THEPOWERGAME
Η JDE Peet’s, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες καφέ παγκοσμίως, με πιο γνωστές μάρκες τις Douwe Egberts, Jacobs, L’Or και Bravo, δήλωσε στο Reuters πως η παγκόσμια βιομηχανία καφέ βρίσκεται «με την πλάτη στον τοίχο», αφού τα χρονικά περιθώρια για να συμμορφωθεί με τον νέο νόμο της ΕΕ, που απαγορεύει την εισαγωγή εμπορευμάτων και συναφών αγαθών που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών σε κάθε γωνιά του πλανήτη, είναι πολύ μικρά. Σε πανικό βρίσκονται και οι καλλιεργητές και εργάτες καφέ στην Αφρική με τις υψηλές απαιτήσεις του νόμου.
Ο νόμος της ΕΕ, που θα τεθεί σε ισχύ στα τέλη του 2024, θα απαιτεί από τους εισαγωγείς καφέ, κακάο, βοοειδών, φοινίκων και άλλων προϊόντων να αποδεικνύουν ότι τα προϊόντα τους δεν συμβάλλουν στην καταστροφή των δασών, αλλιώς θα αντιμετωπίζουν βαριά πρόστιμα.
Παραγωγικές χώρες, από την Ινδονησία έως τη Βραζιλία, έχουν αντιδράσει έντονα απέναντι στον νέο νόμο, λέγοντας ότι αποτελεί διάκριση και ότι οι νέοι κανόνες θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον αποκλεισμό των ευάλωτων παραγωγών από την πρόσβαση στην προσοδοφόρα αγορά της ΕΕ. Ο φόβος τους είναι ότι οι αγρότες σε απομακρυσμένες, αγροτικές περιοχές μπορεί, για παράδειγμα, να μην είναι σε θέση να παράσχουν στους αγοραστές των προϊόντων τους γεωγραφικές συντεταγμένες, για να αποδείξουν ότι τα αγροκτήματά τους δεν βρίσκονται σε εκτάσεις που αποψιλώνονται μετά το 2020 -που είναι μία από τις βασικές απαιτήσεις του νόμου.
Η JDE Peet’s δήλωσε ότι η ΕΕ έχει απλοποιήσει αυτήν την πτυχή του νόμου από ορισμένες απόψεις, αλλά η βιομηχανία καφέ θα μοχθήσει για να συμμορφωθεί μέχρι το τέλος του 2024. «Είναι σαφές ότι το χρονοδιάγραμμα είναι πολύ, πολύ στενό. Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τελειώσουμε εγκαίρως», δήλωσε σε συνέντευξή του στο Reuters ο Laurent Sagarra, αντιπρόεδρος βιωσιμότητας της JDE Peet’s. Σε ορισμένες χώρες η προθεσμία συμμόρφωσης έχει ουσιαστικά παρέλθει, επειδή οι συγκομιδές τους έχουν αρχίσει, πράγμα που σημαίνει ότι τα προϊόντα που παράγουν τώρα θα πωλούνται στην αγορά της ΕΕ το επόμενο έτος και θα πρέπει ήδη να είναι συμβατά, είπε.
Η Κομισιόν δήλωσε ότι οι πόρτες της είναι ανοιχτές για συζητήσεις με τον κλάδο και ότι δημοσιεύει εκτενείς οδηγίες με βάση τις μέχρι τώρα ανταλλαγές απόψεων. Η JDE Peet’s έχει υπογράψει συμφωνίες με την Αιθιοπία, την Παπούα Νέα Γουινέα, την Τανζανία, την Ουγκάντα, το Περού, την Ονδούρα και τη Ρουάντα για τη χαρτογράφηση και παρακολούθηση των περιοχών καλλιέργειας καφέ τους με τη χρήση δορυφορικών εικόνων υψηλής ανάλυσης, τεχνητής νοημοσύνης και επιτόπιας επαλήθευσης. Ωστόσο, η εταιρεία πρέπει ακόμη να υπογράψει συμφωνίες με άλλες 20 χώρες πολύ πριν από το τέλος του 2024, ώστε να διασφαλίσει ότι θα μπορέσει να συνεχίσει να εισάγει καφέ από διάφορες χώρες και το επόμενο έτος.
