THEPOWERGAME
Στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής μίλησε ο Κώστας Καραμανλής, για πρώτη φορά μετά την παραίτησή του και έδωσε απαντήσεις στα επίμονα ερωτήματα που θέτει η αντιπολίτευση για την σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη με τους 57 νεκρούς.
«Xρέος να φωτιστεί η αλήθεια» είπε ο Κώστας Καραμανλής για την τραγωδία των Τεμπών ενώ αναφερόμενος στο σύστημα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης των ελληνικών σιδηροδρομικών γραμμών, τη λεγόμενη σύμβαση 717 του 2014, τόνισε πως «παραλάβαμε το 18% της σύμβασης 717 και το προχωρήσαμε στο 70%».
«Παραιτήθηκα γιατί στον τομέα της πολιτικής μου εποπτείας συνέβη μια ανείπωτη τραγωδία, γιατί σέβομαι τον ανθρώπινο πόνο. Ούτε είχα, ούτε έχω εξάρτηση από κυβερνητική θέση. Παραιτήθηκα αντίθετα με τη συνηθισμένη πρακτική να τίθενται κάποιοι σε διαθεσιμότητα. Ανέλαβα την πολιτική ευθύνη. Αυτό θα μείνει γράμμα κενό αν δεν δούμε τα λάθη και δεν τα διορθώσουμε» είπε ο κ. Καραμανλής.
Στη συνεδρίαση έδωσαν το παρών οι τέσσερις υπουργοί Υποδομών και μεταφορών των τελευταίων 10 ετών προκειμένου να τοποθετηθούν για τις διαχρονικές παθογένειες του σιδηροδρομικού δικτύου και τους λόγους που η σύμβαση 717 για το σύστημα τηλεδιοίκησης Πρόκειται για τους Μιχάλη Χρυσοχοϊδη (2013-15), Χρήστο Σπίρτζη (2015 – 19), Κώστα Αχ. Καραμανλή (2019 – 2023) και ο νυν Υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης ο οποίος έχει αναλάβει αρμοδιότητες του υπουργείου Μεταφορών για την ανάταξη και την ασφαλή επαναλειτουργία των σιδηροδρόμων.
Καραμανλής: Η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης θα μείνει κενό γράμμα, αν δεν διερευνηθούν τα λάθη
Ο Κώστας Καραμανλής ξεκίνησε με αναφορά στις υποχρεώσεις που έχει ο καθένας: Η πρώτη είναι να πούμε όλη την αλήθεια. Να δούμε με ειλικρίνεια όλα τα λάθη και να μην επαναληφθούν ποτέ. Οι περιστάσεις δεν επιτρέπουν να μιλάμε χωρίς τεκμηρίωση και να κάνουμε επιλογή εγγράφων. Οφείλουμε να αναφερθούμε στα γεγονότα.
Όπως γνωρίζετε είναι η πρώτη τοποθέτηση μετά την παραίτηση από τη θέση του υπουργού. Την ώρα του πενθους οφείλουμε σεβασμό και σιωπή. Γι’ αυτό και σιώπησα, υποχρέωσή μου να τοποθετηθώ πρώτα εδώ. Λίγοι μίλησαν με νηφαλιότητα, οι περισσότεροι ενέδωσαν στη δημαγωγία και την πολιτική σκοπιμότητα. Να ξεκαθαρίσω, ότι λίγες ώρες μετά παραιτήθηκα γιατί στον τομέα μου συνέβη μια φρικτή τραγωδία. Παραιτήθηκα ενάντια στην πεπατημένη να τίθενται σε διαθεσιμότητα ή να ζητούνται παραιτήσεις υφισταμένων. Η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης θα μείνει κενό γράμμα, αν δεν διερευνηθούν τα λάθη και οι παραλείψεις σε όλο τους το εύρος. Το οφείλουμε στη μνήμη αυτών που χάθηκαν. Θέλω να συμβάλω στο χρέος να φανεί η αλήθεια.
