Οι μυστικές οδοί για τις εξαγωγές πετρελαίου από το Ιράν στην Κίνα

πετρελαιο — Βαρέλια με πετρέλαιο σε πλοίο © Freepik

Ένας σκιώδης στόλος τροφοδοτεί την τελευταία πενταετία την κινεζική οικονομία. Δεν μεταφέρει πετρέλαιο μόνον από τη Ρωσία, η οποία κατευθύνει εκατοντάδες τάνκερ στην Κίνα εδώ και δυόμιση χρόνια λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και από το Ιράν. Η Τεχεράνη εξαρτάται από τα πετρελαϊκά έσοδα εδώ και μια πενταετία ύστερα από απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και να επαναφέρει τις κυρώσεις εις βάρος της ιρανικής οικονομίας.

Δεν είναι εύκολο να προσδιορίσει κανείς τον όγκο του πετρελαίου που μετακινείται ανατολικά της Μαλαϊκής Χερσονήσου, αλλά αυτή η θαλάσσια οδός είναι, σαφώς, μια από τις δημοφιλέστερες του «σκιώδους» στόλου. Δορυφορικές εικόνες που έχει επεξεργαστεί το πρακτορείο Bloomberg οδηγούν στο συμπέρασμα πως περίπου 350 εκατ. βαρέλια έχουν αλλάξει χέρια μέσα στους πρώτους εννέα μήνες του έτους. Στοιχεία του αμερικανικού πρακτορείου θέλουν αυτό το πετρέλαιο να προέρχεται κυρίως από το Ιράν, δίνοντας τη δυνατότητα στο θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης να αποσπά έσοδα πάνω από 20 δισ. δολάρια το 2024.

Αναλυτές επισημαίνουν πως αυτό το υπόγειο εμπόριο λαμβάνει χώρα όσο η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν αδιαφορεί συνειδητά, προκειμένου να μην περιοριστεί η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου και να ανέβουν ξανά οι τιμές σε σημείο που να προκαλέσει εκ νέου ανατιμήσεις στις οικονομίες. Το πρακτορείο Reuters αποκαλύπτει πως οι ροές πετρελαίου από το Ιράν αντιπροσωπεύουν το 10% των εισαγωγών αργού στην Κίνα.

Αυτό το σκιώδες εμπόριο μπορεί να μην είναι τόσο κερδοφόρο για τα ανεξάρτητα διυλιστήρια της Κίνας μετά την άνοδο των τιμών που παρατηρείται λόγω της κλιμακούμενης έντασης ανάμεσα στο Ιράν και στο Ισραήλ. Οι στρατιωτικές δυνάμεις του Τελ Αβίβ συνεχίζουν να μάχονται εναντίον της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, με εκτεταμένες επιχειρήσεις μέχρι και τη Βηρυτό. Αν και οι τιμές πώλησης του ιρανικού πετρελαίου είναι χαμηλότερες από αυτές που ισχύουν στις διεθνείς αγορές, η διαφορά έχει συρρικνωθεί από τα τέσσερα μέχρι τα επτά δολάρια το βαρέλι, σύμφωνα με πηγές του Reuters.

Η Κίνα δεν συσχετίζεται με την ύπαρξη αυτού του «σκιώδους» στόλου, καθώς δεν αναμειγνύονται τα κρατικά διυλιστήρια. Ωστόσο, αυτή η παράνομη ναυτιλιακή δραστηριότητα, η οποία γίνεται ως επί το πλείστον με απαρχαιωμένα και ανασφάλιστα πλοία, ακυρώνει τις προσπάθειες της Δύσης να εξασθενίσουν την οικονομική ισχύ των καθεστώτων στην Τεχεράνη, τη Μόσχα ή το Καράκας. Το υπουργείο Εξωτερικών Υποθέσεων της Κίνας υποστηρίζει ότι το εμπόριο με την Τεχεράνη είναι λογικό και νόμιμο και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να θωρακίζεται νομικά, αναφέρει το Bloomberg.

Κατά παράδοση, τα Στενά της Μαλάκα λειτουργούν ως βασική αρτηρία στη μεταφορά πετρελαίου. Αλλά, όπως έχει επισημανθεί κατά καιρούς από το Bloomberg και τους Financial Times, η κινητικότητα των πετρελαιοφόρων μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις της Δύσης εις βάρος της Ρωσίας έχει αυξηθεί κατακόρυφα σε ύδατα όχι μακριά από την ελληνική ακτογραμμή, στον Κόλπο του Ομάν και τη στενή θαλάσσια οδό ανάμεσα στη Μαλαισία και Ινδονησία.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times, ο «σκιώδης» στόλος που μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο ανέρχεται σε 400 πετρελαιοφόρα. Αντιστοίχως, η μη κερδοσκοπική οργάνωση United Against Nuclear στις ΗΠΑ αναφέρει πως σχεδόν 300 τάνκερ μετέφεραν πέρυσι πετρέλαιο από το Ιράν. Η εταιρεία ναυτιλιακών αναλύσεων Windward υπολογίζει πως ο «σκιώδης» στόλος ανέρχεται αθροιστικά σε 1.100 πλοία, με το 32% να είναι τάνκερ αργού πετρελαίου και ένα 20% να μεταφέρει πετρελαϊκά προϊόντα από τη Ρωσία, το Ιράν και τη Βενεζουέλα, εις βάρος της οποίας έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ λόγω του καθεστώτος Μαδούρο.

Η Κίνα δεν αναγνωρίζει τις κυρώσεις της Δύσης εις βάρος της Ρωσίας και του Ιράν αλλά με την ύπαρξη των ανεξάρτητων διυλιστηρίων και μεσαζόντων μπορεί να προφυλάσσει τις εταιρείες της από δευτερεύουσες κυρώσεις, καθώς οι ΗΠΑ τιμωρούν και όσους συναλλάσσονται με χώρες ή οντότητες που βρίσκονται σε δυσμένεια από την Ουάσιγκτον λόγω παραβίασης π.χ. του διεθνούς δικαίου ή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Διαβάστε επίσης

Γιατί η Θεσσαλονίκη χρειάστηκε 40 χρόνια για το μετρό

Τιμές ρεύματος: Τα επιχειρήματα που επιστρατεύει η Αθήνα απέναντι στην Κομισιόν

Πρώτες Ύλες: Ζητούνται επενδύσεις 2,7 δισ. ευρώ έως το 2030