Ο καφές που πωλείται στους καταναλωτές είναι συνήθως ένα μείγμα διαφορετικών ποικιλιών κόκκων. Ακόμη και οι μικρές χώρες καλλιέργειας καφέ είναι σημαντικές για τους καφεκόπτες ώστε να διατηρήσουν τη χαρακτηριστική γεύση των προϊόντων τους. Οι καβουρμάδες χρειάζονται επίσης μια ποικίλη βάση προμηθειών σε περίπτωση που δυσμενείς καιρικές συνθήκες ή ασθένειες επηρεάσουν τη σοδειά μιας χώρας ή μιας περιοχής σε οποιαδήποτε εποχή. «Συνεργαζόμαστε με (σχεδόν) ολόκληρο τον κόσμο του καφέ, υπάρχουν 27 χώρες με τις οποίες συνεργαζόμαστε», δήλωσε ο Sagarra.
Eκκλήσεις από τη βιομηχανία του καφέ για χαλάρωση του νόμου
Η πλειονότητα των κρατών-μελών της ΕΕ έχει ζητήσει να «μαλακώσει» ο νόμος και, ενδεχομένως, να ανασταλεί προσωρινά, λόγω των ανησυχιών ότι ακόμη και οι αγρότες της ΕΕ θα δυσκολευτούν να συμπληρώσουν όλες τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για να αποδείξουν ότι τα προϊόντα τους είναι απαλλαγμένα από την αποψίλωση των δασών. Η διαδικασία αναμένεται επίσης να είναι δαπανηρή. Ο Sagarra αρνήθηκε να παράσχει λεπτομέρειες σχετικά με το κόστος, τονίζοντας αντ’ αυτού ότι ο στόχος της εξάλειψης της αποψίλωσης των δασών από τις αλυσίδες εφοδιασμού υπερβαίνει την ΕΕ.
Οι εταιρείες σε όλο τον κόσμο -υπό την πίεση των επενδυτών και των ευαισθητοποιημένων ως προς το κλίμα καταναλωτών- έχουν θεσπίσει τους δικούς τους στόχους για να απαλλάξουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους από περιβαλλοντικές βλάβες. «Δεν είναι μόνο η ΕΕ, πολλές εταιρείες έχουν κλιματικούς στόχους, επειδή το να μην υπάρχει αποψίλωση των δασών αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Ο καφές από χώρες με υψηλή αποψίλωση θα γίνει λιγότερο ελκυστικός (στο μέλλον)», δήλωσε ο Sagarra.
Όταν ρωτήθηκε αν η JDE Peet’s θα συμμορφωθεί εγκαίρως, ο Sagarra απάντησε: «Το 100% είναι πάντα δύσκολο, διότι εξακολουθούμε να διαχειριζόμαστε πολλή αβεβαιότητα, εξακολουθούμε να έχουμε πολλά πράγματα που συμβαίνουν με τις χώρες προέλευσής μας. «Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε ότι είμαστε έτοιμοι».
Τι λένε οι Αφρικανοί αγρότες
Ο καφές είναι το μεγαλύτερο εξαγώγιμο προϊόν της Αιθιοπίας -που αποτελεί περίπου το ένα τρίτο των εξαγωγικών εσόδων- και η κύρια πηγή συναλλάγματος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η μεγαλύτερη αγορά, λαμβάνοντας πάνω από το 30% των κόκκων της Αιθιοπίας. Στην Kafa, το 80% των παραγόμενων κόκκων πηγαίνει στη Γερμανία.
