THEPOWERGAME
Περιορισμένη στις αγορές του πετρελαίου παρέμεινε η γεωπολιτική αβεβαιότητα που γεννούν οι κλιμακούμενες επιθέσεις στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας, με τις χρηματιστηριακές αγορές στην Ευρώπη να κλείνουν χθες με θετικό πρόσημο παρά τους φόβους που εκφράζονται για καθυστερήσεις και εμπόδια στη ροή του παγκόσμιου εμπορίου. Στη Wall Street, η απρόσμενη υποχώρηση των τιμών παραγωγού στις ΗΠΑ τον Δεκέμβριο πρωταγωνίστησε ως είδηση καθώς αποτέλεσε ισχυρή ένδειξη για αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων, οδηγώντας τον δείκτη S&P 500 κοντά στο ιστορικό υψηλό των 4.818,62 μονάδων από τις πρώτες ώρες της συνεδρίασης.
Έως έναν βαθμό, η αύξηση της πετρελαϊκής παραγωγής από τις ΗΠΑ λειτουργεί ως αντίβαρο στην αστάθεια της Μέσης Ανατολής, με τους αναλυτές της αγοράς να θεωρούν πως οι διακυμάνσεις στις τιμές δεν θα είναι μεγάλες στην παρούσα φάση. Παρόλα αυτά, η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ ξεπέρασε τα 80 δολάρια το βαρέλι και του αργού πετρελαίου τα 75 δολάρια, αντίστοιχα, την Παρασκευή. Η Διεθνής Ένωση Πλοιοκτητών Δεξαμενόπλοιων (INTERTNANKO) -η οποία αντιπροσωπεύει το 70% των τάνκερ πετρελαίου, φυσικού αερίου και χημικών που βρίσκονται διεθνώς σε διαπραγμάτευση- σύστησε την αποφυγή του Στενού Bab al-Mandab, το οποίο ενώνει την Ερυθρά Θάλασσα με τον Κόλπο του Άντεν.
Γεγονός είναι πως σε ζώνη επικινδυνότητας βρίσκονται οι θαλάσσιες οδοί της Ερυθράς Θάλασσας, ενώ η Διώρυγα του Παναμά δυσλειτουργεί από το καλοκαίρι λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας. Μόλις αυτήν την εβδομάδα, η Maersk ανακοίνωσε πως θα χρησιμοποιήσει σιδηροδρομικά δίκτυα για τη μεταφορά κάποιων εμπορευμάτων ώστε να αποφύγει τη Διώρυγα του Παναμά, ενώ ήδη έχει παγώσει τα δρομολόγια από την Ερυθρά Θάλασσα.
Οι ναύλοι έχουν αυξηθεί αισθητά διότι τα εμπορικά πλοία αποφεύγουν τη Διώρυγα του Σουέζ ή τον Κόλπο του Άντεν και αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν την χρονοβόρα και δαπανηρή παράκαμψη του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. Σύμφωνα με την πλατφόρμα Freightos, οι ναύλοι υπερδιπλασιάστηκαν σε πάνω από 4.000 δολάρια για ένα κοντέινερ μήκους 40 ποδιών με δρομολόγιο από την Ασία στη Βόρεια Ευρώπη. Στον κόλπο του Ομάν, παράλληλα, οι Φρουροί της Επανάστασης, δηλαδή οι στρατιωτικές δυνάμεις του Ιράν, κατέλαβαν την Πέμπτη το πετρελαιοφόρο St. Nicolas και το 17μελές πλήρωμα του, εκ των οποίων ένας Έλληνας δόκιμος πλοίαρχος.
Οι αναταράξεις στην εφοδιαστική αλυσίδα
Σε κάθε περίπτωση κλιμακώνεται η ανησυχία γύρω από την εφοδιαστική αλυσίδα, μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Υεμένη και τις πυραυλικές επιθέσεις των αμερικανικών και των βρετανικών δυνάμεων, εναντίον θέσεων των ανταρτών Χούθι, ως απάντηση στην απειλή που αποτελούν οι τελευταίοι για την ασφάλεια των εμπορικών πλοίων που διασχίζουν την Ερυθρά Θάλασσα. Μετά την εξέλιξη αυτή, ξεκίνησαν και οι αναδρομολογήσεις δεξαμενόπλοιων από την περιοχή, πέραν των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, που ούτως ή άλλως απέχουν τις τελευταίες εβδομάδες.
