THEPOWERGAME
Σε έναν ακόμα τομέα απεξάρτησης από την Κίνα αναμένεται να εξελιχθεί η παραγωγή εμπορευματοκιβωτίων, των περίφημων «κουτιών», μέσω των οποίων πραγματοποιείται σήμερα το παγκόσμιο εμπόριο. Η κατασκευαστική «Ρώμη» της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου την έχει καταστήσει σχεδόν αποκλειστικό παραγωγό των εμπορευματοκιβωτίων, καθώς οι κρατικά ελεγχόμενες εταιρείες της χώρας παράγουν το 95% των εμπορευματοκιβωτίων παγκοσμίως. Αυτό αποτέλεσε πρόβλημα κατά τη διάρκεια της περιόδου 2021-2022, όταν έγινε αισθητή η διατάραξη της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, εξαιτίας της πανδημίας και των μέτρων περιορισμού της.
Συγκεκριμένα, οι πολύ αυστηροί περιορισμοί της Κίνας είχαν αποτέλεσμα να εγκλωβιστούν εκατοντάδες χιλιάδες ή ακόμα και εκατομμύρια εμπορευματοκιβώτια στα λιμάνια της, κάτι που δημιούργησε σοβαρές ελλείψεις σε άλλους μεγάλους εμπορικούς κόμβους του κόσμου, όπως στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Από τη μία υπήρχαν εμπορευματοκιβώτια γεμάτα προϊόντα, τα οποία είχαν φτάσει στις χώρες προορισμού τους, αλλά καθυστερούσαν να μεταφερθούν στην ενδοχώρα λόγω έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού, κι από την άλλη υπήρχαν άδεια «κουτιά», τα οποία δεν μπορούσαν να γεμίσουν με προϊόντα και να φορτωθούν σε πλοία, εξαιτίας των πολύ αυστηρών περιορισμών που είχαν επιβληθεί στην Κίνα.
Κάπως έτσι, δημιουργήθηκε «έμφραγμα» στην εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς δεν υπήρχαν άλλες πηγές για να προμηθεύσουν με κοντέινερ την αγορά, πέραν της Κίνας. Μάλιστα, ακόμα και το γεγονός ότι η παραγωγή της Κίνας εκτοξεύτηκε σε περίπου 7 εκατ. εμπορευματοκιβώτια το 2021, ιστορικά υψηλό επίπεδο, δεν έφτανε για να περιορίσει τις συνέπειες. Το γεγονός αυτό, αλλά και η πρόσφατη ένταση της Κίνας με την Ταϊβάν, έχουν επισπεύσει τις κινήσεις για την απεξάρτηση του παγκόσμιου εμπορίου από την Κίνα. Σύμφωνα με στελέχη της FMC (Federal Maritime Commission), της ανεξάρτητης ρυθμιστικής Αρχής για τον κλάδο της ναυτιλίας στις ΗΠΑ, η κυριαρχία της Κίνας στην παραγωγή εμπορευματοκιβωτίων συνιστά ουσιαστικά ένα μονοπώλιο επί ενός αναγκαίου προϊόντος.
Η FMC πραγματοποίησε έρευνα, σύμφωνα με την οποία οι κινεζικοί όμιλοι καθυστέρησαν να αυξήσουν την παραγωγή εμπορευματοκιβωτίων κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αυτό επέτεινε τις ελλείψεις στην αγορά, εκτοξεύοντας τελικά το μεταφορικό κόστος. Σήμερα φυσικά η εικόνα είναι αντίστροφη, καθώς υπάρχει υπερπροσφορά «κουτιών», λόγω της μειωμένης ζήτησης για εξαγωγές. Ωστόσο, αυτό δεν έχει διαφοροποιήσει τον σχεδιασμό για ενίσχυση της παραγωγής εκτός της Κίνας.
Στο πλαίσιο αυτό, το τελευταίο διάστημα η ναυτιλιακή βιομηχανία και μια σειρά χωρών έχουν προχωρήσει σε κινήσεις για τη δημιουργία νέων εργοστασίων παραγωγής εμπορευματοκιβωτίων εκτός της Κίνας, κυρίως σε άλλες χώρες της Ασίας, αλλά και στις ΗΠΑ. Όπως αναφέρουν ιδιοκτήτες εργοστασίων στο Βιετνάμ, που είναι μια από τις βασικές χώρες δημιουργίας νέων μονάδων, σταδιακά θα είναι σε θέση να παράγουν το 20% της παγκόσμιας παραγωγής. Σημαντική παραγωγική δυναμικότητα προστίθεται πλέον και στην Ινδία, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα των FT.
Τον προηγούμενο Αύγουστο η βιετναμέζικη χαλυβουργία Hoa Phat παρέδωσε τα πρώτα της εμπορευματοκιβώτια. Η μονάδα της εταιρείας μπορεί να παράξει 200.000 «κουτιά» ετησίως, ενώ ο στόχος είναι σταδιακά το νούμερο αυτό να αυξηθεί σε 500.000. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010 η μέση ετήσια παραγωγή εμπορευματοκιβωτίων διαμορφώθηκε σε 3,2 εκατ. ετησίως. Μετά την εκτόξευση του 2021 (7,1 εκατ.), το 2022 το μέγεθος αυτό είχε υποχωρήσει σε 3,8 εκατ., σύμφωνα με σχετική ανάλυση της Drewry, ενός βρετανικού εξειδικευμένου ερευνητικού οίκου. Σε παγκόσμιο επίπεδο «κυκλοφορούν» περίπου 50 εκατ. εμπορευματοκιβώτια.
Από την άλλη πλευρά, πάντως, υπάρχει και αντίλογος, καθώς ορισμένοι αναλυτές είναι επιφυλακτικοί όσον αφορά το πόσο ρεαλιστική είναι η προσπάθεια να υποκατασταθεί η παραγωγή εμπορευματοκιβωτίων από την Κίνα. Όπως τονίζουν, δεν υπάρχει αγορά που να μπορεί να ανταγωνιστεί την Κίνα σε ό,τι αφορά το εργατικό κόστος και το κόστος παραγωγής χάλυβα. Έτσι, χρειάζονται κρατικές ενισχύσεις κι επιδοτήσεις, πρακτική που δεν είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα.