Με την ανεργία να προβλέπεται πως θα μείνει στο υψηλό πενταετίας καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025 και την ανάπτυξη να υποχωρεί επί τρίτο διαδοχικό έτος κάτω από μια τεταμένη γεωπολιτική συγκυρία, ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός του Φρίντριχ Μερτς καλείται να φτιάξει την ιδανική φόρμουλα, που θα καλύψει τις ανάγκες της οικονομίας, της άμυνας και της κοινωνικής συνοχής στη χώρα. Όμως η αρνητική αναθεώρηση των επίσημων προβλέψεων για την ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης στο 0,1% από το 0,8% του Σεπτεμβρίου δυσχεραίνει το έργο της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) και των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), που συνθέτουν τη νέα κυβέρνηση της Γερμανίας.
Μολονότι το οικονομικό τοπίο παραμένει ομιχλώδες, είναι βέβαιο πως οι επιπτώσεις από την επιθετική εμπορική πολιτική των ΗΠΑ θα είναι άμεσες και έμμεσες για τη γερμανική επιχειρηματικότητα και κατ’ επέκταση την οικονομία. Διότι, αν και ήταν αναμενόμενοι οι δασμοί του Τραμπ, η έκτασή τους ήταν απρόσμενη. Οι νέες προβλέψεις των ινστιτούτων της Γερμανίας συνυπολογίζουν τις επιπτώσεις από τους δασμούς 25% του Τραμπ στο αλουμίνιο, τον χάλυβα και τα αυτοκίνητα, αλλά όχι τους οριζόντιους δασμούς 20% σε όλα τα υπόλοιπα προϊόντα της Ε.Ε., που ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος την περασμένη εβδομάδα και ανακάλεσε προ ημερών προσωρινά, δηλαδή για μια περίοδο 90 ημερών.
Όπως επισημαίνουν επιχειρηματικοί παράγοντες της χώρας, η συγκυρία είναι εξαιρετικά αβέβαιη, με τις ροές του παγκόσμιου εμπορίου να περιπλέκονται, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ μεν πάγωσε τους «αμοιβαίους» δασμούς για όλες τις χώρες, πλην της Κίνας, όπου τους αύξησε από το 104% την Τρίτη στο 124%.
Τα οικονομικά ινστιτούτα της Γερμανίας -Ifo, DIW, IWH, IfW and RWI- διαβλέπουν ενίσχυση της ανάπτυξης στο 1,3% μέσα στο 2026, ενώ το γενναιόδωρο πρόγραμμα των κρατικών επενδύσεων στην άμυνα και τις υποδομές εκτιμάται πως θα αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες κατά 24 δισ. ευρώ. Συζητείται, παράλληλα, η σταδιακή μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων από το 15% στο 10% αλλά όχι νωρίτερα από το 2028, όπως και η αύξηση του ελάχιστου ωρομισθίου στα 15 ευρώ, που ήταν αίτημα των Σοσιαλδημοκρατών.
Αυτή η δημοσιονομική επέκταση προβληματίζει τη συντηρητική μερίδα των οικονομολόγων, που ανέκαθεν τάσσονταν υπέρ της δημοσιονομικής λιτότητας και του ελέγχου του δημόσιου χρέους, το οποίο όμως δεν υπερβαίνει το 62,9% του ΑΕΠ, αντί του αντίστοιχου 110% της Γαλλίας. Πάντως, ο νέος καγκελάριος δεσμεύτηκε με συρρίκνωση του ομοσπονδιακού κράτους κατά 2%, ετησίως, αλλά όχι με τη «μέθοδο Μασκ» των μαζικών απολύσεων στις ΗΠΑ, καθώς δεν χρειάζεται να γίνουν περικοπές θέσεων εργασίας, υπογράμμισε ο ίδιος την Τετάρτη από το Βερολίνο.
Όμως ο Μερτς είναι αποφασισμένος να ακολουθήσει μια ατζέντα φιλική για την επιχειρηματικότητα, δηλώνοντας πως ο νέος συνασπισμός «θα μεταρρυθμίσει και θα επενδύσει ώστε η Γερμανία να γίνει οικονομικά ισχυρότερη». Πρόσθεσε, δε, πως «και η Ευρώπη μπορεί να στηριχθεί στη Γερμανία», σε μια περίοδο που η ενότητα της Ε.Ε. δοκιμάζεται από τον εμπορικό πόλεμο των ΗΠΑ, αλλά και την αποκατάσταση των επαφών Ουάσιγκτον-Μόσχας για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, παρακάμπτοντας τις κυβερνήσεις της Γηραιάς Ηπείρου.
Κλειδί στην επιτυχία της κυβέρνησης θα είναι να καταφέρει άμεσα αποτελέσματα για τη βελτίωση της οικονομίας. Με την ανεργία να εκτιμάται πως θα παραμείνει φέτος στο 6,3% που καταγράφηκε τον Μάρτιο και τη μεταποιητική δραστηριότητα να είναι υποτονική εδώ και μια τριετία, η πρόκληση είναι γιγάντια. Θετικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η ίδρυση υπουργείου για την ψηφιοποίηση και τον εκσυγχρονισμό του κράτους.
Η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ως αντιπολίτευση αναμένεται να μην είναι ήπια στην κριτική της, ιδίως ύστερα από πρόσφατη δημοσκόπηση, που την ανέδειξε κυρίαρχη πολιτική δύναμη, αφού κατέκτησε τη 2η θέση στις πρόωρες εκλογές του Φεβρουαρίου. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία αντιτίθεται στην ενίσχυση της άμυνας και την ανανέωση των υποδομών, την ώρα που ο Μερτς κατάφερε με την προηγούμενη σύνθεση του κοινοβουλίου να ανεβάσει τον πήχη των δαπανών σε αυτούς τους δύο τομείς στο ένα τρισ. ευρώ για την επόμενη δεκαετία.
Η αυλαία για τον νέο καγκελάριο ανεβαίνει επίσημα στις αρχές Μαΐου, με τον κυβερνητικό συνασπισμό να έχει ήδη προσδιορίσει τις προτεραιότητες για την οικονομία, την άμυνα, την εξωτερική πολιτική και την ενέργεια σε ένα 146σέλιδο έγγραφο. «Αποπερατώσαμε τις διαπραγματεύσεις σε μια κατάσταση που αυξάνονται, παγκοσμίως, οι πολιτικές εντάσεις -σε μια κατάσταση όπου πολλές δυνάμεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό της χώρας δεν συνεργάζονται μαζί μας», είπε ο Μερτς αυτήν την εβδομάδα.