-Ας εξετάσουμε τη σύμφαση 717. Αν είχε ολοκληρωθεί η λειτουργία του δικτύου θα ήταν ασφαλέστερη. Παραλάβαμε το έργο βαλτωμένο, από το 18% το πήγαμε στο 70%. Παραθέτω πρωτόκολλα και τον 33ο αρνητικό λογαριασμό που δείχνει ότι παραδόθηκε μόνο το 18% και όχι το 67%.
«Η προηγούμενη κυβέρνηση παρέδωσε λειτουργικά μόνο το 18% της σύμβασης 717»
O Kώστας Καραμανλής συνεχίζοντας είπε τα εξής: «Η προηγούμενη κυβέρνηση παρέδωσε λειτουργικά μόνο το 18% της σύμβασης 717. Αντικείμενο της σύμβασης που υπεγράφη ήταν η σηματοδότηση 52 σταθμών και σε 3 σταθμούς τηλεδιοίκηση. Η σύμβαση ξεκίνησε να υλοποιείται, τρεις μήνες μετά γίνονται εκλογές και αλλάζει η κυβέρνηση. Σύντομα προκύπτει η ανάγκη συμπληρωματικής σύμβασης. Πέρασαν όμως, 3 χρόνια προκειμένου να φτάσουμε στη σύνταξη της συμπληρωματικής σύμβασης. Εισήχθη προς έλεγχο και εγκρίθηκε το 2018, ούτε τότε το έργο ξεκίνησε».
Η εκτέλεση του έργου ήταν μηδενική
Ο κ.Καραμανλής περιέγραψε ακολούθως τι συνέβη μεταξύ 2017 και 2019, λέγοντας ότι η εκτέλεση του έργου ήταν μηδενική. Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρονται σε ποσοστό εκτέλεσης 68%- σήμερα ο κ.Σπίρτζης το ανέβασε στο 77%- προφανώς εννοούν την κάλυψη χρηματοδοτικών αναγκών.
Τι κάνουμε; ψηφίζουμε και φέρνουμε νόμο που αναμορφώνει το πλαίσιο για ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ και φέρνουμε ενιαία διαδικασία, τη διαδικασία μελέτης- κατασκευής.
-Το φθινόπωρο του 2019 το πρώτο μας μέλημα ήταν να επανεκκινήσουμε το έργο. Ενσωματώθηκαν στο τελικό σχέδιο της σύμβασης, έγινε έλεγχος από το ΤΕΕ, από την Αρχή Διαφάνειας, επιλύθηκαν προβλήματα επανορθωτικών μέτρων, όλα εν μέσω δυσκολιών, όχι μόνο γιατί ήταν παρατημένη η σύμβαση από το 2017, αλλά γιατί αντιμετωπίζαμε και συνέπειες πανδημίας. Το 2021 υπογράφεται η συμπληρωματική σύμβαση και επανεκκινεί το έργο. Από το 2017- 2019 δεν έγινε απολύτως τίποτα, από το 2021 φτάσαμε στο 70% της πιστοποίησης. Μεταξύ των σταθμών με τηλεδιοίκηση περιλαμβάνεται και ο σταθμός της Λάρισας.
-Παραδόθηκε το Νοέμβριο του 2022, όπως προκύπτει από το μόνο έγγραφο που το αποδεικνύει, το πρωτόκολλο διοικητικής παραλαβής που θα καταθέσω. Από τον Δεκέμβριο οι σταθμάρχες πρέπει υποχρεωτικά να χαράσσουν ηλεκτρονικά πορεία στο σύστημα τηλεδιοίκησης.
-Στο σταθμό Λάρισας λένε ότι δεν υπήρχε σύστημα τηλεδιοίκησης: δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα, διαθέτει και χρησιμοποιήθηκε έως τις 22.12 το βράδυ πριν από την τραγωδία. Θα σας δείξω μια φωτογραφία, πως ηταν ο σταθμός της Λάρισας το 2019 και πως σήμερα. Ο σταθμός της Λάρισας τότε δεν ήταν καν λειτουργικός με το σύστημα της τηλδιοίκησης.
