Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η υλοποίηση της στρατηγικής της Κίνας για απόκτηση μεριδίων, πλειοψηφικών και μη, σε εταιρείες που διαχειρίζονται υποδομές, όπως λιμάνια και σιδηρόδρομους, σε περιοχές στρατηγικού ενδιαφέροντος για την ομαλή ροή κινεζικών προϊόντων στις αγορές της Ευρώπης. Η επένδυση στο λιμάνι του Πειραιά ήταν μόνο η αρχή, καθώς έκτοτε η κρατική Cosco Shipping Ports έχει εξελιχθεί σε βασικό επενδυτή σε σχετικές υποδομές χωρών, όπως η Ισπανία, το Βέλγιο και η Ιταλία, συχνά εν μέσω αντιδράσεων.
Η πιο πρόσφατη κίνηση, η οποία ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά τόσο των Γερμανών όσο και των Ευρωπαίων πολιτικών, αφορά στην απόκτηση ποσοστού συμμετοχής στον σταθμό διαχείρισης εμπορευματοκιβωτίων του λιμανιού του Αμβούργου στη Γερμανία. Πρόκειται για το τρίτο μεγαλύτερο λιμάνι της ΕΕ στον συγκεκριμένο τομέα, πίσω μόνο από εκείνο του Ρότερνταμ και της Αμβέρσας, όπου επίσης διατηρεί παρουσία η Cosco.
Στο πλαίσιο αυτό, στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας κι έπειτα από περίοδο διαπραγματεύσεων 2,5 μηνών, οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν ότι έχει επιτευχθεί ένα αρχικό πλαίσιο συμφωνίας για την απόκτηση ποσοστού 25% (από 35% που προβλεπόταν αρχικά) από την κινεζική Cosco στο λιμάνι του Αμβούργου και συγκεκριμένα στην εταιρεία διαχείρισης εμπορευματοκιβωτίων HHLA Container Terminal Tollerort GmbH. Οι τελικές λεπτομέρειες θα συμφωνηθούν το επόμενο διάστημα, προκειμένου στη συνέχεια να «ανάψει το πράσινο φως» και το αρμόδιο υπουργείο.
Δεδομένων των αντιδράσεων, οι Κινέζοι χρειάστηκαν να «βάλουν νερό στο κρασί τους», καθώς, όπως διευκρινίζεται, η λιμενική αρχή (HHLA) θα διατηρήσει τον πλήρη έλεγχο σε όλες τις σημαντικές αποφάσεις, ενώ η Cosco δεν θα αποκτήσει πρόσβαση σε στρατηγική τεχνογνωσία διαχείρισης λιμανιών. Παράλληλα όλες οι υποδομές του λιμανιού θα παραμείνουν υπό την ιδιοκτησία της πόλης του Αμβούργου.
Σε κάθε περίπτωση, η επικείμενη επισημοποίηση της εισόδου της Cosco στο Αμβούργο αποτελεί μια πολύ σημαντική κίνηση, καθώς, βάσει της συνεργασίας των δύο πλευρών, η Tollerort θα αποτελέσει τον προτιμητέο κόμβο για τη ροή φορτίων από την Ασία προς τις περιοχές της Βόρειας Θάλασσας και των χωρών της Βαλτικής. Με τον τρόπο αυτόν το Αμβούργο εξασφαλίζει ένα στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού, δεδομένου ότι το 1/3 των εμπορευματοκιβωτίων που διαχειρίζεται σήμερα είτε προέρχεται από την Κίνα είτε κατευθύνεται προς τη συγκεκριμένη χώρα. Η συμφωνία θα έχει διάρκεια 40 ετών.
