Μολονότι οι οικονομικές συνθήκες στην Ευρωζώνη εξακολουθούν να είναι αντίξοες, με μια βελτίωση των προοπτικών να διαφαίνεται προς τα τέλη του 2024, η ανεργία υποχώρησε στο 6,4% τον Νοέμβριο του 2023, προσεγγίζοντας το ιστορικό χαμηλό που είχε καταγραφεί πέρσι τον Ιούνιο. Είναι μια θετική εξέλιξη για τις οικονομίες της Ευρωζώνης που, όμως, μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για το πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει ο καθοδικός κύκλος των επιτοκίων.
Οι ανοδικές πιέσεις στους μισθούς είναι μια παράμετρος που ανησυχεί τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ καθώς είναι πιθανό να οδηγήσουν σε νέες ανατιμήσεις. Στα τέλη Δεκεμβρίου, η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε μια ακόμη φορά από την Κροατία πως οι μισθοί στην Ευρωζώνη αναπροσαρμόζονται πια σε ταχύτερους ρυθμούς και καθήκον της τράπεζας είναι να μην επιτρέψει μια νέα αύξηση του πληθωρισμού. Η ανεργία στη Γερμανία διολίσθησε το 3,1%, ενώ στην Ισπανία καταγράφηκε το υψηλότερο ποσοστό, φθάνοντας το 11,9%.
Σύμφωνα με την Eurostat, μάλιστα, το ενδιαφέρον των εργοδοτών για προσλήψεις παραμένει ζωηρό παρά το ζοφερό οικονομικό κλίμα, προσδίδοντας μια διαπραγματευτική ισχύ στους εργαζόμενους. Αξίζει να σημειωθεί πως η βιομηχανική δραστηριότητα στη Γερμανία, που είναι η ισχυρότερη οικονομία στην Ευρωζώνη, μειώθηκε τον Νοέμβριο κατά 0,3% από τον Οκτώβριο, αντικατοπτρίζοντας μια καθοδική πορεία επί έκτο διαδοχικό μήνα.
Αναγκαία μια αναπροσαρμογή των μισθών
Μια αναπροσαρμογή των μισθών θεωρείται επιβεβλημένη για να ανταπεξέλθουν οι ιδιώτες στις ανάγκες της καθημερινότητας. Το κόστος διαβίωσης έχει αυξηθεί σημαντικά από τον Μάρτιο του 2022, δηλαδή λίγο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που προκάλεσε μια πρωτοφανή ενεργειακή κρίση σε όλη την Ευρώπη.
Στην έκθεση της Κομισιόν για την Ευρωζώνη που δημοσιεύτηκε πέρσι τον Νοέμβριο τονίζεται ότι «παρά τη σφικτή αγορά εργασίας, οι μισθοί αυξήθηκαν λιγότερο από τον πληθωρισμό το 2022 και το 2023». Επίσης, όπως αναφέρει ο Economist, οι πραγματικοί μισθοί, δηλαδή μη συμπεριλαμβανομένης της επίδρασης του πληθωρισμού, στην Ευρωζώνη μειώθηκαν κατά 5,2%, συνολικά, λόγω της μεγάλης αύξησης του πληθωρισμού. Στη Βρετανία, οι πραγματικοί μισθοί έχουν υποχωρήσει κατά 4,5% από τις αρχές του 2022.
Η επίδραση των μισθολογικών αυξήσεων στην πραγματική οικονομία είναι βραδεία στην Ευρωζώνη καθώς καθορίζονται, κατά ένα μεγάλο μέρος, από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Η κ. Λαγκάρντ είχε πει πως η επίδραση των μισθολογικών αυξήσεων θα αποσαφηνιστεί μετά το α’ τρίμηνο 2024, βάσει των συμβάσεων που έχουν κλείσει από το περσινό έτος, ιδίως στη Γερμανία.
Με αυτά τα δεδομένα, οικονομικοί αναλυτές διαβλέπουν την έναρξη του καθοδικού κύκλου των επιτοκίων μετά το α’ εξάμηνο του 2024 έναντι του Μαρτίου που στοιχηματίζουν οι αγορές. Ο ετήσιος πληθωρισμός «τσίμπησε» ξανά μόλις τον περασμένο μήνα, φθάνοντας το 2,9% από το 2,4% του Νοεμβρίου, διότι οι κυβερνήσεις αποσύρουν σταδιακά τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτροδότησης που είχαν παραχωρήσει μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την συνεπακόλουθη εκτίναξη του κόστους του φυσικού αερίου στα ύψη.
