THEPOWERGAME
Νέα δεδομένα, κυρίως στον τρόπο λειτουργίας κι εμπορικής εκμετάλλευσης των πλοίων της ποντοπόρου ναυτιλίας, αναμένεται να εισάγει η εφαρμογή των κανονισμών του Δείκτη Έντασης Άνθρακα (CII-Carbon Intensity Indicator) και Δείκτη Ενεργειακής Απόδοσης των υφιστάμενων πλοίων (EEXI), αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου του 2023.
Καταρχάς, όσα πλοία δεν μπορούν να συμμορφωθούν με τους δύο αυτούς δείκτες, μέσω μετατροπών και αλλαγής του τρόπου χρήσης τους (πχ μικρότερες ταχύτητες πλεύσης, μεγαλύτερα ταξίδια κτλ), θα βρεθούν αντιμέτωπα με απαγορεύσεις σε διάφορες περιοχές του κόσμου, εντείνοντας έτσι το κίνητρο των πλοιοκτητών τους να τα πουλήσουν για διάλυση.
Δευτερευόντως, αναμένεται να καταγραφούν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που θα χρησιμοποιούνται τα πλοία που θα παραμείνουν ενεργά. Για παράδειγμα, ο δείκτης ΕΕXI είναι κάτι αντίστοιχο με το ενεργειακό πιστοποιητικό που εκδίδεται για κάθε ακίνητο, το οποίο οδεύει προς πώληση, ή ενοικίαση. Στην περίπτωση των πλοίων, το αντίστοιχο της ενοικίασης είναι η ναύλωση. Αν λοιπόν το πλοίο είναι πολύ χαμηλής κλίμακας ενεργειακής απόδοσης, ή ακόμα χειρότερα δεν μπορεί καν να κατηγοριοποιηθεί, θα αντιμετωπίσει σημαντικά ζητήματα αναφορικά με την εμπορικότητά του, αποφέροντας και χαμηλότερα έσοδα στον κάτοχό του.
Στην περίπτωση του Δείκτης Έντασης Άνθρακα, που αφορά ουσιαστικά στο συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα του εκάστοτε πλοίου, η κατάσταση μοιάζει να είναι πιο περίπλοκη, όταν επιχειρείται η εφαρμογή της διάταξης στην καθημερινότητα. Στην πράξη, ο πλοιοκτήτης θα πρέπει να υπολογίσει την απαιτούμενη βαθμολογία έντασης άνθρακα (δηλαδή ποια είναι η περιβαλλοντική επιβάρυνση του κάθε πλοίου, ώστε να είναι συμβατό με τον κανονισμό. Έχουν προκύψει πέντε διαφορετικές κατηγορίες βαθμολόγησης και κάθε πλοίο θα πρέπει να υιοθετήσει έναν κανονισμό λειτουργίας, ώστε να επιτυγχάνει μείωση της επιβάρυνσής του στο περιβάλλον σε βάθος τριών ετών. Τρεις μήνες πριν το τέλος κάθε έτους, το πλοίο θα υποβάλλει σχετική αναφορά στο νηολόγιό του, το οποίο στη συνέχεια θα υπολογίζει την κατάταξη του πλοίου από το Α έως το Ε για την επόμενη χρονιά λειτουργίας. Έτσι, αν ένα πλοίο καταταγεί στην κατηγορία Δ για τρία συνεχόμενα χρόνια, ή βαθμολογηθεί με Ε, θα πρέπει να αναπτυχθεί κι εγκριθεί ένα σχέδιο βελτίωσης της κατάταξης, μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων είτε στον σχεδιασμό του πλοίου, είτε στην λειτουργία του. Στόχος για κάθε πλοίο είναι να βρεθεί τουλάχιστον στην κατηγορία Γ σε βάθος χρόνου.
Ο ευκολότερος τρόπος για την βελτίωση της κατάταξης των πιο ενεργοβόρων πλοίων θα είναι η μείωση της ταχύτητας πλεύσης, μια πρακτική, που αναμένεται να εκτιναχθεί από το 2023 και μετά. Μέσω της μείωσης της ταχύτητας, τα πλοία καταναλώνουν λιγότερο καύσιμο κι επομένως εκπέμπουν και λιγότερους ρύπους διοξειδίου του άνθρακα και αερίων του θερμοκηπίου. Πρόκειται για μια τακτική που θα έχει όμως και ως συνέπεια τη μείωση της προσφοράς, καθώς θα χρειάζεται περισσότερος χρόνος για κάθε ταξίδι κι επομένως λιγότερα πλοία θα είναι διαθέσιμα προς ναύλωση.
Άλλη μια πρόθεση της νόρμας του CII είναι να υποχρεώσει τους πλοιοκτήτες και τους ναυλωτές, να βελτιστοποιήσουν την λειτουργική απόδοση των στόλων τους. Για να γίνει αυτό βέβαια, θα γίνει πολύ προσεκτική μελέτη της ταχύτητας πλεύσης, του προγραμματισμού των ταξιδιών και των διαστημάτων που τα πλοία οδεύουν προς συντήρηση. Σύμφωνα με στελέχη του κλάδου, όπως η Εύα Μπιργκίτε Μπίσγκααρντ της Maersk Tankers, το κλειδί για την επίτευξη μειωμένων εκπομπών ρύπων, είναι να χρησιμοποιηθούν εργαλεία και διαδικασίες βελτιστοποίησης, μέσω των οποίων να γίνεται η καλύτερη δυνατή επιλογή πλοίου για κάθε ταξίδι και φορτίο. Άλλωστε κάθε πλοίο έχει διαφορετικά επίπεδα εκπομπών ρύπων, ανάλογα με τον τύπο και την ηλικία του κινητήρα τους, το μέγεθός τους κτλ.
Από την άλλη πλευρά, ένας από τους λόγους που αυξάνουν τις εκπομπές ρύπων από τα πλοία, έγκειται και στο γεγονός ότι κάποιοι προορισμοί απαιτούν μεγαλύτερη απόσταση για να προσεγγιστούν, ανάλογα με το πού βρίσκεται δηλαδή το φορτίο που θα πρέπει να μεταφερθεί. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να αλλάξει από την μια μέρα στην άλλη, ή και καθόλου. Για παράδειγμα, οι εταιρείες που ναυλώνουν φορτηγά πλοία για να μεταφέρουν σιδηρομετάλλευμα από τα ορυχεία σε χυτήρια ανά τον κόσμο, δεν έχουν και πολλές επιλογές, προκειμένου να διευκολύνουν την ναυτιλία, π.χ. να αλλάξουν τις τοποθεσίες των εγκαταστάσεών τους, προκειμένου τα πλοία να εκπέμπουν λιγότερους ρύπους.