Με βάση στοιχεία των εταιρειών Kpler και LSEG, τουλάχιστον τέσσερα δεξαμενόπλοια, τα οποία κατευθύνονταν προς την περιοχή, ανέκρουσαν πρύμναν, προκειμένου να την αποφύγουν. Παράλληλα, η νορβηγική ναυτιλιακή εταιρεία δεξαμενόπλοιων, TORM, ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει προς το παρόν τον διάπλου των πλοίων της από την περιοχή, έως ότου αποκλιμακωθεί η κατάσταση
Μέχρι τα ξημερώματα της Παρασκευής, δηλαδή πριν το χτύπημα προς τους Χούθι, την περιοχή απέφευγαν μόνο τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Τα μόνα δεξαμενόπλοια που δεν περνούσαν από την Ερυθρά Θάλασσα ήταν όσα ελέγχονταν απευθείας από μεγάλους ομίλους αμερικανικής, ισραηλινής, ή ευρωπαϊκής προέλευσης, όπως για παράδειγμα η BP. Αντιθέτως, τα υπόλοιπα πλοία, τα οποία έχουν συνήθως έδρες φορολογικών παραδείσων, συνέχιζαν κανονικά τα δρομολόγιά τους.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της AXSMarine, ο αριθμός των δεξαμενόπλοιων που διέσχισαν την Διώρυγα του Σουέζ τον Δεκέμβριο ήταν σχεδόν αμετάβλητος σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Πρόκειται για ένα σαφές δείγμα ότι η μεγάλη πλειονότητα των δεξαμενόπλοιων συνέχιζε να διαπλέει την περιοχή.
Σύμφωνα πάντως με τη Vortexa, κατά τις τελευταίες δύο εβδομάδες, έχουν αυξηθεί οι αναδρομολογήσεις των δεξαμενόπλοιων, ωστόσο, αυτές δεν ήταν ακόμα μαζικές και σίγουρα όχι αρκετές ώστε να επηρεάσουν την ροή φορτίων και τους ναύλους, πέραν ίσως των δρομολογίων που αφορούν αποκλειστικά την Ερυθρά Θάλασσα. Συνολικά, η ναυλαγορά των δεξαμενόπλοιων δεν εμφανίζει ιδιαίτερες μεταβολές.
Όπως αναφέρουν οι αναλυτές, για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει να υπάρξει κλιμάκωση της κρίσης στην περιοχή, κάτι που όπως φαίνεται έχει αρχίσει να συμβαίνει. Αν για παράδειγμα, η συμμαχία δυνάμεων υπό τις ΗΠΑ προχωρήσει σε χερσαίες επιχειρήσεις στην Υεμένη εναντίον των Χούθι και ταυτόχρονα οι τελευταίοι πυκνώσουν ακόμα περισσότερο τις επιθέσεις τους σε διερχόμενα πλοία, θα μπορούσε να υπάρξει μια σημαντική διαφοροποίηση των δεδομένων.
Ωστόσο, μια πιθανή κλιμάκωση της κρίσης, με ενδεχόμενη εμπλοκή και του Ιράν, θα ήταν συνολικά μια αρνητική εξέλιξη για την αγορά των δεξαμενόπλοιων. Σε σχετική της ανάλυση, ο ναυλομεσιτικός οίκος BRS αναφέρει ότι ένα τέτοιο σενάριο θα ήταν αρνητικό για τα δεξαμενόπλοια, καθώς θα είχε ως ενδεχόμενο αποτέλεσμα, το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ από το Ιράν. Πρόκειται για το κρισιμότερο πέρασμα για τις εξαγωγές πετρελαίου από την Μέση Ανατολή, καθώς από αυτό περνούν σχεδόν 17 εκατ. βαρέλια αργού πετρελαίου σε ημερήσια βάση! Αν λοιπόν κλείσει αυτή η αρτηρία, θα εκτοξευτεί η τιμή του πετρελαίου κι επομένως και των ναυτιλιακών καυσίμων, με αποτέλεσμα να αυξηθεί κατακόρυφα το κόστος λειτουργίας των δεξαμενόπλοιων. Ταυτόχρονα, θα περιοριστούν κατακόρυφα τα διαθέσιμα φορτία για τα πλοία.