Σε ολόκληρη την Αιθιοπία, 5 εκατομμύρια μικροκαλλιεργητές εξαρτώνται από την καλλιέργεια καφέ. Άλλοι 10 εκατομμύρια εργάτες πλένουν, επεξεργάζονται και μεταφέρουν τους κόκκους. Η βιομηχανία έχει γνωρίσει μεγάλη άνθηση τα τελευταία χρόνια, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη της Αιθιοπίας. Όπως καταγράφεται και στο ρεπορτάζ της Guardian, ο νέος νόμος για την αποψίλωση έχει προκαλέσει πανικό σε δεκάδες χιλιάδες μικροπαραγωγούς και εργάτες στις αφρικανικές χώρες.
Η βιομηχανία καφέ της Αιθιοπίας ισχυρίζεται ότι οι νέοι κανόνες είναι άδικοι, δεδομένου ότι σχεδόν όλος ο καφές της Αιθιοπίας καλλιεργείται από φτωχούς αγρότες, που κατέχουν μικρά οικόπεδα και δεν διαθέτουν την τεχνογνωσία για να συγκεντρώσουν τα πολύπλοκα δεδομένα που απαιτούνται για την απόδειξη της συμμόρφωσης. «Ο νόμος EUDR αλλάζει τα πάντα», λέει ο Abebe Megnecto, διευθυντής της ένωσης καφέ του Kafa, η οποία εκπροσωπεί 13.676 τοπικούς αγρότες. «Η εκπλήρωση των κριτηρίων απαιτεί αρκετή τεχνολογία και ανθρώπινο δυναμικό, που απλά δεν διαθέτουμε».
Ο Abebe και άλλοι αξιωματούχοι του αιθιοπικού καφέ υποστηρίζουν ότι οι κόκκοι τους είναι πιο βιώσιμοι από εκείνους άλλων μεγάλων παραγωγών, όπως η Βραζιλία, όπου οι περισσότερες φυτείες καφέ είναι τεράστιες μονοκαλλιέργειες, που κόβονται από τη ζούγκλα, συντηρούνται με λίπασμα και στερούνται δέντρων. Αντίθετα, η καλλιέργεια καφέ στην Αιθιοπία βασίζεται στη διατήρηση των δασών και της σκιάς που παρέχουν, η οποία προστατεύει τα φυτά του καφέ από τη ζέστη. Οι κόκκοι καλλιεργούνται από μικροκαλλιεργητές, που καλλιεργούν κατά μέσο όρο λιγότερο από δύο εκτάρια γης. Ο Abebe λέει στην Guardian: «Ο δικός μας τρόπος καλλιέργειας του καφέ είναι πολύ λιγότερο επιβλαβής».
Παρ’ όλα αυτά, οι παραγγελίες ήδη επιβραδύνονται από τους Ευρωπαίους αγοραστές, οι οποίοι αντιμετωπίζουν πρόστιμα έως και 4% του τζίρου τους εάν εισάγουν στην ΕΕ προϊόντα που δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις. «Οι αγοραστές διστάζουν να αγοράσουν τον καφέ μας, επειδή δεν είναι σίγουροι ότι μπορούμε να αποδείξουμε τη συμμόρφωση», λέει ο Tsegaye Anebo, διευθυντής της ένωσης καλλιεργητών καφέ στη Sidama, περίπου 150 μίλια ανατολικά της Kafa. «Σκεφτόμαστε να διαφοροποιηθούμε σε άλλες αγορές, αλλά αυτό θα πάρει χρόνια. Δεν είναι απλό».
Ο Felix Ahlers, ιδρυτής της Solino, μιας γερμανικής εταιρείας που εισάγει 200 τόνους καβουρδισμένων κόκκων Αιθιοπίας ετησίως, λέει ότι το επιχειρηματικό της μοντέλο θα μπορούσε να γίνει μη βιώσιμο. «Προς το παρόν δεν έχουμε λύση», λέει. «Ελπίζουμε ότι θα βρούμε μία, αλλά δεν είναι σαφές πώς μπορούμε να συνεχίσουμε να εισάγουμε».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
