Εντός ολίγων ημερών αναμένεται η προκήρυξη για τις μελέτες των πρώτων 12 Τοπικών Πολεοδομιών Σχεδίων της χώρας. Πρόκειται για την «μεγαλύτερη πολεοδομική μεταρρύθμιση στη χώρα», όπως τη χαρακτήρισε ο αρμόδιος υφυπουργός του ΥΠΕΝ, Νίκος Ταγαράς, καθώς μέχρι το 2025 θα λάβουν χώρα 4 κύκλοι αναθέσεων, οι οποίοι αναμένεται να καλύψουν συνολικά (χωρικά / γεωγραφικά) 768 Δημοτικές Ενότητες.
Ειδικότερα, η συγκεκριμένη πρώτη προκήρυξη αφορά σε 12 Μελέτες, 45 Δημοτικές Ενότητες, προϋπολογισμού 14.352.660,98 ευρώ.
Οι 12 Μελέτες είναι πιλοτικές για τους επόμενους κύκλους προκήρυξης διότι αφορούν σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από ποικιλία γνωρισμάτων (πχ νησιωτικές περιοχές, αστικές και περιαστικές, ορεινές, εθνικής σημασίας όπως η Μεγίστη κα).
Ειδικότερα, ο Α΄ κύκλος Μελετών ΤΠΣ αφορά στους Δήμους Μεγίστης, Ιθάκης, Καρπάθου-Κάσου, Σύρου-Ερμούπολης, Γρεβενών, Γρεβενών (2), Πάτμου, Λειχών, Λέρου, Αγαθονησίου, Καλυμνίων, Μάνδρας – Ειδυλλίας, Κεντρικών Τζουμέρκων, Αιγιαλείας Ήλιδας, Αγκίστρι-Αίγινας.
Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ) έρχονται σε εξέλιξη των γενικών πολεοδομικών σχεδίων και των σχεδίων χωρικής οικιστικής οργάνωσης ανοιχτής πόλης. Και έρχονται να βάλουν τάξη στο χώρο.
Μάλιστα, έχουν ήδη υπογραφεί οι προδιαγραφές για τις σχετικές μελέτες των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων αλλά και των Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή.
«Ερχόμαστε με έναν πρωτοφανή από πλευράς έκτασης, από πλευράς πίστωσης, αλλά και από πλευράς χρόνου ολοκλήρωσης, σχεδιασμό. Για πάνω από το 70% της επικράτειας, με πάνω από 400 εκατομμύρια προϋπολογισμό όλοι οι σχεδιασμοί, τοπικά πολεοδομικά σχέδια, ειδικά πολεοδομικά σχέδια. Ζώνες υποδοχής συντελεστή, οριοθέτηση οικισμών, οριοθέτηση ρεμάτων. Όλα αυτά μέσα σε τέσσερα χρόνια, μέχρι το τέλος του 2025 θα έχουν ολοκληρωθεί. Τέτοιο μέγεθος, σε τέτοιο χρόνο και με τέτοια ένταση, δεν έχει υπάρξει ποτέ στο παρελθόν», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ταγαράς.
Τα ΤΠΣ καθορίζουν χρήσεις γης, ορίζουν όρους δόμησης, οριοθετούν οικισμούς, οριοθετούν σχέδια πόλης, περιοχές προς πολεοδόμηση, προστατευόμενες περιοχές, οριοθετούν ρέματα.
Ποιός είναι ο σχεδιασμός του ΥΠΕΝ; Τα ΤΠΣ θα ολοκληρωθούν σε τέσσερις κύκλους και κάθε μελέτη ΤΠΣ θα περιλαμβάνει τις εξής τέσσερις μελέτες: Την κύρια μελέτη, τη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τη μελέτη εκτίμησης γεωλογικών κινδύνων, αλλά και γεωλογικής καταλληλότητας και την οριοθέτηση των ρεμάτων.
Επιπλέον, περιλαμβάνονται κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, συνέπειες από φυσικές καταστροφές και τεχνολογικές καταστροφές. Ένα πλήθος αναφορών, σχεδίων, που είναι η βάση για το χώρο, ενώ όλα αυτά στο τέλος εγκρίνονται με Προεδρικό Διάταγμα, περνώντας από το ΣτΕ.
