THEPOWERGAME
Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, μετά από αρκετά χρόνια πολυκρίσης, πολλαπλών και συνεχών σοκ, που κρατούν από την χρηματοοικονομική κρίση του 2008, η παγκόσμια οικονομία δείχνει κάποιες ενδείξεις σταθεροποίησης, Παρά τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις, ο κόσμος κατάφερε να αποφύγει μια παγκόσμια ύφεση το 2024. Ωστόσο, ενώ οι προηγμένες οικονομίες έχουν σε μεγάλο βαθμό ανακάμψει, οι αναπτυσσόμενες χώρες εξακολουθούν να μην έχουν καλύψει τη διαφορά. Οι χώρες χαμηλού εισοδήματος κινδυνεύουν να μείνουν ακόμη πιο πίσω.
Το 2025 ανατέλλει με μια σειρά προκλήσεων που απαιτούν δράσεις και παρεμβάσεις, σημειώνει η Παγκόσμια Τράπεζα. Ο κόσμος αντιμετωπίζει μια σκληρή πραγματικότητα: παρά τις δεκαετίες προόδου, η εξάλειψη της ακραίας φτώχειας παντού μέχρι το 2030 είναι εκτός εμβέλειας. Εν μέσω ασθενικής οικονομικής ανάπτυξης, διαρκών επιπτώσεων από την πανδημία COVID-19, συντριπτικών χρεών (κρατικών και ιδιωτικών) καθώς επίσης της αυξανόμενης αστάθειας και των γεωπολιτικών συγκρούσεων, ο ρυθμός μείωσης της παγκόσμιας φτώχειας έχει ουσιαστικά σταματήσει.
Οι καταστροφικοί κλιματικοί κλυδωνισμοί και οι ακραίες καιρικές συνθήκες απειλούν να επιβραδύνουν ή να αντιστρέψουν την πρόοδο ακόμη περισσότερο. Καθώς έφυγε μια δύσκολη χρονιά, η Παγκόσμια Τράπεζα παραθέτει ορισμένα από τα πιο πιεστικά αναπτυξιακά ζητήματα που αντιμετώπισαν οι χώρες το 2024 και πώς βλέπει ότι το 2025 μπορούν να μπουν οι βάσεις για να ξεπεραστούν αυτές τις προκλήσεις.
Η εξάλειψη της ακραίας φτώχειας είναι ακόμα δεκαετίες μακριά
Σήμερα, περίπου 700 εκατομμύρια άνθρωποι—ή το 8,5% του παγκόσμιου πληθυσμού—ζουν σε ακραία φτώχεια με λιγότερα από 2,15 δολάρια την ημέρα. Περίπου 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν με λιγότερα από 6,85 δολάρια την ημέρα, στο όριο φτώχειας δηλαδή που υπολογίζεται για τις χώρες μεσαίου εισοδήματος, όπου κατοικούν τα τρία τέταρτα του παγκόσμιου πληθυσμού. Χωρίς αποτελεσματική δράση, μπορεί να χρειαστούν δεκαετίες για την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας και περισσότερο από έναν αιώνα για την εξάλειψη της φτώχειας, όπως ορίζεται σχεδόν για το μισό του κόσμου.
Η φτώχεια ανθεί πέρα από την έλλειψη του εισοδήματος. Μπορεί να περιλαμβάνει, επίσης, ανεπαρκή πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγεία, την ηλεκτρική ενέργεια ή βασικές υπηρεσίες, όπως ασφαλές πόσιμο νερό ή αποχέτευση.
Από το 2024, πάνω από το ένα τρίτο των ανθρώπων στις χώρες που υποστηρίζει η Παγκόσμια Τράπεζας και περισσότεροι από τους μισούς από αυτούς που ζουν στην υποσαχάρια Αφρική βιώνουν πολυδιάστατη φτώχεια, υπογραμμίζοντας πόσο επίμονες παραμένουν οι αναπτυξιακές προκλήσεις.
Μέσα στον Δεκέμβριο του 2024, η παγκόσμια κοινότητα ενώθηκε για να επαναβεβαιώσει τη δέσμευσή της προς την Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία προσφέρει δανεισμό με ευνοϊκούς όρους σε 78 χώρες χαμηλού εισοδήματος. Συγκέντρωσε 23,7 δισ. δολ. για την ενίσχυση της ανάπτυξης αυτών των χωρών για την περίοδο 2025-28.
Όπως αναφέρει η έκθεση το μοντέλο χρηματοδοτικής μόχλευσης της Παγκόσμιας Τράπεζας δημιουργεί συνολικά 100 δισ. δολ. σε προσιτή χρηματοδότηση, για να βοηθήσει τις χώρες να ενισχύσουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας, να παρέχουν καλύτερης ποιότητας υγειονομική περίθαλψη, να βελτιώσουν την εκπαίδευση, να επεκτείνουν την πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια, να ενισχύσουν την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή και πολλά άλλα.
