Τα σοβαρά προβλήματα υποδομών στα ελληνικά λιμάνια, που επισημαίνονται κάθε χρόνο στην ετήσια «Έκθεση Λιμένων» της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΠΕΝ), είναι παρωνυχίδα μπροστά στις τεράστιες επενδυτικές ανάγκες που ανακύπτουν για το «πρασίνισμα» των λιμανιών, τις εγκαταστάσεις για υποστήριξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων και για τη δημιουργία των εγκαταστάσεων για τη μεταφορά πράσινου υδρογόνου, κ.α. Μια έκθεση που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Λιμένων (European Sea Ports Organization) ανεβάζει το κόστος των επενδύσεων στα λιμάνια της Γηραιάς Ηπείρου στα 80 δισ. ευρώ μέχρι το 2034. Χωρίς να περιλαμβάνονται οι ιδιωτικές επενδύσεις που θα φιλοξενηθούν στα λιμάνια, από τις αποθήκες μέχρι τις γραμμές συναρμολόγησης ανεμογεννητριών.
Στην Ελλάδα της τουριστικής μονοκαλλιέργειας, οι πλοίαρχοι της ΠΕΠΕΝ καλούνται κάθε χρόνο να κάνουν θαύματα προκειμένου τα καράβια της ακτοπλοΐας να δέσουν σε λιμάνια που εξυπηρετούν χιλιάδες αυτοκίνητα και επισκέπτες χωρίς επαρκείς χώρους αναμονής, σε λιμάνια με ετοιμόρροπους προβλήτες ή που έχουν χάσει το βάθος τους, με απαρχαιωμένους φάρους ή που καταλαμβάνονται από ιδιωτικά σκάφη, κ.α. Οι διοικήσεις των λιμανιών παράλληλα με την επίλυση αυτών των χρόνιων προβλημάτων καλούνται σήμερα να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν επενδύσεις για να περιορίσουν το ενεργειακό αποτύπωμα των εγκαταστάσεων, να υποδεχθούν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και, σε κάποιους περιφερειακούς λιμένες, να επεκταθούν για να στηρίξουν τα φιλόδοξα σχέδια υπεράκτιων αιολικών πάρκων της χώρας μας. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει λίγα πράγματα.
Η κοινοτική νομοθεσία, μέσω της δέσμης μέτρων «Fit for 55» προβλέπει την υποχρεωτική ηλεκτρική διασύνδεση τουλάχιστον του 90% των πλοίων με επίγεια συστήματα ηλεκτροδότησης. Γι’ αυτό το λόγο τόσο το ΤΑΙΠΕΔ, που ελέγχει τα μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας που δεν έχουν ιδιωτικοποιηθεί, όσο και οι παραχωρησιούχοι των άλλων λιμένων (Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Ηγουμενίτσα, Ηράκλειο) προχωρούν σε μελέτες και επενδύσεις για τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών. Αυτή την περίοδο ολοκληρώνεται μελέτη εξωτερικού συμβούλου του ΤΑΙΠΕΔ για την κατάρτιση σχεδίων μείωσης του ενεργειακού αποτυπώματος των λιμένων Ραφήνας, Πάτρας, Αλεξανδρούπολης και Ρόδου.
Με το συντονισμό του ΤΑΙΠΕΔ υποβλήθηκε και κοινή πρόταση τεσσάρων λιμένων (Λαύριο, Ραφήνα, Κέρκυρα, Καβάλα) που έλαβαν χρηματοδότηση 10 εκατ. ευρώ από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό CEF για την ανάπτυξη υποδομών παροχής από ξηράς ηλεκτρικής ενέργειας σε πλοία. Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή 4 θέσεων ηλεκτροδότησης πλοίων σε 4 θέσεις εξυπηρέτησης ακτοπλοΐας στο λιμάνι Ραφήνας, τεχνικές μελέτες για 9 θέσεις ηλεκτροδότησης στο λιμάνι Λαυρίου, 11 θέσεις στο λιμάνι της Κέρκυρας και 9 στον λιμένα Καβάλας.
Η μεγάλη πρόκληση των υπεράκτιων αιολικών
Χωρίς επαρκείς υποδομές στα λιμάνια είναι αδύνατο να προχωρήσουν οι επενδύσεις σε υπεράκτια (θαλάσσια) αιολικά πάρκα που σχεδιάζει η Ελλάδα και πολλές ευρωπαϊκές χώρες ώστε να πιάσουν τους στόχους της πράσινης συμφωνίας. Τόσο οι μεγάλες ανεμογεννήτριες όσο και οι γιγάντιες μεταλλικές κατασκευές στήριξης πρέπει, ιδεατά, να συναρμολογούνται σε λιμάνι που βρίσκεται κοντά στην περιοχή που θα λειτουργήσει το υπεράκτιο αιολικό πάρκο. Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο απαιτητική με τις πλωτές ανεμογεννήτριες που θέλει να εγκαταστήσει η Ελλάδα σε υπεράκτια αιολικά πάρκα.
Σε μια πρόσφατη ανάλυση του περιοδικού Infrastructure Investor επισημαίνεται πως υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά στις απαιτούμενες υποδομές για τα πλωτά υπεράκτια αιολικά και τα υπεράκτια αιολικά που στηρίζονταν σε ανεμογεννήτριες που «φυτεύονταν» στο βυθό. Η εγκατάσταση μιας πλωτής ανεμογεννήτριας φτάνει σε διαστάσεις τα 54 Χ 54 Χ 16 μέτρα για το τμήμα από σκυρόδεμα πάνω στο οποίο στηρίζεται η μεταλλική κατασκευή η οποία μαζί με την ανεμογεννήτρια μπορεί να έχει ύψος όσο ο Πύργος του Άιφελ. Φανταστείτε τις ανάγκες σε εγκαταστάσεις στα κοντινά λιμάνια όπου πρέπει να συναρμολογηθούν αυτές οι ανεμογεννήτριες.
Η ελληνική κυβέρνηση προβλέπει στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) πως μέχρι τη λήξη της δεκαετίας θα λειτουργούν τα πρώτα υπεράκτια αιολικά, που θα βασίζονται, όμως, σε ανεμογεννήτριες με σταθερές βάσεις και όχι σε πλωτές. Για να προχωρήσουν οι επενδύσεις στα πλωτά αιολικά πρέπει να αποφασίσει τόσο η κυβέρνηση, όσο και η τοπική αυτοδιοίκηση για τα λιμάνια που θα πρέπει να δημιουργήσουν τις απαραίτητες υποδομές, να αναζητήσει χρηματοδότηση και πιθανώς να συμφωνήσει με εξειδικευμένους διεθνείς ομίλους.
Διαβάστε επίσης
Πώς αλλάζει τον τραπεζικό χάρτη η συγχώνευση Attica με Παγκρήτια
Γιατί το σχέδιο ενεργειακής στρατηγικής της Ρουμανίας αφορά την Ελλάδα
