THEPOWERGAME
Η ιστορική αύξηση της προσφοράς «μαύρου χρυσού» από πετρελαιοπαραγωγά κράτη εκτός ΟΠΕΚ+ θα διαδραματίσει εξισορροπητικό ρόλο στις διεθνείς αγορές την ώρα που οι εντάσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, απ’ όπου εξέρχεται το ένα τρίτο των θαλάσσιων μεταφορών υπό ομαλές συνθήκες, αποσταθεροποιούν τις τιμές. Η ΙΕΑ θεωρεί πως αυτή η τόνωση της πετρελαϊκής παραγωγής, κυρίως από τις ΗΠΑ και τη Βραζιλία, θα οδηγήσει την παγκόσμια προσφορά σε «αξιοσημείωτο πλεόνασμα».
Σ’ ότι αφορά τον ΟΠΕΚ+, όπου τα ισχυρότερα κράτη είναι η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία, οι εθελοντικές περικοπές στην ημερήσια παραγωγή εκτιμάται πως θα αποσυρθούν σταδιακά από το β’ τρίμηνο του 2024.
Μικρότερη αύξηση της ζήτησης πετρελαίου το 2024 από το 2023
Όπως διαπιστώνει η ΙΕΑ στην έκθεση του Ιανουαρίου, η ζήτηση πετρελαίου αναμένεται να αυξηθεί μόνον κατά 1,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, αντανακλώντας χαμηλότερη άνοδο κατά το ήμισυ από τα 2,3 εκατ. βαρέλια που έχει καταγράψει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) για το 2023. Αυτή η σημαντική επιβράδυνση, εκτός του ότι τονώνει τις προσδοκίες για σταδιακή μείωση των εκπομπών ρύπων χάρις στην αύξηση του στόλου των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων, αποδίδεται στο δύσκολο μακροοικονομικό κλίμα και στην αποτελεσματικότερη κατανάλωση. Η ΙΕΑ εκτιμά πως η παγκόσμια ζήτηση θα διαμορφωθεί φέτος στα 102,5 εκατ. βαρέλια, ημερησίως, υπογραμμίζοντας πως φθίνει πια η θετική επίδραση από την ανάκαμψη της κινεζικής οικονομίας μετά την πανδημία.
Αν και στην έκθεση του Ιανουαρίου της ΙΕΑ επισημαίνεται πως αν και οι αναταραχές στην Ερυθρά Θάλασσα προκαλούν έντονες διακυμάνσεις στις τιμές του πετρελαίου, η παγκόσμια προσφορά θα αναρριχηθεί φέτος κατά 1,5 εκατ. βαρέλια, ημερησίως, στα 103 εκατ. βαρέλια χάρις στην ιστορική αύξηση της παραγωγής από τις ΗΠΑ, τη Βραζιλία, τον Καναδά και την Γουιάνα.
Οι χαμηλές θερμοκρασίες σε ΗΠΑ τον Ιανουάριο περιορίζουν την παραγωγή
Σε αυτή τη φάση, ωστόσο, η παγκόσμια προσφορά δέχεται πιέσεις από το κύμα των χαμηλών θερμοκρασιών στις ΗΠΑ και τον Καναδά που επηρεάζει τη λειτουργία των διυλιστηρίων. Παραδείγματος χάριν, η πετρελαϊκή παραγωγή στη Βόρεια Ντακότα, συρρικνώθηκε κατά 650.000 με 700.000 βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με στοιχεία της υπηρεσίας ενέργειας των ΗΠΑ.
Τεταμένο γεωπολιτικό κλίμα, ευμετάβλητες τιμές
Την Πέμπτη, η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ στην προθεσμιακή αγορά του Λονδίνου ξεπέρασε τα 78 δολάρια το βαρέλι και η τιμή του αργού πετρελαίου στη Νέα Υόρκη κινήθηκε πάνω από τα 73 δολάρια, αντίστοιχα, καθώς οι ΗΠΑ επέφεραν νέο χτύπημα εναντίον των Χούθι στην Υεμένη επειδή συνεχίζουν τις επιθέσεις σε εμπορικά πλοία της Δύσης που περνούν από την Ερυθρά Θάλασσα.
Οι γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή πηγάζουν από τη Λωρίδα της Γάζας, όπου οι Ισραηλινοί επιχειρούν να κατατροπώσουν τη Χαμάς μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της οργάνωσης την 7ης Οκτωβρίου. Πέραν τούτου, το Πακιστάν ανταπέδωσε πυρά στο Ιράν δυο ημέρες μετά από επίθεση που διατάχθηκε από την Τεχεράνη στο Μπαλουχιστάν, με στόχο «τρομοκρατική ομάδα». Αν και οι εντάσεις μεταξύ των δυο χωρών δεν φαίνεται να συσχετίζονται με το πολεμικό κλίμα στη Μέση Ανατολή, επιβεβαιώνει πόσο εύθραυστες μπορεί να γίνουν οι ισορροπίες και στην νοτιοδυτική Ασία.
Όπως επισημαίνει, επίσης, η ΙΕΑ στην έκθεση του Ιανουαρίου, οι κίνδυνοι για ανατροπές στην παγκόσμια προσφορά πετρελαίου συνεχίζουν να είναι οξυμένοι στις αρχές του 2024, ιδιαίτερα σ’ ότι αγορά τις ροές από την Ερυθρά Θάλασσα και, συγκεκριμένα, τη Διώρυγα του Σουέζ. Περίπου το 10% του παγκόσμιου εμπορίου μαύρου χρυσού δια θαλάσσης, δηλαδή 7,2 εκατ. βαρέλια σε αργό πετρέλαιο και πετρελαιοειδών προϊόντων την ημέρα, και το 8% των φορτίων σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) χρησιμοποιούν αυτήν την εμπορική οδό. Εναλλακτική λύση είναι η διέλευση των δεξαμενόπλοιων από το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας στην Αφρική αλλά τα δρομολόγια διαρκούν ένα δεκαπενθήμερο παραπάνω.