Εκτεταμένες οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον πλανήτη
Πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν απειλές που αλλάζουν τη ζωή τους από την επίπτωση κλιματικών κινδύνων, όπως πλημμύρες, καύσωνες, ξηρασίες ή κυκλώνες. Πολλοί από αυτούς βρίσκονται σε χώρες που υποστηρίζονται από την Παγκόσμια Τράπεζα, όπου σχεδόν ο μισός πληθυσμός διατρέχει υψηλό κίνδυνο. Οι χώρες χρειάζονται έναν συνδυασμό ταχύτερης και πιο ανθεκτικής ανάπτυξης καθώς και στοχευμένων παρεμβάσεων προσαρμογής για να μειώσουν τους κλιματικούς κινδύνους.
- Οι εκτιμήσεις από 103 χώρες, που αντιπροσωπεύουν το 86% του παγκόσμιου πληθυσμού, δείχνουν ότι 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι εκτίθενται σε τουλάχιστον έναν κλιματικό κίνδυνο και είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε τουλάχιστον μία διάσταση το 2021.
- Λόγω των πολύ υψηλών ποσοστών έκθεσης σε καύσωνες, ο πληθυσμός της Νότιας Ασίας έχει τη μεγαλύτερη έκθεση σε κλιματικούς κλυδωνισμούς (σχεδόν 90%) και περίπου το 30% του πληθυσμού βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο.
- Στην υποσαχάρια Αφρική, περίπου το 40% του πληθυσμού εκτίθεται σε κλιματικούς κλυδωνισμούς, και σχεδόν όλος αυτός ο πληθυσμός θεωρείται ότι βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο.
Η Παγκόσμια Τράπεζα υποστηρίζει την ανάπτυξη συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, τη βελτίωση της πρόσβασης σε ασφάλιση για τις κοινότητες και τις επιχειρήσεις που απειλούνται από κλιματικούς κλυδωνισμούς και την ίδρυση συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης για ταχεία αντίδραση σε κρίσεις. Επίσης, στηρίζει τις χώρες ώστε να προετοιμαστούν για τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και ανθεκτική στις κλιματικές αλλαγές, επιτρέποντάς τους να δημιουργήσουν οικονομίες που να είναι ευφυείς ως προς το κλίμα.
Το 2024 η Παγκόσμια Τράπεζα διοχέτευσε ποσό ρεκόρ 43 δισ. δολ. για το κλίμα και κατευθύνει το 45% της ετήσιας χρηματοδότησης για δράση για το κλίμα μέχρι το 2025, ενώ παρέχει στους πολιτικούς υπεύθυνους στρατηγικές συστάσεις για την αντιμετώπιση των κλιματικών προβλημάτων, με δημοσιεύσεις εκθέσεων για το κλίμα και την ανάπτυξη των χωρών που καλύπτουν σχεδόν 70 οικονομίες.
Η ισότητα των φύλων παραμένει μια ανεκπλήρωτη επιθυμία
Η ισότητα των φύλων δεν είναι μόνο θέμα δικαιοσύνης και αμεροληψίας, είναι επίσης απαραίτητη για την ανάπτυξη, σύμφωνα με την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας. Αποτελούν το κλειδί για την απελευθέρωση της παραγωγικότητας της οικονομίας, τη μείωση της φτώχειας, την εμβάθυνση της κοινωνικής συνοχής και τη βελτίωση της ευημερίας και της προκοπής των σημερινών και των μελλοντικών γενεών. Ωστόσο, οι γυναίκες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν εμπόδια για να αναπτύξουν πλήρως της δυνατότητες και το δυναμικό τους.
Σε χώρες όλων των επιπέδων εισοδήματος, λιγότερες γυναίκες συμμετέχουν στην αγορά εργασίας από ό,τι οι άνδρες. Επίσης, οι κρίσεις που πλήττουν σήμερα τις χώρες έχουν συχνά δυσανάλογα αρνητικές επιπτώσεις στις γυναίκες, τα κορίτσια, τις ΛΟΑΤΚΙ μειονότητες, και άλλες περιθωριοποιημένες ομάδες.
Η πρόσφατη Στρατηγική Φύλου της Παγκόσμιας Τράπεζας για την περίοδο 2024-2030 έχει θέσει τολμηρούς στόχους για την επιτάχυνση της ισότητας των φύλων. Στο πλαίσιο αυτής της δουλειάς, στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι εκατομμύρια περισσότερες γυναίκες θα αποκτήσουν καλύτερη πρόσβαση στο ευρυζωνικό διαδίκτυο, τις βασικές υπηρεσίες, τις τραπεζικές υπηρεσίες, την εκπαίδευση, τις ευκαιρίες απασχόλησης, την κοινωνική προστασία και σε κεφάλαια μέχρι το 2030.
Τα χρέη πιέζουν τις φτωχότερες οικονομίες
Η πανδημία COVID-19 αύξησε απότομα τα βάρη του χρέους σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες—και η αύξηση των επιτοκίων παγκοσμίως που ακολούθησε έχει δυσκολέψει πολλές οικονομίες να ξαναβρούν τον βηματισμό τους. Στο τέλος του 2023, το συνολικό εξωτερικό χρέος που οφείλουν οι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος ανήλθε σε ρεκόρ 8,8 τρισ. δολ., αυξημένο κατά 8% σε σχέση με το 2020.
Οι πληρωμές τόκων για τις αναπτυσσόμενες χώρες αυξήθηκαν σχεδόν κατά το ένα τρίτο φτάνοντας τα 406 δισ. δολ., αφήνοντας τις χώρες με λιγότερους πόρους για να επενδύσουν σε κρίσιμους τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση και το περιβάλλον.
Βασικός στόχος στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης κρίσης χρέους, είναι η αξιολόγηση της βιωσιμότητας του χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών και η ενίσχυση της διαφάνεια και ικανότητά τους στη διαχείριση του χρέους. Από το 2022, η Παγκόσμια Τράπεζα και άλλοι οργανισμοί έχουν επενδύσει σχεδόν 51 δισ. δολ. περισσότερα από όσα έχουν εισπράξει σε πληρωμές για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Η ανάπτυξη των αναπτυσσόμενων χωρών είναι πιο αργή από πριν την COVID-19
Η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει σταθερή στο 2,6% το 2024, προτού αυξηθεί ελαφρώς στο μέσο όρο του 2,7% το 2025 και το 2026. Αν και αυτό είναι υποσχόμενο, παραμένει σημαντικά κάτω από τον μέσο όρο του 3,1% της δεκαετίας πριν την πανδημία COVID-19.
Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες εκτιμάται ότι θα αναπτυχθούν κατά 4% το 2024, ελαφρώς πιο αργά από το 2023. Αυτό σημαίνει ότι μεταξύ 2024 και 2026, οι χώρες που αποτελούν πάνω από το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού και του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται πιο αργά από ό,τι στη δεκαετία πριν από την COVID-19.
Οι τιμές των εμπορευμάτων θα παραμείνουν υψηλότερα από ό,τι πριν την πανδημία
Οι παγκόσμιες τιμές των εμπορευμάτων προβλέπεται να μειωθούν κατά σχεδόν 10% από το 2024 έως το 2026. Δυστυχώς, αυτό θα έχει ελάχιστη επίδραση στη μείωση των υψηλών τιμών των τροφίμων στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου ο πληθωρισμός στις τιμές των τροφίμων παραμένει υψηλός, διπλάσιος από εκείνον των ανεπτυγμένων οικονομιών. Συνολικά, οι τιμές των εμπορευμάτων θα παραμείνουν κατά 30% υψηλότερες από ό,τι τα πέντε χρόνια πριν την πανδημία COVID-19.
Ο κόσμος δεν είναι έτοιμος να υποδεχθεί τις επιχειρήσεις
Οι χώρες τα καταφέρνουν καλύτερα στην εφαρμογή κανονισμών για τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος σε εθνικό επίπεδο, παρά στην παροχή των δημόσιων υπηρεσιών που απαιτούνται για την επίτευξη πραγματικής προόδου. Όλες οι 50 οικονομίες που αξιολογήθηκαν στην εναρκτήρια έκθεση “Business Ready 2024” της Παγκόσμιας Τράπεζας παρουσίασαν κενά εφαρμογής που εμποδίζουν το επιχειρηματικό τους κλίμα.
Έλαβαν βαθμολογία κατά μέσο όρο 65,5 για την ποιότητα του κανονιστικού τους πλαισίου, που σημαίνει ότι, κατά μέσο όρο, οι οικονομίες είναι σχεδόν στα δύο τρίτα του δρόμου ώστε να είναι έτοιμες για να υποδεχθούν επιχειρήσεις. Αλλά, είχαν μια ακόμα χαμηλότερη επίδοση. Έλαβαν μόλις 49,7 για τις δημόσιες υπηρεσίες τους, υποδεικνύοντας ότι είναι μόλις στο μισό όσο έτοιμες θα έπρεπε να είναι.
