THEPOWERGAME
Τρεις δέσμες μέτρων για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ναυτιλίας εντός της ΕΕ αναμένεται να τεθούν σταδιακά σε ισχύ από το 2024 και μετά, δημιουργώντας νέα οικονομικά δεδομένα και για την ελληνική ναυτιλία. Άλλωστε, τα πλοία ελληνικών συμφερόντων είναι υπεύθυνα για πάνω από το 50% όλης της δραστηριότητας της ναυτιλίας εντός της ΕΕ.
Η πιο πρόσφατη κίνηση αφορά τη συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, με τις «ευλογίες» και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Βάσει αυτής, έχει συμφωνηθεί, σε συνεργασία και με φορείς του κλάδου, όπως η Ένωση Ευρωπαϊκών Εφοπλιστικών Ενώσεων (European Community Shipowners’ Associations -ECSA), η αύξηση της συμβολής του κλάδου στη μείωση των εκπομπών ρύπων αερίων του θερμοκηπίου. Ο πανευρωπαϊκός στόχος που έχει τεθεί αναφέρεται σε μείωση κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, ενώ έως το 2050 θα πρέπει να έχει εξασφαλιστεί η κλιματική ουδετερότητα.
Στο πλαίσιο αυτό θεσμοθετείται ο κανονισμός FuelEU Maritime, ο οποίος θα διασφαλίσει τη σταδιακή μείωση της έντασης άνθρακα των ναυτιλιακών καυσίμων, αρχής γενομένης από μια υποχώρηση κατά 2% το 2025 και κατά 80% έως το 2050. Το μέτρο αυτό θα βοηθήσει στον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τον ναυτιλιακό κλάδο, μέσω της χρήσης «καθαρότερων» καυσίμων και ενέργειας. Υπολογίζεται ότι το 2021 η ναυτιλία ήταν υπεύθυνη για το 3%-4% των συνολικών εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα στην ΕΕ.
Το FuelEU Maritime θα θέσει ανώτατα επιτρεπόμενα όρια στις ετήσιες εκπομπές ρύπων από κάθε πλοίο. Οι στόχοι αυτοί θα γίνονται πιο φιλόδοξοι σε βάθος χρόνου, προκειμένου να δοθούν και τα απαιτούμενα κίνητρα ανάπτυξης νέων τεχνολογιών καυσίμων χαμηλής έντασης άνθρακα και χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Οι στόχοι δεν αφορούν μόνο το διοξείδιο του άνθρακα, αλλά επίσης μεθάνιο και άλλους ρύπους, που παράγονται κατά τη διαδικασία παραγωγής των καυσίμων. Επίσης, οι νέοι κανόνες θα εγκαινιάσουν μια πρόσθετη παράμετρο, αυτή των μηδενικών εκπομπών ρύπων κατά τον ελλιμενισμό, μέσω της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας, ή άλλων τεχνολογιών, τόσο για τα επιβατηγά, όσο και για τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Κόστος 8,5 δισ. ευρώ ετησίως από την ένταξη της ναυτιλίας στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών
Η δεύτερη σημαντική παρέμβαση αφορά την ένταξη όλων των πλοίων μεγέθους άνω των 5.000 τόνων dwt στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ (ETS). Αυτό θα ισχύσει από το 2024 σε όλη την ΕΕ και αναμένεται να σημάνει ένα σημαντικό πρόσθετο κόστος για κάθε πλοίο. Με βάση το σύστημα ETS, στο τέλος κάθε έτους ο πλοιοκτήτης ή ο ναυλωτής, αν χρησιμοποιεί εκείνος το πλοίο, θα πρέπει να καταβάλλουν ένα ποσό, με βάση τους ρύπους που θα έχει εκπέμψει το πλοίο. Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της SSY, εκ των μεγαλύτερων ναυλομεσιτικών οίκων διεθνώς, στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι θα πρέπει να αντισταθμίζονται (δηλαδή να πληρώνονται) περίπου 85 εκατ. τόνοι άνθρακα ετησίως. Αυτό μεταφράζεται σε ένα κόστος της τάξεως των 8,5 δισ. ευρώ, το οποίο, βάσει σχετικής συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και των φορέων της ναυτιλίας, θα πρέπει να επανεπενδύεται προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης τεχνολογιών για την απανθρακοποίηση του κλάδου.
Στην πράξη, με βάση τη σημερινή τιμή των 100 ευρώ ανά τόνο άνθρακα στο ETS, κάθε πλοίο θα πρέπει να καταβάλει από 200.000 ευρώ έως και 1 εκατ. ευρώ ετησίως, ανάλογα με το μέγεθός του. Το ποσό υπολογίζεται με βάση τους εκπεμπόμενους ρύπους κάθε πλοίου. Αν, φυσικά, ο πλοιοκτήτης δαπανήσει πρόσθετα κεφάλαια για τη μείωση των εκπομπών ρύπων του εκάστοτε πλοίου, το κόστος αυτό θα μειωθεί. Ωστόσο, η εγκατάσταση τεχνολογιών μείωσης των ρύπων σε υφιστάμενα πλοία κοστίζει αρκετά εκατ. ευρώ και συχνά κάτι τέτοιο δεν είναι οικονομικά βιώσιμο (π.χ. μεγάλη ηλικία πλοίου ή μικρό μέγεθος, που περιορίζει την απόσβεση). Δεν αποκλείεται, λοιπόν, να παρατηρηθεί το φαινόμενο αρκετά πλοία να επιλέγουν άλλα λιμάνια εκτός ΕΕ για να ελλιμενίζονται, ιδίως αν πραγματοποιούν ταξίδια και σε άλλες περιοχές του κόσμου, όπου δεν ισχύουν τέτοιες δεσμεύσεις.
Σε Ζώνη Ελέγχου Εκπομπών Οξειδίου του Θείου Μετατρέπεται η Μεσόγειος Θάλασσα
Μια ακόμα σημαντική παρέμβαση προβλέπει τη μετατροπή από την 1η Μαΐου του 2024 (με ισχύ, όμως, 12 μήνες αργότερα, δηλαδή από την 1η Μαΐου του 2025) της Μεσογείου Θάλασσας σε Ζώνη Ελέγχου Εκπομπών Οξειδίου του Θείου (SECA-Sulphur Emission Control Area). Με βάση σχετική απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Ναυτιλίας στην πρόσφατη 79η Συνεδρίαση της Επιτροπής Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC 79), κάθε πλοίο που διαπλέει τη Μεσόγειο θα πρέπει να χρησιμοποιεί καύσιμα πολύ χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο (0,1%), ώστε να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του θείου. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη, η οποία θα έχει αποτέλεσμα τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, ιδίως πλησίον των παράκτιων περιοχών υψηλής θαλάσσιας δραστηριότητας, όπως τα μεγάλα λιμάνια. Σύμφωνα με σχετική μελέτη, η κίνηση αυτή θα έχει αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών οξειδίου του θείου κατά 78,7%.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