-Σύμφωνα με το ανακριτικό υλικό που έχουμε δει το σύστημα λειτουργούσε, ο σταθμάρχης και μπορούσε και έπρεπε να χαράξει τη διαδρομή ηλεκτρονικά, όπως και οι άλλοι. Δεν το έκανε και ξέχασε σε λάθος θέση ένα από τα κλειδιά. Επί 12 λεπτά μπορούσε να δει ότι το τρένο ήταν σε λάθος πορεία. Ούτε αυτό το είδε
-Ούτε αν είχε ολοκληρωθεί το ETCS θα είχε αποφευχθεί με βεβαιότητα η τραγωδία. Ο σταθμάρχης παρέκαμψε τα μέσα ασφαλείας, εγκατέλειψε την τηλεδιοίκηση, έδωσε εντολή παράκαμψης του κόκκινου σηματοδότητη, όλα θα τα ανενεργοποιούσε η εντολή του σταθμάρχη.
Συνεχίζοντας ο Κώστας Καραμανλής είπε τα εξής: «Το ETCS δεν είναι ευρείας χρήσης, μόνο δύο χώρες στην ΕΕ το έχουν, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία. Οταν ολοκληρωθούν οι εργασίες στην Ελλάδα θα είμαστε από τις ελάχιστες στην ΕΕ. Η σχετική σύμβαση υπεγράφη το 2007, μηδενική εξέλιξη του έργου έως το 2020. Από το 2020 παραδόθηκαν 21 σταθμοί.
-Ισχυρίζονται ότι αν είχαμε ραδιοκάλυψη GSMR θα μπορούσαμε να προλάβουμε το κακό. Δεν λένε ότι από το σύστημα έλειπε η απαραίτηση αξιολόγηση και πιστοποίηση, έγιναν την τελευταία τριετία.
-Ισχυρίζονται ότι έως το 2019 υπήρχε ένας πύργος ελέγχου, που θα απέτρεπε το δυστύχημα. Υποθέτω ότι εννούν το άτυπο κέντρο της οδού Καρόλου. Λειτουργεί και σήμερα, αλλά χωρίς εκπροσώπους της Hellenic Train που είναι ιδιωτική εταιρεία. Αυτό που ονομάζουν δευτεροβάθμιο κέντρο ελέγχου δεν ήταν τίποτα περισσότερο παρά ένα κέντρο παρακολούθησης των δρομολογίων.
-Λένε ότι έως το 2019 υπήρχε και δεύτερος σταθμάρχης σε κάθε σταθμό. Ουδέν αναληθέστερο. Καταθέτω στα πρακτικά βάρδιες με έναν σταθμάρχη. Με βάση τα όσα αναληθώς προβάλλονται ότι δήθεν δεν υπήρχαν δικλίδες ασφαλείς, λέω υπήρχαν, αλλά δεν λειτούργησαν και γι’ αυτό ενισχύονται. Οι άλλοι δύο σταθμάρχες έπρεπε να είναι στη θέση τους, αλλά δεν ήταν. Δικλίδα ήταν το πρωτόκολλο για τις αναγγελίες, που ούτε αυτά ακολουθήθηκαν. Επί 12 λεπτά μπορούσε να δει τη λαμθασμένη πορεία ο σταμάρχης, ούτε αυτό το είδε. Οφείλουμε να πούμε την αλήθεια.
-Αναφέρθηκαν μερικοί σε δήθεν υποχρηματοδότηση του ΟΣΕ. Η αλήθεια είναι άλλη. Ο ΟΣΕ ελάμβανε σταθερά 45 εκατ. Από το 2020 αυξήθηκε και έφτασε το 2023 στα 75 εκατ. ευρώ. Προβλέφθηκαν κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης. Λένε ότι εμείς ευθυνόμαστε για την υποστελέχωση του ΟΣΕ και οι σταθμάρχες μειώνονταν. Η πορεία αυτή ανακόπηκε από το 2022. Εμείς προχωρήσαμε με διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ. Ξέρουμε ότι οι διαδικασίες είναι αδιάβλητες, αλλά και χρονοβόρες».