Τα κενά στα δεδομένα εμποδίζουν την ευημερία των παιδιών
Οι χώρες στερούνται κρίσιμων δεδομένων για θέματα που επηρεάζουν άμεσα την ευημερία και το μελλοντικό δυναμικό των παιδιών, από τα μητρώα γεννήσεων και την ανάπτυξη της πρώιμης παιδικής ηλικίας μέχρι την πρόσβαση στην εκπαίδευση και την ψυχική υγεία. Πάνω από το 40% των γεννήσεων δεν καταχωρούνται σε περισσότερες από τις μισές χώρες της υποσαχάριας Αφρικής και πάνω από το μισό των χωρών στερούνται συγκρίσιμων δεδομένων για τη βασική αναγνωστική επάρκεια των παιδιών. Αυτά τα κενά δεδομένων είναι πιο έντονα σε περιοχές με τα μεγαλύτερα χαρτοφυλάκια δανείων στις επιχειρήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Χωρίς ποιοτικά δεδομένα, οι χώρες δεν μπορούν να κατανοήσουν πλήρως τα αίτια της συστημικής στέρησης των παιδιών ή να αντιμετωπίσουν αυτά τα ζητήματα. Το αποτέλεσμα: Εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο ενδέχεται να παραμείνουν εγκλωβισμένα στον κύκλο της φτώχειας για πολλές γενιές. Γι’ αυτό η Παγκόσμια Τράπεζα εργάζεται για να καλύψει αυτά τα βασικά κενά δεδομένων. Αυτά τα δεδομένα θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της νέας πολιτικής, της παροχής υπηρεσιών και του αναπτυξιακού αντίκτυπου, διασφαλίζοντας ότι όλα τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους.
Κοιτώντας μπροστά
Όπως λέει ο Ατζάι Μπάνγκα, πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, «οι προβλέψεις δεν είναι το πεπρωμένο». Μια φράση που αντικατοπτρίζει την πίστη πως, παρά τις προβλέψεις ή τις προκλήσεις, η δράση και η συνεργασία μπορούν να διαμορφώσουν το μέλλον και να ξεπεράσουν τις αναμενόμενες δυσκολίες.
Ο ίσιος λέει πως χρειαζόμαστε επείγουσα, συλλογική δράση για να επιστρέψουμε στο σωστό δρόμο και να επιτύχουμε τους στόχους μας για την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας και την ενίσχυση της κοινής ευημερίας σε έναν βιώσιμο πλανήτη μέχρι το 2030. Οι χώρες πρέπει να προωθήσουν μια πράσινη, περιεκτική και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη για να αντιμετωπίσουν τις αλληλένδετες παγκόσμιες προκλήσεις και να ξεκινήσουν την πρόοδο.
Αυτό θα σημαίνει τη δημιουργία περισσότερων ευκαιριών για γυναίκες και νέους, την ενίσχυση των μέτρων μετριασμού και προσαρμογής για το κλίμα και την αναζωογόνηση της διεθνούς συνεργασίας και χρηματοδότησης για την ανάπτυξη.
Το 2024, η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε νέους στόχους και πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένου του M300, του στόχου να παρέχει ηλεκτρικό ρεύμα σε 300 εκατομμύρια Αφρικανούς μέχρι το 2030 με την Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης. Επίσης, δεσμεύτηκε να επεκτείνει τα προγράμματα κοινωνικής προστασίας για 500 εκατομμύρια ανθρώπους, να στηρίξει τις χώρες στην παροχή ποιοτικών και προσιτών υπηρεσιών υγείας σε 1,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους μέχρι το 2030 και να ξεκινήσει μια οικοσυστημική προσέγγιση για τις αγροτικές επιχειρήσεις.
Άλλες πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για την αύξηση της ικανότητας δανεισμού, μια νέα Πλατφόρμα Εγγυήσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας για την αύξηση της ετήσιας έκδοσης εγγυήσεων στα 20 δισ. δολ. μέχρι το 2030 και μια νέα Εταιρική Κατάσταση της Παγκόσμιας Τράπεζας, θεμέλιο των προσπαθειών για μεγαλύτερη αποδοτικότητα, αντίκτυπο και αποτελέσματα. Το έτος έκλεισε με έναν ισχυρό κύκλο αναχρηματοδότησης, ο οποίος θα επιτρέψει επενδύσεις που θα αλλάξουν τη ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων στις φτωχότερες χώρες. Αυτή είναι η πορεία του μέλλοντος για να μας βοηθήσει να ανταποκριθούμε καλύτερα στις αναπτυξιακές προκλήσεις του σήμερα και του αύριο, αναφέρει η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Διαβάστε επίσης
Ρεύμα: Όλες οι τιμές στα πράσινα τιμολόγια Ιανουαρίου
Wall Street: Οι υψηλές προσδοκίες το 2025 και ο κίνδυνος “φούσκας”
Φυσικό αέριο: Καμία ανησυχία για τον εφοδιασμό της Ευρώπης
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
