THEPOWERGAME
Για το Βέλγιο, ένα κράτος που είναι συνώνυμο με την υψηλής ποιότητα σοκολάτα, η άνοδος των τιμών του κακάο δημιουργεί έντονο προβληματισμό στη βιομηχανία και στους καταναλωτές. Μέσα στο 2024, αφού οι ακραίες καιρικές συνθήκες έπληξαν τη συγκομιδή κακάο της δυτικής Αφρικής για τρίτη σερί χρονιά, οι τιμές εκτοξεύτηκαν στα ύψη. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το κακάο που διαπραγματεύονται στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη έφτασαν προσωρινά μέχρι και τα 9.300 ευρώ ανά τόνο, ποσό τριπλάσιο από το περσινό.
Η απίστευτη αυτή έλλειψη κόκκων διέρρευσε μέχρι το κυριότερο κέντρο ζαχαροπλαστικής της Ευρώπης στο Βέλγιο, δημιουργώντας πρωτοφανή πίεση κόστους για τους παραγωγούς σοκολάτας και ανεβάζοντας τις τιμές ακριβώς την ώρα που η εποχιακή ζήτηση κορυφώνεται εν όψει των διακοπών του Πάσχα. Και ενώ δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι σοκολατοποιοί είναι θορυβημένοι από την κρίση του κακάο, προς το παρόν επικρατεί μια αίσθηση στωικότητας στον κλάδο στο Βέλγιο, που συνδέεται με την πεποίθηση ότι οι εθισμένοι στη σοκολάτα καταναλωτές δεν επηρεάζονται τόσο από τις τιμές σε σχέση με τους συμβατικούς καταναλωτές.
Κατόπιν επικοινωνίας του Politico με αρκετούς σοκολατοποιούς, οι περισσότεροι σημείωσαν ότι ο κλάδος είχε ήδη αναγκαστεί να αντιμετωπίσει την αύξηση της ζήτησης μετά την πανδημία. Αυτό, μαζί με τον ανεβασμένο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη, είχε καταστήσει πολύ πιο εύκολη την αύξηση των τιμών απ’ ό,τι αναμενόταν. Μετά την πανδημία «ο κόσμος έχει επιστρέψει πραγματικά στη χειροποίητη σοκολάτα, ίσως αγοράζει λίγο λιγότερο, αλλά υψηλότερης ποιότητας», δήλωσε ο Jérôme Grimonpon, σοκολατοποιός στις Βρυξέλλες. «Έτσι, νομίζω ότι η βιοτεχνική σοκολατοποιία δεν κινδυνεύει πολύ… αυτό σημαίνει ότι οι βιομηχανικές επιχειρήσεις θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικές».
Σοκολάτα: Εκτεθειμένο το Βέλγιο σε περίπτωση μείωσης της ζήτησης
Ακόμα κι έτσι, λίγες χώρες είναι οικονομικά τόσο εκτεθειμένες στη σοκολάτα όσο το Βέλγιο. Κατά κεφαλήν, το Βέλγιο διαθέτει τον υψηλότερο αριθμό σοκολατοποιών και καταστημάτων παγκοσμίως, καθώς και τη δέκατη μεγαλύτερη βάση καταναλωτών. Φιλοξενεί επίσης το μεγαλύτερο εργοστάσιο σοκολάτας στον κόσμο: το εργοστάσιο Wieze της Barry Callebaut στην Ανατολική Φλάνδρα.
Οι αριθμοί, άλλωστε, μαρτυρούν την αλήθεια. Τα ετήσια έσοδα του κλάδου ξεπερνούν τα 6 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της βιομηχανίας, περισσότερα απ’ ό,τι τα άλλα βασικά βελγικά βασικά είδη διατροφής, όπως η μπιρα, οι τηγανητές πατάτες και τα μύδια, μαζί. Η σοκολατοβιομηχανία απασχολεί άμεσα περίπου 9.000 άτομα -σχεδόν όσους και η βιομηχανία χάλυβα-, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 1% του ΑΕΠ. Το εξωτερικό εμπόριο αντιπροσωπεύει το ήμισυ αυτής της αξίας, τοποθετώντας το Βέλγιο μεταξύ των κορυφαίων παγκόσμιων εξαγωγέων.
Η σοκολάτα τονώνει επίσης το εθνικό πνεύμα στο Βέλγιο. Πολλοί λένε ακόμη ότι στηρίζει την πολιτιστική ενότητα σε μια χώρα που κατά τα άλλα χωρίζεται από την ιστορία και τη γλώσσα. «Ό,τι κι αν συμβαίνει, φέρνουμε αυτόματα σοκολάτα… υπάρχει μια εκδήλωση, πάμε και φέρνουμε σοκολάτα. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε κάποιον; θα προσφέρουμε σοκολάτα», δήλωσε ο Grimonpon. Αυτό το συναίσθημα απηχείται από τους καθημερινούς «chocolate maniacs» στους δρόμους των Βρυξελλών.
