Τέλος στο μονοπώλιο της διαχείρισης των υγρών και στερών αποβλήτων στα λιμάνια βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η απόφαση 2964/2020 που δημοσιοποιήθηκε την τελευταία ημέρα του 2020 και η οποία καθαρογράφθηκε πριν λίγες ημέρες, απέρριψε την προσφυγή της εταιρείας Antipollution κατά τριών αποφάσεων του υπουργού Ναυτιλίας του 2016.
Οι υπουργικές αποφάσεις οι οποίες βρέθηκαν στο στόχαστρο της νομικής προσφυγής, ορίζουν ότι τα απόβλητα που δημιουργούνται από ναυάγια, διαρροές πλοίων (εν γένει απορρύπανση της θάλασσας), επισκευές πλοίων κ.λπ. δεν εμπίπτουν στη συνήθη λειτουργία των πλοίων. Επομένως οι εταιρείες που τα συλλέγουν δεν υποχρεούνται να τα διαθέτουν στους αποκλειστικούς αναδόχους των λειτουργικών αποβλήτων πλοίων των λιμένων της χώρας.
Ειδικότερα το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ, στην σκέψη 9 της απόφασής του σημειώνει ότι «τα πετρελαιοειδή κατάλοιπα που συλλέγονται από επιχειρήσεις απορρύπανσης της θάλασσας ή ναυαγιαίρεσης σε περίπτωση ναυαγίου, ατυχήματος ή παράνομης απόρριψής τους στη θάλασσα, καθώς και τα απόβλητα από τις επισκευές πλοίων δεν θεωρούνται απόβλητα που παράγονται στα πλοία κατά τη λειτουργία τους ή κατάλοιπα φορτίου που προέρχονται από τα πλοία».
Επομένως τα συγκεκριμένα απόβλητα απορρύπανσης της θάλασσας, τα απόβλητα ναυαγιαίρεσης ή ναυαγίου και τα απόβλητα από επισκευές πλοίων δεν είναι λειτουργικά απόβλητα από πλοία που εμπίπτουν στην συνθήκη Marpol. Συνεπώς δεν σχετίζονται με τους παρόχους παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων πλοίων του λιμένα.
Οι διαχειριστές λιμένων ωστόσο υποχρεώνουν, όσες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο κλάδο να παραδίδουν τα απόβλητα της απορρύπανσης, ναυπηγοεπισκευής κ.λπ. στους διαχειριστές που έχουν ορίσει οι ίδιοι με βάση τη συνθήκη λειτουργίας των πλοίων (Marpol). Για παράδειγμα ο Οργανισμός Λιμένος Ελευσίνας ΑΕ μόλις πρόσφατα προκήρυξε έργο ανάθεσης υπηρεσιών προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος για τη θαλάσσια ζώνη λιμένων δικαιοδοσίας του, η διακήρυξη του οποίου υποχρεώνει τον αναδόχου του έργου της απορρύπανσης, τα κατάλοιπα που συλλέγει να τα παραδίδει υποχρεωτικά στον ανάδοχο αποβλήτων πλοίων του λιμένα. Το ίδιο ισχύει και στην ΟΛΠ Α.Ε.
Τα σχέδια του ΟΛΠ για τα απόβλητα
Μάλιστα o ελεγχόμενος από την Cosco ΟΛΠ, επιδιώκει το ίδιο να ισχύσει και για τα απόβλητα της ναυπηγοεπισκευής στο Πέραμα. Γι’ αυτό ο Σύνδεσμος Ελληνικής Ναυπηγοεπισκευαστικής Βιομηχανίας (ΣΕΝΑΒΙ) έχει ήδη αποστείλει εξώδικη δήλωση διαμαρτυρίας στον υπουργό Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, καλώντας τον να μην κάνει δεκτό αίτημα της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος (ΕΛΙΜΕ) το οποίο ζητούσε ανάκληση Υπουργικών Αποφάσεων και αποφάσεων της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων (ΡΑΛ), πριν την έκδοση δικαστικής απόφασης από το ΣτΕ για το θέμα. Μάλιστα οι ναυπηγοεπισκευαστές σημείωναν ότι τα απόβλητα της δραστηριότητάς τους εντάσσονται στα απόβλητα μιας βιομηχανικής δραστηριότητας, η οποία δεν είχε καμία σχέση με την εύρυθμη λειτουργία των λιμένων και των πλοίων στις θαλάσσιες μεταφορές.
Ναυπηγοεπισκευαστές, αλλά και εταιρείες απορρύπανσης της θάλασσας, διαμαρτύρονται για το ιδιότυπο μονοπώλιο που έχουν δημιουργήσει οι διαχειριστές λιμένων στη χώρα μας. Σημειώνουν δε ότι οι μονοπωλιακές αυτές καταστάσεις, έχουν εκτοξεύσει το κόστος προσέγγισης και διαχείρισης πλοίων σε Πειραιά και Ελευσίνα σε υπέρμετρα υψηλά επίπεδα. Το γεγονός αυτό «διώχνει» τα πλοία από τα δύο λιμάνια, είτε για επισκευές, είτε για εργασίες ανεφοδιασμού κ.λπ.
Η προσφυγή της Antipollution
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την εκδίκαση της υπόθεσης προσφυγής της Antipollution στο ΣτΕ, ο νομικός εκπρόσωπος του υπουργού Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής δεν παρενέβη στην υπόθεση. Καίτοι η προσφυγή στρέφονταν κατά αποφάσεων του υπουργού Ναυτιλίας (είχαν υπογραφεί από τον Θοδωρή Δρίτσα, ΣΥΡΙΖΑ), εν τούτοις κατά την εκδίκασή της υπόθεσης στις 12 Ιουνίου 2019, δηλαδή λίγο πριν τις Βουλευτικές Εκλογές και επί υπουργίας Φώτη Κουβέλη (ΣΥΡΙΖΑ), δεν παρέστη εκπρόσωπος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Η απόφαση 2964/2020 του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ που απορρίπτει την προσφυγή της Antipollution, καθαρογράφηκε στις 6 Απριλίου 2021, ενώ δημοσιεύθηκε σε δημόσια συζήτηση στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Η προσφυγή είχε κατατεθεί από την εταιρεία Antipollutipon στις 16 Σεπτεμβρίου 2016.
