THEPOWERGAME
Εργαλεία παρακολούθησης και εξαγωγής δεδομένων από κινητά τηλέφωνα της ισραηλινής Cellebrite χρησιμοποιούν οι αστυνομικές αρχές στη Σερβία, για να ενημερώνονται για τις κινήσεις δημοσιογράφων και ακτιβιστών, σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας. Συν τοις άλλοις, οι μυστικές υπηρεσίες είχαν τη δυνατότητα να ξεκλειδώνουν και να εγκαθιστούν το σύστημα NoviSpy στα κινητά τηλέφωνα με λογισμικό Android, όσο οι ιδιοκτήτες τους κρατούνταν από τις αρχές, ή ανακρίνονταν από την αστυνομία. Μάλιστα, όπως επισημαίνεται από τη Διεθνή Αμνηστία, το NoviSpy είναι κακόβουλο λογισμικό, που παρέχει στις σερβικές αρχές τη δυνατότητα στενής παρακολούθησης, παρά το ότι δεν είναι τόσο προηγμένο από το Pegasus. Μια από τις ιδιότητες του NoviSpy είναι η εξ αποστάσεως ενεργοποίηση του μικρόφωνου ή της κάμερας.
Τα συμπεράσματα της έρευνας φέρουν μεγάλη βαρύτητα, διότι αποδεικνύουν πως τα εργαλεία της Cellebrite δεν χρησιμεύουν μόνον για το ξεκλείδωμα κινητών τηλεφώνων ή την εξαγωγή δεδομένων από αυτά, αλλά και για την εγκατάσταση μηχανισμών παρακολούθησης. Οπότε έτσι διευκολύνεται και η τοποθέτηση κακόβουλων λογισμικών. Η Διεθνής Αμνηστία, μάλιστα, τονίζει πως συνεργάστηκε με ερευνητές της Google και ανακάλυψε ευάλωτα σημεία στα κινητά τηλέφωνα Android, τα οποία εκμεταλλεύονταν η Cellebrite. Αναφέρεται, μάλιστα, πως η Qualcomm διόρθωσε αυτή την αδυναμία στα τσιπ της, που ενσωματώνονται στις συσκευές.
«Η έρευνα μας αποκαλύπτει πως οι αρχές της Σερβίας εκμεταλλεύονται τη ψηφιακή τεχνολογία για την παρακολούθηση και την καταπίεση σαν μέσο για την ευρύτερη άσκηση κρατικού ελέγχου και καταστολής της κοινωνίας», δήλωσε η Ντινουσίκα Ντισαναγιάκι, υποδιευθύντρια για την Ευρώπη της Διεθνούς Αμνηστίας. «Καταδεικνύεται, επίσης, πως τα προϊόντα εγκληματολογικής έρευνας της Cellebrite –τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως από τις αστυνομικές αρχές και τις μυστικές υπηρεσίες, παγκοσμίως- μπορούν να εκθέσουν σε κινδύνους όσους υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, το περιβάλλον και την ελευθερία του λόγου, όταν υπερβαίνουν τα αυστηρά όρια του νόμου».
Ειδικότερα, η Διεθνής Αμνηστία κατάφερε να εντοπίσει πώς οι αρχές της Σερβίας μπόρεσαν χάρις στα εργαλεία της Cellebrite να εκμεταλλευτούν μια αδυναμία στο λογισμικό Android που δεν απορρέει από τις συσκευές καθαυτές αλλά συνδέονταν με τα τσιπ της Qualcomm. Αυτή είναι η αδυναμία που ανακαλύφθηκε μαζί με την Google Project Zero και την Threat Analysis Group, η οποία επηρέαζε εκατομμύρια συσκευές Android που ενσωματώνουν τα κυκλώματα με τσιπ της Qualcomm.
Τον Φεβρουάριο του 2024, ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος Σλαβίσα Μιλάνοφ συνελήφθη και κρατήθηκε από τις αρχές με την πρόφαση πως οδηγούσε υπό την επήρεια του αλκοόλ. Όσο βρίσκονταν υπό κράτηση, ο Σλαβίσα ανακρίνονταν από αστυνομικούς με πολιτικά για την εργασία του ως δημοσιογράφος. Είχε κλείσει το κινητό του τηλέφωνο, το οποίο είναι τύπου Android, πριν το παραδώσει στην αστυνομία και δεν ερωτήθηκε σε κανένα σημείο της ανάκρισης του τον κωδικό πρόσβασης. Ούτε ο ίδιος δεν τον παρείχε σε κανέναν. Αφού, όμως, αφέθηκε ελεύθερος και παρέλαβε το κινητό από την αστυνομία, πρόσεξε πως κάποιος ήταν πειραγμένο, δηλαδή είχε παραβιαστεί. Ζήτησε από το Security Lab της Διεθνούς Αμνηστίας να αναλύσει το κινητό του – ένα Xiaomi Redmi Note 10S, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του οργανισμού. Τελικά αποκαλύφθηκε πως είχε ξεκλειδωθεί το κινητό του Μιλάνοφ με το προϊόν UFED της Cellebrite όσο αυτός ήταν σε κράτηση και πως είχε εγκατασταθεί το κακόβουλο λογισμικό NoviSpy.
Σε μια άλλη περίπτωση ακολουθήθηκαν τα ίδια βήματα για να ξεκλειδώσουν το κινητό του ακτιβιστή για το περιβάλλον, Νικολά Ριστίκ, με προϊόντα της Cellebrite και να τοποθετήσουν έτσι το NoviSpy. «Αυτός είναι ένας απόλυτα αποτελεσματικός τρόπος για να αποθαρρύνει κανείς την επικοινωνία. Οτιδήποτε και αν ειπωθεί μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον σου, το οποίο παραλύει ανθρώπους σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο», σχολιάζει ο Μπράνκο, ένας ακτιβιστής που είχε στοχευθεί από το σύστημα παρακολούθησης Pegasus. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, κρατικοί μηχανισμοί καταστολής και ένα εχθρικό περιβάλλον απέναντι στους υπερασπιστές του ελεύθερου λόγου έχουν πυροδοτήσει κύμα διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης. Οι αρχές έχουν ηγηθεί μιας σειράς εκστρατειών για τη συκοφαντική δυσφήμιση μη κυβερνητικών οργανώσεων, των μέσων μαζικής ενημέρωσης και δημοσιογράφων ενώ έχουν συλλάβει και παρενοχλήσει με το πρόσχημα της Δικαιοσύνης άτομα που έχουν διαδηλώσει ειρηνικά.
Διαβάστε επίσης
Οι δύο αποφάσεις Χατζηδάκη για τον μετασχηματισμό του Υπερταμείου
Πώς οι πλούσιοι Ρώσοι αγοράζουν Prada και YSL παρά τις κυρώσεις
Τα επόμενα βήματα για τη μεταφορά υδρογόνου