Με τις εξελίξεις στην Ουκρανία και την πιθανότητα για μόνιμη εκεχειρία να έρχονται ξανά στο προσκήνιο μετά από ένα μικρό διάλειμμα λόγω της κλιμάκωσης του εμπορικού πολέμου των ΗΠΑ με την Κίνα, οι διαπραγματευτές εμπορευμάτων της Ευρώπης προσπαθούν να προβλέψουν εάν θα αποκτήσουν ποτέ πρόσβαση ξανά στη ρωσική αγορά πετρελαίου στην περίπτωση που καταργηθούν μερικώς οι περιορισμοί των ΗΠΑ στο ρωσικό αργό.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, επιβλήθηκε μια σειρά κυρώσεων εις βάρος του Κρεμλίνου από μια συντονισμένη στρατηγική της Δύσης. Έκτοτε η Ρωσία έχει δημιουργήσει τον σκιώδη στόλο της, για να πουλά πετρέλαιο σε Κίνα και Ινδία, με οίκους στο Ντουμπάι ή το Χονγκ Κονγκ να λειτουργούν ως μεσάζοντες. Με τις ΗΠΑ να πιέζουν προς πάσα κατεύθυνση για να λήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία, Ε.Ε και Βρετανία δεν συμμερίζονται τη συγκαταβατική στάση που έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στη Μόσχα.
Ενδεικτικό της κατάστασης που διαμορφώνεται στο παρασκήνιο, αποτελεί το δημοσίευμα του Guardian για τις πρακτικές… αποικιοκρατικού τύπου που ακολουθούν οι ΗΠΑ απέναντι στο Κίεβο. Εκτός από την πρόταση για διχοτόμηση της Ουκρανίας, με την παρουσία βρετανικών και γαλλικών στρατευμάτων που θα λειτουργούν ως «εγγυήτριες δυνάμεις», η Ουάσιγκτον φέρεται να ζήτησε από το Κίεβο να παραδώσει τον έλεγχο κρίσιμου αγωγού στην Ουκρανία, ο οποίος χρησιμοποιείται για τη μεταφορά ρωσικού αερίου στην Ευρώπη.
«Προφανώς έχουν επινοήσει πια δικούς τους τρόπους και χρησιμοποιούν το δικό τους ελεγχόμενο σύστημα για να φέρουν πετρέλαιο στις αγορές» σχολίασε ο Τόρπγιορν Τόρνκβιστ, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της Gunvor, ενός από τους μεγαλύτερους ομίλους εμπορευμάτων στον κόσμο που διατηρεί έδρα στην Ελβετία. «Υποψιάζονται πως δεν θα επανέλθουν στους παλαιούς τρόπους, όπου άφηναν τη μεταφορά και το μάρκετινγκ στα χέρια των διαπραγματευτών» πρόσθεσε ο ίδιος στο πλαίσιο του συνέδριου Commodities Global Summit που διοργανώνουν οι Financial Times. Παράγοντες της αγοράς συμφωνούν πως ακόμη και αν οι ΗΠΑ «μαλακώσουν» τις κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας, είναι απαραίτητη η συναίνεση και της Ε.Ε.
Γιατί θα αργήσει η άρση κυρώσεων στο ρωσικό πετρέλαιο
Ο διευθύνων σύμβουλος της Trafigura, ενός ακόμη ομίλου διαπραγμάτευσης εμπορευμάτων που είχε δεσπόζουσα θέση στο ρωσικό πετρέλαιο πριν από την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, επιβεβαίωσε πως «αν και ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι και στελέχη του ενεργειακού κλάδου των ΗΠΑ φαίνεται να είναι υπέρ της χαλάρωσης των κυρώσεων, η κατάσταση στην Ευρώπη είναι πιο περίπλοκη, δεδομένου του αριθμού των ευρωπαϊκών χωρών που εμπλέκονται με διαφορετικούς τρόπους» είπε ο Ρίτσαρντ Χόλτουμ, σε πάνελ του συνεδρίου.
Γι’ αυτό και η άρση κυρώσεων στο ρωσικό πετρέλαιο παραμένει απόμακρο σενάριο. Το Κρεμλίνο συνεχίζει να διεκδικεί εδάφη της Ουκρανίας μια τριετία μετά την εισβολή και η Ε.Ε συμπαραστέκεται στο Κίεβο, τονίζοντας πως πρώτα θα πρέπει να τερματιστεί ο πόλεμος με την απομάκρυνση όλων των ρωσικών δυνάμεων κατοχής. Συν τοις άλλοις, ότι Μόσχα και Κίεβο δεν σταματούν να αλληλοκατηγορούνται για την παραβίαση των όρων εκεχειρίας στη Μαύρη Θάλασσα.
Υπενθυμίζεται ότι για να μην υπάρξει επιδείνωση της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας, η Δύση από την απαρχή της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία δεν επέβαλε κυρώσεις στην αγροτική παραγωγή της Ρωσίας, αλλά απέκλεισε τη χώρα από το χρηματοπιστωτικό της σύστημα. Δεν αποφασίστηκαν, παρομοίως, κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο ώστε να μην προκληθεί μεγάλη άνοδος των τιμών στις διεθνείς αγορές.
Ωστόσο, οι G7, η Ε.Ε και η Αυστραλία επέβαλαν πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου μέχρι τα 60 δολάρια το βαρέλι με αποτέλεσμα η Μόσχα να βρίσκει εναλλακτικούς αγοραστές στην Κίνα και την Ινδία, αλλά με χαμηλό αντίτιμο. Παράλληλα, οι ΗΠΑ και η Ε.Ε έθεσαν εμπάργκο στις αγορές πετρελαίου από τη Ρωσία. Ωστόσο, πληθώρα καταγγελιών αναφέρει ότι το ρωσικό αργό που φθάνει σε κινεζικά και ινδικά διυλιστήρια, αφού δεχτεί την απαραίτητη επεξεργασία στη συνέχεια καταλήγει με τάνκερ σε Ευρώπη και ΗΠΑ, με αποτέλεσμα το εμπάργκο να παραμένει στα… χαρτιά.
Σημειώνεται, τέλος, ότι μετά τις ανακοινώσεις για την παύση των εχθροπραξιών στη Μαύρη Θάλασσα, η Μόσχα είχε θέσει ως προαπαιτούμενο την άρση των κυρώσεων στην αγροτική τράπεζα Rosselkhozbank και την αποκατάσταση της πρόσβασης των ρωσικών τραπεζών στο διεθνές σύστημα πληρωμών Swift. Κάτι που οι Ευρωπαίοι, με πρώτο τον Μακρόν, αρνήθηκαν κατηγορηματικά, ζητώντας να σταματήσει άμεσα ο πόλεμος στην Ουκρανία πριν από οποιαδήποτε άρση κυρώσεων.
