπως η γραµµή Αθηνών – Πατρών και ο Προαστιακός ∆υτικής Αττικής, ο βασικός κορµός των υποδοµών για τις οποίες δεσµεύεται η Ν.∆. είναι τα µεγάλα οδικά έργα. Ο Βόρειος Οδικός Αξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ) έχει ξεκινήσει να κατασκευάζεται, ενώ τους επόµενους µήνες αναµένεται να ξεκινήσει το κατασκευαστικό έργο για τον περιφερειακό Flyover της Θεσσαλονίκης, την επέκταση της Λεωφόρου Κύµης, την παράκαµψη της Χαλκίδας, τα οδικά έργα Μπράλος – Αµφισσα και Καλαµάτα – Ριζόµυλος – Πύλος – Μεθώνη, ενώ µέσα στο ίδιο διάστηµα το έργο Ακτιο – Αµβρακία θα ολοκληρωθεί και θα παραδοθεί σε πλήρη λειτουργία.
Επέκταση
Επιπλέον, έως το τέλος του έτους θα έχουν ξεκινήσει οι διαγωνισµοί για την επέκταση της Γραµµής 2 του Μετρό προς το Ίλιον, ο νέος Προαστιακός Δυτικής Αττικής, το οδικό έργο Γιάννενα – Κακκαβιά, όπως και το έργο της σύνδεσης της Δυτικής Περιφερειακής Αιγάλεω µε την εθνική οδό, που θα περιλαµβάνει και την τροποποίηση των υφιστάµενων κόµβων στο Σχιστό και τον Σκαραµαγκά.
Χαρακτηριστικά, όπως υπολογίζεται, η νέα σιδηροδροµική γραµµή Αθηνών – Πατρών θα µειώσει τον χρόνο σύνδεσης της Αθήνας µε το λιµάνι της Πάτρας σε 1 ώρα και 40 λεπτά, ενώ στη Θεσσαλονίκη η Flyover θα αυξήσει την κυκλοφοριακή ικανότητα του οδικού δικτύου για την εξυπηρέτηση της ζήτησης 10.000 οχηµάτων ανά ώρα σε κάθε κατεύθυνση.
Σύµφωνα µε όσα σηµειώνει στο πρόγραµµά της η Νέα Δηµοκρατία, αυτή τη στιγµή είναι σε εξέλιξη 170 σηµαντικά έργα υποδοµών, κατασκευάζονται 1.183 χλµ. νέοι δρόµοι και 719 χλµ. νέες σιδηροδροµικές γραµµές και µόνο από αυτά τα έργα δηµιουργούνται 178.000 νέες θέσεις εργασίας. Ο δε ΒΟΑΚ µε την υλοποίησή του αναµένεται να συμβάλει όχι µόνο στην αναβάθµιση της ποιότητας των µετακινήσεων των κατοίκων της Κρήτης, δηµιουργώντας τις προϋποθέσεις για την περαιτέρω οικονοµική ανάπτυξη του νησιού, αλλά και στη διασφάλιση της οδικής ασφάλειας. Συνολικά, το επόµενο διάστηµα πρόκειται να προκηρυχθούν και να ξεκινήσουν έργα προϋπολογισµού άνω των 3 δισ. ευρώ. Αυτά, προστιθέµενα σε όλα όσα έχουν δηµοπρατηθεί πρόσφατα, αλλά και τα προηγούµενα χρόνια, υπερβαίνουν το ποσό των 13 δισ. ευρώ και συγκροτούν το πρόγραµµα υποδοµών, που τόσο το 2019 όσο και το 2023 έχει κοµβική θέση στις προεκλογικές εξαγγελίες της ΝΔ.
Αναβάθμιση
Οι υποδοµές που χρήζουν αναβάθµισης, επέκτασης ή δηµιουργίας αφορούν και στα λιµάνια, τα αεροδρόµια και, φυσικά, τις ενεργειακές υποδοµές, όπως τα φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα και οι Μονάδες Αποθήκευσης και Επαναεριοποίησης Φυσικού Αερίου (FSRU). Ιδιαίτερη έµφαση δίνεται εκεί σε τέσσερα σχέδια µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που έχουν πάρει το «πράσινο φως» και είτε προχωρά η υλοποίησή τους είτε είναι στο στάδιο αναζήτησης επενδυτών. Πρόκειται για τα έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης, µε υποθαλάσσια καλώδια, Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας (EuroAsia Interconnector), Αιγύπτου – Κύπρου – Ελλάδας (EuroAfrica Interconnector) και Ελλάδας – Αιγύπτου (GREGY Interconnector και Greece – Africa Power). Ενδεχόµενη υλοποίηση όλων των παραπάνω έργων θα αλλάξει ριζικά τον ενεργειακό χάρτη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο, δίνοντας πρωτεύοντα ρόλο στην Ελλάδα.
«Σε συνδυασµό µε τις υπόλοιπες επενδύσεις οι οποίες γίνονται στον τοµέα της ενέργειας, η Ελλάδα µετατρέπεται πια σε διεθνή ενεργειακό κόµβο. Όχι µόνο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά και ως πύλη εισόδου για φυσικό αέριο από την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου», ανέφερε σχετικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.