Η συζήτηση επί της διαδικασίας
Η συζήτηση ξεκίνησε με διαδικαστικά θέματα από τους εκπροσώπους της αντιπολίτευσης οι οποίοι ζήτησαν να υπάρξουν κλητεύσεις και άλλων προσώπων για ακρόαση φορέων με τον πρόεδρό της, Αθανάσιο Μπούρα, να προτείνει αυτό να απασχολήσει την Επιτροπή στο τέλος της σημερινής συνεδρίασης.
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος, ανέφερε ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης είχαν ζητήσει η σημερινή συνεδρίαση να αφιερωθεί των αιτιών που οδήγησαν στο τραγικό δυστύχημα με την ακρόαση των τεσσάρων παριστάμενων υπουργών, αλλά και άλλων προσώπων. «Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την παρουσία στην Επιτροπή των κυρίων Καραμανλή και Γεραπετρίτη για τη σύμβαση 717, αλλά και για τα όλα τα υπόλοιπα θέματα και εμείς θα το πράξουμε» πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ. Ζήτησε, δε, η επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής για την ακρόαση και άλλων προσώπων να γίνει εντός του μήνα και να μη χρειαστεί η πάροδος ενός μήνα για να συγκληθεί η Επιτροπή εκ νέου με τη διαδικασία της χρήσης του αιτήματος των 2/5 από τα κόμματα της Αντιπολίτευσης.
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ,Χάρης Καστανίδης, υπενθύμισε ότι το κόμμα του είχε ζητήσει να κληθούν στην Επιτροπή και άλλα πρόσωπα και θεσμοί για να διερευνηθεί το σιδηροδρομικό δυστύχημα, όπως η ΡΑΣ, οι εκπρόσωποι εργαζομένων, διευθύνοντες και πρώην διοικητές του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ και της Hellenic Train. «Σωστά εκκλήθηκαν, εν αρχή αυτών των συνεδριάσεων είναι η ακρόαση των τεσσάρων πρώην Υπουργών αλλά δεν μπορεί να μην υπάρξουν και άλλες ακροάσεις. Πρόκειται για τεράστιο ζήτημα. Η σημερινή μας συνεδρίαση να θεωρηθεί η αρχή μιας συνεχιζόμενης διαδικασίας, προκειμένου μετά από λίγες ημέρες να έχουμε προσκλήσεις για νέες ακροάσεις για το θέμα σύμφωνα με τα αιτήματα που έχουν καταθέσει τα κόμματα» πρόσθεσε ο κ. Καστανίδης.
Χρυσοχοϊδης: Εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συμβούλιο το καλοκαίρι του 2014 η σύμβαση 717
Η συνεδρίαση της επιτροπής άνοιξε με την τοποθέτηση του πρώην υπουργού Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Ο κ. Χρυσοχοΐδης, υπουργός Μεταφορών το 2014, που υπέγραψε την σύμβαση 717 για την ανάταξη και αναβάθμιση των συστημάτων σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης του σιδηροδρομικού δικτύου, τόνισε ότι το έργο είχε κριθεί ως απόλυτης προτεραιότητας καθώς αφορούσε την ασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου το οποίο χαρακτηριζόταν από συστήματα ξεπερασμένης τεχνολογίας ή εκτός λειτουργίας.
Υπογράμμισε ότι η σύμβαση 717 έλαβε την έγκριση του Ελεγκτικού Συμβουλίου το καλοκαίρι του 2014 και ακολούθως, τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους η ΕΡΓΟΣΕ υπέγραψε την σύμβαση ορίζοντας ως χρόνο υλοποίησης του έργου τον Σεπτέμβριο του 2016.
«Η πρώτη δουλειά αναδόχου ήταν να κάνει λεπτομερή καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του δικτύου και του εξοπλισμού. Το έργο ήταν απολύτως αναγκαίο διότι εν μέσω μνημονίων και κρίσης η Ελλάδα και η ΕΕ αποφάσισε να ολοκληρώσει την υποδομή στον βασικό άξονα από το Ρίο εως Προμαχώνα. Ορισμένα έργα σήμερα έχουν ολοκληρωθεί αλλά αναμένεται να παραδοθούν. Σημαντικός παράγοντας για όλα αυτά είναι η ασφάλεια δικτύου γι αυτό και το έργο σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης κρίθηκε αναγκαίο να υλοποιηθεί» τόνισε ο κ. Χρυσοχοΐδης.