Με τον τρόπο αυτόν η Κίνα ενισχύει ακόμα περισσότερο το λιμενικό δίκτυο, όπου διατηρεί παρουσία, έχοντας πλέον πολλαπλές εναλλακτικές οδούς για τη διοχέτευση φορτίων προς την αγορά της Ευρώπης. Ο Πειραιάς είναι ασφαλώς ένα από τα βασικά «γρανάζια» του δικτύου αυτού, όχι μόνο λόγω του όγκου των φορτίων που περνούν μέσα από το ελληνικό λιμάνι όσο και λόγω του ότι είναι και η μοναδική περίπτωση όπου η Cosco έχει αποκτήσει πλειοψηφικό ποσοστό στην ίδια τη λιμενική αρχή (ΟΛΠ), πέραν της σύμβασης εκμετάλλευσης των Προβλητών ΙΙ και ΙΙΙ.
Παράλληλα, λόγω και της στρατηγικής του θέσης, ο Πειραιάς αποτελεί την πλέον συμφέρουσα λύση για την είσοδο κοντέινερ εντός ΕΕ, αν και υστερεί σε ό,τι αφορά τις σιδηροδρομικές του συνδέσεις. Εξακολουθεί, πάντως, να αποτελεί το λιμάνι με τη μεγαλύτερη δραστηριότητα για λογαριασμό της Cosco Shipping Ports, αναφορικά με τις υποδομές που διαχειρίζεται ο όμιλος εκτός της Κίνας. Κατά το 11μηνο του 2022, η θυγατρική του κινεζικού ομίλου στην ελληνική αγορά ΣΕΠ (Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά) διαχειρίστηκε συνολικά 3,96 εκατ. κοντέινερ, αριθμός μειωμένος κατά 9,6% σε ετήσια βάση, κυρίως λόγω των μέτρων περιορισμού της πανδημίας στην Κίνα, που δημιούργησαν προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, κατά το μεγαλύτερο μέρος του προηγούμενου έτους.
Η δεύτερη σημαντικότερη λιμενική υποδομή της Cosco στην ΕΕ αφορά στη συμμετοχή της στην Ισπανία, όπου διαχειρίζεται δύο σταθμούς διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων στα λιμάνια της Βαλένθια και του Μπιλμπάο. Κατά το ίδιο διάστημα (11μηνο 2022) το αντίστοιχο μέγεθος διαμορφώθηκε σε 3,31 εκατ. κοντέινερ, μια πτώση της τάξεως του 3,1% σε ετήσια βάση.
Παράλληλα, η Cosco ελέγχει κι ακόμα έναν σταθμό, ετήσιας δυναμικότητας 1 εκατ. κοντέινερ, στο λιμάνι της Αμβέρσας στο Βέλγιο. Μάλιστα, πριν από έναν χρόνο συμφώνησε για την παράταση της σύμβασης παραχώρησης εκμετάλλευσης κατά 15 ακόμα χρόνια, έως το 2055.
Στην δε Ιταλία, το 2019, η κινεζική εταιρεία είχε βρεθεί πολύ κοντά στη σύναψη στρατηγικής συμφωνίας με το λιμάνι της Τεργέστης, επίσης για την ανάληψη της διαχείρισης ενός σταθμού εμπορευματοκιβωτίων. Εντέλει, η συμφωνία αυτή δεν προχώρησε, έπειτα από αντιδράσεις. Αντιθέτως, υπεγράφη συμφωνία με το λιμάνι του… Αμβούργου, που σήμερα ελέγχει το 50,1% της εταιρείας που θα αναλάβει την κατασκευή και τη διαχείριση ενός σταθμού διαχείρισης κοντέινερ για τα επόμενα 30 χρόνια.
Εκτός Ευρώπης, η Cosco διατηρεί παρουσία σε Τουρκία και Αίγυπτο, επίσης μέσω της διαχείρισης σταθμών εμπορευματοκιβωτίων. Είναι λοιπόν σαφές ότι υπάρχει μια ξεκάθαρη πολιτική διασποράς ρίσκου, που διασφαλίζει ότι η Κίνα θα μπορεί να διοχετεύσει απρόσκοπτα τις εξαγωγές της στην ΕΕ, ακόμα κι αν π.χ. σε μια χώρα υπάρξει κάποια απρόοπτη εξέλιξη, πολιτική ή οικονομική.