«Ξέρουμε ότι είναι ένα στοίχημα πολύ μεγάλο. Οι ανάγκες και οι απαιτήσεις της εποχής σε σχέση με τις καθυστερήσεις του παρελθόντος, επιβάλλουν όχι αναμονή και όχι άλλο χαμένο χρόνο. Είναι το στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε όλοι μαζί», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Ταγαράς
Αναλυτικότερα, στόχος των προδιαγραφών για κάθε μελέτη είναι :
- Να εναρμονιστεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός, με έννοιες όπως η κλιματική αλλαγή και οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
- Να είναι όλες οι μελέτες του προγράμματος Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων (ΤΠΣ, ΕΠΣ, ΖΥΣ, οριοθετήσεις οικισμών, χαρακτηρισμός κοινοχρήστων οδών) συμβατές μεταξύ τους.
- Να δημιουργηθούν γεωχωρικές βάσεις δεδομένων με ψηφιακές προδιαγραφές.
- Να επιτευχθεί ψηφιακή ομοιογένεια ώστε οι μελέτες μετά την ολοκλήρωση τους να αποτελέσουν τμήμα του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη (μεγάλη λεπτομέρεια και ψηφιακές προδιαγραφές).
Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε περίπου 400.000.000 ευρώ και προέρχεται από εξασφαλισμένους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ αφορά σε τέσσερις δράσεις:
1)Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (Τ.Π.Σ.), και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (Ε.Π.Σ.)
2) Αυτοτελείς μελέτες για ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης (Ζ.Υ.Σ.),
3) Αυτοτελείς μελέτες οριοθέτησης οικισμών και
4) Αυτοτελείς μελέτες χαρακτηρισμού δημοτικών οδών
Τα ΤΠΣ που αποτελούν την πρώτη δράση και θα θεσμοθετήσουν:
- χρήσεις γης
- όρους δόμησης
- κανονισμούς και περιορισμούς
- οικιστικές και προς πολεοδόμηση περιοχές
- περιοχές προστασίας
- περιοχές ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων
- σημαντικές παρεμβάσεις πολεοδομικού σχεδιασμού
- περιοχές ειδικών αστικών κινήτρων
- οδικό δίκτυο, μεταφορές, κατασκευές και περιβαλλοντικά δίκτυα
- μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή
- μέτρα για την υποστήριξη καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και διαχείριση των συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών
- προϋποθέσεις ή περιορισμούς που απαιτούνται για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση της περιοχής μελέτης
Στο πλαίσιο της εκπόνησης των ΤΠΣ:
- Θα γίνει ανάθεση 229 διακριτών μελετών ΤΠΣ, τα οποία θα καλύπτουν την έκταση μιας ή περισσοτέρων δημοτικών ενοτήτων
- Θα λάβουν χώρα 4 κύκλοι αναθέσεων, οι οποίοι αναμένεται να καλύψουν συνολικά (χωρικά / γεωγραφικά) 768 Δημοτικές Ενότητες (σε όλη την επικράτεια)
- Η επιλογή των Δημοτικών Ενοτήτων που θα μετέχουν σε κάθε κύκλο αναθέσεων έχει προκύψει από ορισθείσα Επιτροπή αξιολόγησης .
Κάθε ανάθεση ΤΠΣ θα περιλαμβάνει :
α) Την κύρια μελέτη
β) Τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ)
γ) Τη Μελέτη Εκτίμησης Γεωλογικών Κινδύνων και Γεωλογικής Καταλληλόλητας και
δ)Τη Μελέτη Οριοθέτησης των Υδατορεμάτων
Τέλος, υπογραμμίζεται ότι στόχος του ΥΠΕΝ είναι η ολοκλήρωση μελετών με έκδοση βεβαίωσης ολοκλήρωσης και αξιολόγηση (ορόσημο RRF) για το 100% των αναθέσεων έως Δεκέμβριο 2025.