«Δεν νομίζω ότι θα σταματήσω ποτέ να τρώω σοκολάτα, ανεξαρτήτως τιμής», δήλωσε η Luci Comincioli, μέσα στο κατάστημα Lindt στη Rue Du Luxembourg. «Δεν είναι όπως τα τσιγάρα ή το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά ή το σεξ. Είναι κάτι άλλο. Είναι μία από εκείνες τις μικρές απολαύσεις που μπορείς πάντα να αντέξεις οικονομικά… που υπάρχει σε όλη σου τη ζωή».
Να σημειωθεί ότι τα τρία τέταρτα των κόκκων κακάο του Βελγίου προέρχονται από τη δυτική Αφρική, με το 55% να καλλιεργείται μόνο στην Ακτή Ελεφαντοστού. Οι αγρότες αυτών των χωρών αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες λόγω της κλιματικής αλλαγής, της γήρανσης των δέντρων και του πολλαπλασιασμού των ασθενειών που απειλούν την εύθραυστη οικονομία του κακάο. «Τα κακαόδεντρα χρειάζονται πέντε χρόνια για να γίνουν παραγωγικά. Επομένως, δεν είναι σαν το σιτάρι, όπου μπορείς να πεις, “α, η τιμή είναι υψηλή, όλοι θα φυτέψουν του χρόνου και θα υπάρχει άφθονο σιτάρι”», δήλωσε ο Douglas Lamont, διευθύνων σύμβουλος της Tony’s Chocolonely. «Είναι πολύ πιο πιθανό ότι η έλλειψη θα επιδεινωθεί», δήλωσε στο POLITICO.
Χρειάζονται άμεσες πολιτικές λύσεις πριν από την παρακμή
Σε μια εποχή που έχει συνειδητοποιήσει τη βιωσιμότητα, οι υπεύθυνοι των εκστρατειών λένε ότι οι μεγάλες μάρκες πρέπει να αρχίσουν να κάνουν πράξη αυτό που κηρύττουν. Το 2018, απηχώντας αυτό το πνεύμα, ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ Ντε Κρο -ο τότε υπουργός αναπτυξιακής συνεργασίας- ξεκίνησε ένα στρογγυλό τραπέζι για τη βιώσιμη σοκολάτα με τίτλο «Πέρα από τη σοκολάτα», με ρητό στόχο την εξασφάλιση ενός βιώσιμου εισοδήματος έως το 2030 για όλους τους αγρότες που προμηθεύουν τους Βέλγους σοκολατοποιούς.
Πάνω από 70 φορείς υπέγραψαν, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 90% της βελγικής παραγωγής σοκολάτας και σχεδόν το 60% της βελγικής κατανάλωσης. Κι όμως, σύμφωνα με τον Bart van Beisen, σύμβουλο πολιτικής της Oxfam, η δέσμευση αυτή δεν έχει ακόμη πετύχει πολλά. «Επί του παρόντος εφαρμόζονται στρατηγικές για το ζωντανό εισόδημα μόνο για το 1% της βελγικής σοκολάτας», δήλωσε, σημειώνοντας ότι ενώ η αναπτυξιακή υπηρεσία της χώρας οργανώνει κατάρτιση για τους συνεταιρισμούς, η βελγική συμμετοχή περιορίζεται κυρίως στη συγχρηματοδότηση πιλότων του ιδιωτικού τομέα. «Δεν υπάρχουν ενδείξεις ηγεσίας για τη μετάβαση σε μια βιώσιμη αλυσίδα εφοδιασμού με υπόλογους συμμετέχοντες», δήλωσε στο POLITICO.
Το αποτέλεσμα είναι ένας κλάδος σε δραματική παρακμή, με πολλούς αγρότες της Δυτικής Αφρικής να εγκαταλείπουν εντελώς το κακάο, εκτός εάν σύντομα καθιερωθεί ένας υψηλότερος κανόνας τιμών που θα μπορεί να λαμβάνει υπόψη τη βιώσιμη γεωργία. Αν και μια τέτοια προσαρμογή θα μπορούσε να μετατρέψει την κάποτε προσιτή πολυτέλεια σε πολύ λιγότερο συχνή απόλαυση, είναι απίθανο να συντρίψει εντελώς ακόμη και την premium αγορά.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
