THEPOWERGAME
Η πρόσφατη αύξηση των τιμών στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, μετά την αδράνεια των πρώτων κυμάτων της πανδημίας, έχει δημιουργήσει φόβους για τον εκτροχιασμό του πληθωρισμού. Στρατηγικοί αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες για την αντίδραση των αγορών που συνήθισαν στην άφθονη ρευστότητα που εξασφάλισε η άσκηση μιας άνευ προηγουμένου επεκτατικής πολιτικής από τις κεντρικές τράπεζες αλλά και τις κυβερνήσεις του ανεπτυγμένου κόσμου. Μια απότομη αύξηση του πληθωρισμού οδηγεί σε αύξηση του κόστους δανεισμού, μπορεί να αποσταθεροποιήσει τις ισοτιμίες και να εντείνει τις πιέσεις σε όσα κράτη και εταιρείες έχουν αντλήσει κεφάλαια από τις ομολογιακές αγορές.
Εκείνοι που διατηρούν μια πιο ψύχραιμη στάση επισημαίνουν πως ο πληθωρισμός βρίσκεται υπό έλεγχο εδώ και περίπου τέσσερις δεκαετίες σε αντίθεση με τα διψήφια ποσοστά που ίσχυαν τις δεκαετίες του ΄70 και του ΄80. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ΄70, οι τιμές καταναλωτή στη Βρετανία είχαν αυξηθεί, κατά μέσον όρο, 13% και στις ΗΠΑ έφθαναν 7%. O ετήσιος πληθωρισμός στην παγκόσμια οικονομία έχει υποχωρήσει από το 12,66% το 1981 στο 10,5% το 1990 και στο 8,9% το 2008. Έκτοτε κινούνταν σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα και το 2020 υποχώρησε στο 1,9%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας υπήρξε, ωστόσο, μεγάλη αύξηση του κόστους των πρώτων υλών -τόσο των αγροτικών, όσο των βιομηχανικών εμπορευμάτων. Μέχρι στιγμής αυτή η ανατίμηση δεν έχει αποτυπωθεί πλήρως στις τιμές καταναλωτή αν και οι κεντρικές τραπεζίτες αναμένουν περαιτέρω έξαρση του πληθωρισμού έως έναν βαθμό. Θεωρούν, όμως, πως θα είναι προσωρινή και την αποδίδουν σε στρεβλώσεις των εφοδιαστικών αλυσίδων καθώς η παγκόσμια κατανάλωση στράφηκε στα προϊόντα εφόσον οι υπηρεσίες ήταν κλειστές λόγω κοινωνικής αποστασιοποίησης. Αυτό αντανακλάται από την υποχώρηση των αποδόσεων στα κρατικά ομόλογα από τις αρχές του έτους και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού.
Σε κάθε περίπτωση, το τοπίο για την πορεία του πληθωρισμού θα ξεκαθαρίσει μέσα στους επόμενους μήνες και θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη της πανδημίας. Η μετάλλαξη Δέλτα ήδη ωθεί τους οικονομολόγους να μετριάσουν τις προσδοκίες τους, αν και διστάζουν σε προβούν σε μια αρνητική αναθεώρηση των προβλέψεών τους παρά την ανακοίνωση μέτρων από ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Μάλτα που απαγόρευσε την είσοδο στη χώρα για τους ανεμβολίαστους ή την προειδοποίηση της Γερμανίας και της Γαλλίας να αποφευχθούν ταξίδια στην Ισπανία.
Οι οικονομολόγοι αποδίδουν τον χαμηλό πληθωρισμό των προηγούμενων ετών σε μια σειρά πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων όπως η μείωση της επίδρασης των συνδικαλιστικών ενώσεων στις μισθολογικές συμβάσεις της Βρετανίας και των ΗΠΑ, όπου είχε υπερισχύσει μια νεοφιλελεύθερης πολιτική. Ένα ακόμη αίτιο ήταν η αλλαγή της δομής της παγκόσμιας οικονομίας.
Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου, η συνακόλουθη πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και το άνοιγμα της κινεζικής οικονομίας αύξησαν την προσφορά εργατικών χεριών με χαμηλότερο κόστος. Η ετεροχρονισμένη αντίδραση των κυβερνήσεων για τη στήριξη των οικονομιών τους στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 επίσης συνέβαλε στην αποδυνάμωση του πληθωρισμού εδώ και μια δεκαετία.
Σε αναδρομική έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εργασίας (ILO) του 2018/2019 επισημαίνεται πως οι πραγματικοί μισθοί στις χώρες του αναδυόμενου και του αναπτυσσόμενου κόσμου των G20 τριπλασιάστηκαν την τελευταία 20ετία, ενώ στις ανεπτυγμένες έχουν αυξηθεί 9%. Στις ΗΠΑ, βέβαια, καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση μισθών σε βάθος δεκαετίας μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021 λόγω της προόδου που σημειώθηκε στους εμβολιασμούς.
Μέχρι σήμερα, πάντως, οι επενδυτές στις αγορές των ομολόγων και των μετοχών δεν στέλνουν σήματα κινδύνου. Αυτό βέβαια καταδεικνύει πως, μεταξύ άλλων, το τοπίο παραμένει αβέβαιο και ρευστό λόγω της πανδημίας. Μερίδα οικονομικών αναλυτών τονίζουν, μάλιστα, πως αυτή τη φορά θα ήταν επιθυμητή μια άνοδος του πληθωρισμού διότι θα δημιουργούσε πρόσφορο έδαφος για να αυξήσουν οι κεντρικές τράπεζες τα επιτόκια από σχεδόν μηδενικά επίπεδα.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