Όπως εξήγησε «το έργο ονομάζεται ανάταξη και αναβάθμιση σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης και αντικατάσταση 70 αλλαγών τροχιάς σε εντοπισμένα σημεία του δικτύου Αθήνα – Προμαχώνας. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φθαρμένο σύστημα αποφασίστηκε να γίνει η ταχύτερη αντικατάσταση των βλαβών. Το έργο έπρεπε να εκτελεστεί το συντομότερο. Ανάταξη σημαίνει ότι έχουμε πολλά συστήματα σηματοδότησης που τοποθετήθηκαν σε διαφορετικά χρονικά σημεία με άλλη τεχνική λογική φθαρμένα και εκτός λειτουργίας και εμείς θέλουμε να κάνουμε ενιαίο εκσυγχρονισμό . Αναβάθμιση σημαίνει πιστοποίηση του συστήματος με σύγχρονες πρακτικές και κανονισμούς της ΕΕ. Τηλεδιοίκηση είναι η εξ αποστάσεως απεικόνιση και χειρισμός της κυκλοφορίας».
«Ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός και τον Ιανουάριο του 2015 ανέλαβε η νέα κυβέρνηση για να υλοποιήσει εντός του συμβατικού χρόνου, δυο χρόνια μετά, την σύμβαση αυτή μαζί με τα όσα εξέθεσα καταθέτω και το χρονολόγιο που περιλαμβάνει όλα τα γεγονότα που προανέφερα για να ωριμάσει το έργο εως την υπογραφή της σύμβασης» ανέφερε ο κ. Χρυσοχοϊδης κλείνοντας την αρχική του τοποθέτηση.
Τι είπε ο Χρήστος Σπίρτζης
Ο κ. Σπίρτζης, μιλώντας μετά τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, τόνισε ότι αμέσως μετά το δυστύχημα, «υπήρξε μια μεθόδευση να διαχυθούν οι ευθύνες και υπήρξαν άθλια δημοσιεύματα και μπαράζ ανακοινώσεων του τύπου ‘πού είναι ο Σπίρτζης;’ Δεν είμαστε όλοι ίδιοι, μια δική μου αμέλεια, ένα δικό μου λάθος δεν θα το πάρει ο κ. Χρυσοχοΐδης, είναι δικό μου. Η λογική όλοι έχουν ευθύνη σημαίνει ότι κανείς δεν θα έχει στο τέλος την ευθύνη».
Τόνισε ότι η σημερινή συνεδρίαση με μόνο θέμα τη σύμβαση 717, με ευθύνη των βουλευτών της ΝΔ, αδικεί το κοινοβούλιο και την επιτροπή, καθώς «η λογική όλοι ίδιοι είναι καταλήγει στα να μην παίρνει κανείς την ευθύνη».
Σημείωσε ότι πολλές χώρες δεν έχουν το σύστημα ETCS (European train control system), αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα έχουμε ασφαλή σιδηρόδρομο.
Πρόσθεσε ότι τα μεγαλύτερα τμήματα των δικτύων στην Ευρώπη ούτε είχαν ούτε προβλέπεται να έχουν το σύστημα μέχρι το 2030 και πρόσεθεσε ότι στην Ελλάδα θα έπρεπε να έχουμε όλες τις λειτουργίες που έχουν κι όλες οι άλλες χώρες.
«Το 2018 εκσυγχρονίσαμε τον μηχανισμό κίνησης γι’αυτό τον λόγο» είπε.
Χαρακτήρισε ελλιπή και κακή την σύμβαση 717, καθώς, όπως είπε, «δημιούργησε την ανάγκη να γίνει συμπληρωματική σύμβαση και ανακεφαλαιωτικός πίνακας».
Πρόσθεσε πως «έχουμε αποδείξει στο δημόσιο διάλογο ότι το ποσοστό υλοποιήσης της 717 ήταν πάνω από 71% και η αρχική σύμβαση ήταν σχεδόν στο 0% τον Φλεβάρη του 2015».