Καθώς η ναυτιλία αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του παγκόσμιου εμπορίου, οι ΗΠΑ ανησυχούν όλο και περισσότερο για το γεγονός ότι η πλειοψηφία των πλοίων κατασκευάζεται στην Κίνα. Όπως εξηγεί το Bloomberg, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζει ότι η κυριαρχία της Κίνας στη ναυπηγική βιομηχανία επιτεύχθηκε αθέμιτα και βλάπτει τα αμερικανικά συμφέροντα, προτείνοντας την επιβολή τελών που θα φτάνουν το 1 εκατομμύριο δολάρια κάθε φορά που ένα κινεζικής κατασκευής ή κινεζικής διαχείρισης πλοίο εισέρχεται σε αμερικανικό λιμάνι. Παράλληλα, απαιτεί την αύξηση του ποσοστού των αμερικανικών πλοίων που μεταφέρουν αμερικανικά προϊόντα.
Στόχος η αναβίωση της ναυπηγικής βιομηχανίας των ΗΠΑ
Η κύρια στόχευση των Ηνωμένων Πολιτειών είναι η αναβίωση της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας. Η Αμερική δεν κατασκευάζει σημαντικό αριθμό εμπορικών πλοίων από τη δεκαετία του 1970, και η Κίνα έχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που καθιστούν δύσκολο ακόμα και για μεγάλους παίκτες, όπως η Νότια Κορέα, να ανταγωνιστούν.
Ωστόσο, η πρόταση για την επιβολή τελών έχει προκαλέσει αντιδράσεις από εταιρείες ναυτιλίας, εμπορικές επιχειρήσεις, λιμενικούς φορείς και λιανοπωλητές, οι οποίοι προειδοποιούν ότι ενδέχεται να οδηγήσουν σε αύξηση του κόστους των εισαγόμενων αγαθών και να θέσουν εκτός λειτουργίας Αμερικανούς εξαγωγείς που εργάζονται με χαμηλά περιθώρια κέρδους.
Η Υπηρεσία Εμπορικής Αντιπροσωπείας των ΗΠΑ (USTR) προτείνει την επιβολή τελών σε πλοία που κατασκευάστηκαν στην Κίνα ή ανήκουν σε στόλο που περιλαμβάνει πλοία κατασκευασμένα στην Κίνα. Επιπλέον, η πρόταση προβλέπει την επιβολή επιπλέον τελών σε περίπτωση που ο χειριστής του πλοίου, κινεζικής ή άλλης εθνικότητας, έχει παραγγείλει πλοία σε κινεζικά ναυπηγεία. Τα τέλη αυτά θα μπορούσαν να φτάσουν τα 3,5 εκατομμύρια δολάρια ανά επίσκεψη σε αμερικανικό λιμάνι, σύμφωνα με έρευνες της Clarkson Research Services Ltd.
Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης επιστροφή μέρους των τελών, μέχρι 1 εκατομμύριο δολάρια, εάν οι εταιρείες χρησιμοποιήσουν αμερικανικά κατασκευασμένα πλοία για την επόμενη επίσκεψη.
Σύμφωνα με δεδομένα από την AXSMarine, τον Φεβρουάριο, από 1.002 επισκέψεις πλοίων σε αμερικανικά λιμάνια, τα 190, ή σχεδόν το 20%, κατασκευάστηκαν στην Κίνα. Παρά το γεγονός ότι πολλές ναυτιλιακές εταιρείες διαθέτουν κινεζικά πλοία στον στόλο τους, το 83% των πλοίων κοντέινερ που ελλιμενίζονται στις ΗΠΑ θα υπόκεινται σε πρόστιμα με βάση τους προτεινόμενους κανόνες.
Πόσο σημαντική είναι η Κίνα στη διεθνή Ναυτιλία
Η Κίνα ελέγχει περισσότερα από το ένα τρίτο των πλοίων που δραστηριοποιούνται παγκοσμίως, με τη Νότια Κορέα να ακολουθεί σε ποσοστό κοντά στο 30%. Περισσότερο από το 57% των πλοίων που κατασκευάζονται αυτή τη στιγμή βρίσκονται στα ναυπηγεία της Κίνας, με το μερίδιο της ασιατικής χώρας στη ναυπηγική βιομηχανία να αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Σημειώνεται δε, πως πάνω από το 75% των νέων παραγγελιών έχουν τοποθετηθεί σε κινεζικά ναυπηγεία.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Bloomberg, η Κίνα ήταν μια μικρή δύναμη στη ναυπηγική βιομηχανία πριν από 25 χρόνια, με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα να κυριαρχούν. Ωστόσο, μέχρι το 2022, η Κίνα είχε ξεπεράσει τη Νότια Κορέα ως την πιο παραγωγική χώρα σε όρους τονάζ. Η επιτυχία της Κίνας στη ναυπηγική βιομηχανία ξεκίνησε τη δεκαετία του 2000, όταν η χώρα έγινε πλήρες μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (WTO), δημιουργώντας τεράστιες αγορές για τα φθηνά προϊόντα της.
Έκτοτε, η κυβέρνηση της Κίνας έχει επενδύσει σημαντικά στη ναυπηγική βιομηχανία, με το ποσό των επιδοτήσεων να φτάνει τα 132 δισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2010 και 2018. Αυτές οι επιδοτήσεις βοήθησαν στην εξασφάλιση φθηνών πρώτων υλών, στην ανάπτυξη εκπαιδευμένων και σχετικά φθηνών εργατικών δυναμικών και στην παροχή φθηνών δανείων από κρατικές τράπεζες.
Γιατί η ναυπηγική βιομηχανία των ΗΠΑ καταρρέει και οι πρωτοβουλίες Τραμπ
Η ναυπηγική βιομηχανία των ΗΠΑ γνώρισε την ακμή της κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν τα ναυπηγεία παρήγαγαν χιλιάδες πλοία. Μετά τον πόλεμο, ωστόσο, η βιομηχανία υπέστη σημαντική πτώση. Στη δεκαετία του 1980, οι επιδοτήσεις καταργήθηκαν και η βιομηχανία σχεδόν κατέρρευσε.
Τώρα, η αμερικανική κυβέρνηση του Τραμπ, αναγνωρίζοντας την κυριαρχία της Κίνας στη ναυπηγική βιομηχανία, ανέλαβε δράση με την πρόταση να ενισχυθεί η αμερικανική ναυπηγική βιομηχανία. Αυτό περιλαμβάνει την επιστροφή της ναυπηγικής παραγωγής στις ΗΠΑ και την ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας μέσω της αύξησης των αμερικανικών πλοίων και πληρωμάτων.
Ωστόσο, παρά τις φιλοδοξίες του Τραμπ, η αναγέννηση της ναυπηγικής βιομηχανίας στις ΗΠΑ απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές και εργασία, με τον χρόνο που απαιτείται για την κατασκευή των πρώτων πλοίων και επακόλουθα την πλήρη αναγέννηση της βιομηχανίας να ενδέχεται να πάρει δεκαετίες.