THEPOWERGAME
Η πορεία των τραπεζικών επιτοκίων και του κόστους ενέργειας αντανακλούν σήμερα το γενικότερο οικονομικό κλίμα, έτσι όπως διαμορφώνεται από τα γεγονότα και τις προσδοκίες των αγορών. Επειδή οι εξελίξεις τρέχουν, έτσι και οι εκτιμήσεις εναλλάσσονται. Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθές από το ξέσπασμα της πανδημίας έως σήμερα. Παρά τις ανατροπές, παραδείγματος χάριν, στην ομαλή μετακίνηση πάσης φύσεως εμπορευμάτων λόγω των επιθέσεων των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ αυτήν την εβδομάδα κινήθηκε κάτω από τα 82 δολάρια το βαρέλι, με απώλειες άνω του 1,5% την Τρίτη και την Τετάρτη, καθώς η αβεβαιότητα για την παγκόσμια ζήτηση και τα επιτόκια επισκιάζει τις γεωπολιτικές ανησυχίες.
Μέχρι πρότινος σενάρια ήθελαν την άμεση έναρξη ενός καθοδικού κύκλου των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), διότι ο πληθωρισμός έχει χαλιναγωγηθεί και ο παγκόσμιος ενεργειακός κλάδος έχει προσαρμοστεί στην πόλωση της Δύσης με τη Ρωσία. Το αφήγημα αυτό ανατράπηκε την εβδομάδα που έληξε στις 16 Φεβρουαρίου, διότι τα επιτόκια στα 30ετή στεγαστικά δάνεια των ΗΠΑ ξεπέρασαν το 7%, κατά μέσο όρο. Έφθασαν, εν ολίγοις, στο υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές Δεκεμβρίου, σύμφωνα με την Ένωση Στεγαστικών Τραπεζών (Mortgage Bankers Association).
Αυτή η άνοδος στο κόστος της στεγαστικής πίστης σημειώθηκε παρά την αποδυνάμωση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ από το 6% έναν χρόνο πριν στο 3,1% τον Ιανουάριο. Επειδή, όμως, η ανάπτυξη στις ΗΠΑ «ύψωσε ανάστημα» παρά τη μεγάλη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής, η Fed δεν θα βιαστεί σε μείωση των επιτοκίων της. Εξάλλου, ο πληθωρισμός απέχει ακόμη από το ζητούμενο του 2%, τονίζουν οι ειδήμονες. Αν μη τι άλλο, η ανάπτυξη κινήθηκε σε ρυθμό 3,3% το δ’ τρίμηνο του 2023, αρκετά υψηλότερα από το 2% που αναμενόταν. Εν τω συνόλω, η οικονομική δραστηριότητα στις ΗΠΑ ενισχύθηκε πέρυσι κατά 2,5%, διαψεύδοντας παταγωδώς φόβους για ύφεση.
Η διστακτικότητα της Fed να μειώσει τα επιτόκια και να δώσει έτσι σινιάλο πως δάμασε τον πληθωρισμό οφείλεται και στη μεγάλη μεταβλητότητα των τιμών ενέργειας. Αρχική πηγή αστάθειας ήταν η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οδηγώντας σε πρωτοφανή επίπεδα το κόστος του φυσικού αερίου, υγροποιημένου ή μη. Σήμερα στο επίκεντρο βρίσκεται το πετρέλαιο.
Ο πόλεμος της Χαμάς με το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας και οι επιθέσεις των Χούθι σε εμπορικά πλοία που διέρχονται την Ερυθρά Θάλασσα έχουν προκαλέσει ανατροπές στις ροές των εμπορευμάτων. Κόντρα, όμως, σε φόβους για μια περαιτέρω άνοδο των τιμών του μαύρου χρυσού λόγω του εύφλεκτου κλίματος στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, ο ήπιος χειμώνας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού μαζί με την αύξηση της χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας συγκρατούν τις τιμές στις αγορές ενέργειας. Σύμφωνα με την έκθεση «Electricity 2024» του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), μάλιστα, η αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια μέσα στην επόμενη τριετία θα καλυφθεί από πράσινη ενέργεια, δηλαδή αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα.
Οπότε το οικονομικό κλίμα επηρεάζεται σήμερα από διάφορες παραμέτρους, οι οποίες συνθέτουν ένα παζλ με πολλά, διαφορετικά κομμάτια. Ενδεικτικό είναι πως η ζήτηση για θέρμανση στις ΗΠΑ, αν και είναι τυπικά υψηλή μέσα στον χειμώνα, φέτος κινείται στα χαμηλότερα επίπεδα από το 1950, όταν ξεκίνησε η επίσημη καταγραφή των στοιχείων κατανάλωσης. Συνυπολογίζοντας, παράλληλα, την αύξηση της παραγωγής φυσικού αερίου, η οποία κορυφώθηκε στα 105 δισ. κυβικά πόδια την ημέρα προ διμήνου, είναι εύλογη η πτώση των τιμών κατά 50% από τα μέσα Ιανουαρίου. «Είναι παράλογο… κάτι πολύ ασυνήθιστο συμβαίνει», δήλωσε πρόσφατα στέλεχος της Commodity Weather Group στους Financial Times.