Από την άλλη πλευρά βέβαια, θα αυξάνονταν οι εξαγωγές πετρελαίου από τις ΗΠΑ προς την Ασία και αντίστοιχα οι ροές πετρελαιοειδών (π.χ. λιπαντικά και βενζίνες) από τις χώρες της Ασίας προς τον Ατλαντικό. Κάτι τέτοιο θα έδινε ώθηση στους ναύλους των δεξαμενόπλοιων, αλλά όχι αρκετή, για να αντισταθμίσει τις αρνητικές συνέπειες στην αγορά συνολικά από το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ. Όπως αναφέρουν οι αναλυτές, το «ιδανικό» σενάριο για να αυξηθούν οι ναύλοι των δεξαμενόπλοιων, θα ήταν να αυξηθούν κατακόρυφα οι αναδρομολογήσεις μακριά από την Ερυθρά Θάλασσα, αλλά ταυτόχρονα να μην κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ. Σημειωτέον ότι από τα Στενά του Ορμούζ διέρχεται το 21% της παγκόσμιας κατανάλωσης των υγροποιημένων πετρελαιοειδών προϊόντων (LPG).
Το χρονικό κλιμάκωσης των εχθροπραξιών
Περίπου 70 εναέριες επιθέσεις διεξήγαν οι ΗΠΑ και η Βρετανία τα ξημερώματα της Παρασκευής προκειμένου να εξουδετερώσουν την προοπτική νέων πληγμάτων από τους Χούθι σε εμπορικά πλοία της Δύσης που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα. Μάταια. Ο 45χρόνος Μοχάμεντ Αλ-Χούθι, ηγέτης των ανταρτών της Υεμένης, δεσμεύτηκε για νέες επιθέσεις σε ομιλία που έδωσε στη Σαναά ενώπιον ένθερμων υποστηρικτών.
Οι Χούθι υποστηρίζουν πως με την κλιμάκωση των εντάσεων στην Ερυθρά Θάλασσα -απ’ όπου διακινείται το 12% του παγκόσμιου εμπορίου και περίπου το 30% του όγκου εμπορευματοκιβωτίων- από τον Νοέμβριο και έπειτα αντιδρούν στις στρατιωτικές επιθέσεις των Ισραηλινών κατά της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Στην ουσία, όμως, αυξάνουν δραματικά τους κινδύνους για μια γενικότερη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου κατά Ισραηλινών.
Αναλυτές που μίλησαν στο Bloomberg συνεκτιμούν πως ποτέ άλλοτε δεν έχει υπάρξει τόσο μεγάλος συντονισμός ανάμεσα στη Χαμάς από τη Λωρίδα της Γάζας, τη Χεζμπολάχ από το Λίβανο και των Χούθι από την Υεμένη. Συνθέτουν το «τρίγωνο της αντίστασης» που εγκαθιστά εδώ και δεκαετίες το Ιράν για να επιφέρει βαρύ πλήγμα στο Ισραήλ και να καταβαραθρώσει την επιρροή των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Οι στενές επαφές της Ρωσίας με το Ιράν και η καταδίκη της Μόσχας για τις εναέριες επιθέσεις των «Αγγλοσαξόνων» σε συγκεκριμένους στρατιωτικούς στόχους, καταδεικνύουν την πόλωση της διεθνούς κοινότητας. Και το ερώτημα είναι μέχρι πότε θα μπορεί να είναι ανθεκτική η παγκόσμια οικονομία καθώς μαίνεται μια κρίση που είναι πολύπλευρη, με αντιπάλους που στοχεύουν ανάμεσα σε άλλα και την ευημερία της Δύσης.
Ανθεκτική η παγκόσμια οικονομία τονίζει το ΔΝΤ
Από την άλλη πλευρά, η παγκόσμια οικονομία έχει αναπτύξει αντανακλαστικά μετά από αλλεπάλληλες προκλήσεις, με αφετηρία την πανδημία της νόσου Covid-19, τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση που καταρράκωσε την Ευρώπη. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ανακοίνωσε την Πέμπτη πως η ανάπτυξη στην παγκόσμια οικονομία θα παραμείνει «ανθεκτική» μέσα στο τρέχον έτος, τονίζοντας, ωστόσο, πως θα χρειαστεί προσπάθεια για να τονωθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης πάνω από το αναιμικό 3% που προβλέπεται μεσοπρόθεσμα. Αλλά η αβεβαιότητα θα επιδεινωθεί εάν συνεχιστούν οι εντάσεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
