THEPOWERGAME
Για πρώτη φορά μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ θέτουν στο στόχαστρο τις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τη Ρωσία και ειδικότερα το επενδυτικό σχέδιο «Arctic LNG2», το οποίο αποβλέπει σε μία ακόμη μεγαλύτερη αξιοποίηση των πλούσιων κοιτασμάτων στην ευρύτερη περιοχή της Σιβηρίας. Η ιδιαιτερότητα της απόφασης των ΗΠΑ να επιβάλει κυρώσεις στο «Arctic LNG2» νωρίτερα αυτόν τον μήνα είναι να πλήξει εκ των προτέρων το project, διότι η παραγωγή αναμένεται να ξεκινήσει από το επόμενο έτος.
Είναι μια παράμετρος που μπορεί να τροφοδοτήσει νέες ανοδικές τάσεις στο κόστος της ενέργειας, την ώρα που ο πρόσφατος πόλεμος ανάμεσα στη Χαμάς και το Ισραήλ έχει πυροδοτήσει φόβους για μια γενικότερη ανάφλεξη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και κατ’ επέκταση την παρεμβολή εμποδίων στην ομαλή διέλευση φορτίων LNG και πετρελαίου από τα Στενά του Ορμούζ. Ήδη οι προμήθειες από την Αίγυπτο είναι χαμηλότερες, αν και οι τιμές στην ολλανδική αγορά TTF παραμένουν υπό έλεγχο, στα 47 ευρώ τη μεγαβατώρα.
Αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης τόνισαν πως η Ουάσινγκτον δεν στοχεύει στις υφιστάμενες προμήθειες LNG από τη Ρωσία, αλλά σε παραγγελίες από ένα επικείμενο project, με στόχο να πλήξει τη δυνατότητα του Κρεμλίνου να χρηματοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία. Από την πλευρά της, η Ρωσία έχει ήδη απαντήσει πως η κίνηση των ΗΠΑ δεν θα την αναγκάσει να εγκαταλείψει στον στόχο της για αύξηση της ετήσιας παραγωγής LNG κατά 100 εκατ. τόνους. Αυτό δήλωσε την περασμένη εβδομάδα η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα.
Οι εγκαταστάσεις του Arctic LNG2 βρίσκονται στη Χερσόνησο Γκάινταν στην Αρκτική, κοντά στην ακτογραμμή της Σιβηρίας. Πρόκειται για το τρίτο μεγαλύτερο έργο στον τομέα του LNG της Ρωσίας, με δυνητική δυνατότητα να εξάγει τόσο στην Ευρώπη, όσο και στις ασιατικές αγορές. Υπό την προϋπόθεση ότι τίθεται σε πλήρη λειτουργία, το Arctic LNG2 θα αναλογεί στο ένα πέμπτο του στόχου της Μόσχας να εξάγει 100 εκατ. τόνους LNG έως το 2030, ένας όγκος τριπλάσιος από τα τωρινά επίπεδα, επισημαίνουν αναλυτές στους Financial Times.
Εκτός φάσματος κυρώσεων το LNG από τη Ρωσία
Παρά τις πρωτοφανείς κυρώσεις που έχει υποβάλει η ΕΕ, σε συνάρτηση με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, στον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας, κανένα μέτρο δεν ελήφθη μέχρι πρότινος εις βάρος των εισαγωγών LNG από τη Ρωσία. Από τον Φεβρουάριο του 2022 η ΕΕ έχει επιβάλει εμπάργκο στις εισαγωγές πετρελαίου μέσω θαλάσσης και άνθρακα. Παράλληλα, έχουν παγώσει οι ροές φυσικού αερίου από τον NordStream 1, ελαχιστοποιώντας τις εισαγωγές μέσω του ευρύτερου δικτύου αγωγών ανάμεσα στη Ρωσία και την ΕΕ.
Παράλληλα, όμως, οι εισαγωγές LNG από τη Ρωσία στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 40% μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία της Kpler που δημοσίευσε η Global Witness στα τέλη Αυγούστου, η Ισπανία, το Βέλγιο και η Γαλλία ακολουθούν την Κίνα στην κατάταξη των χωρών με τις μεγαλύτερες παραγγελίες LNG από τη Ρωσία.
Αν και το γεγονός πως η ΕΕ αγόρασε συνολικά το 52% όλων των εξαγωγών LNG από τη Ρωσία την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου προκάλεσε αντιδράσεις στην κοινή γνώμη, ειδήμονες τονίζουν πως η προσαρμογή της Ευρώπης σε μια νέα πραγματικότητα χωρίς προμήθειες από την Gazprom ήταν ανώμαλη. Μόλις πέρυσι δεν ήταν βέβαιη η επιβίωση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας λόγω της ενεργειακής κρίσης που ξέσπασε και της συνακόλουθης εκτόξευσης των τιμών του φυσικού αερίου σε δυσθεώρητα επίπεδα. Μολονότι οι συνθήκες έχουν εξομαλυνθεί σήμερα, η γενικότερη γεωπολιτική κατάσταση παραμένει ευμετάβλητη και ο ανταγωνισμός για την εξασφάλιση προμηθειών ενέργειας εξακολουθεί να είναι έντονος.
Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν αυτήν την παράμετρο. Γι’ αυτό το υπουργείο Εξωτερικών τόνισε πως «δεν έχουμε στρατηγικό συμφέρον στη μείωση της παγκόσμιας προσφοράς ενέργειας, μια εξέλιξη που θα οδηγούσε σε άνοδο τις τιμές ενέργειας σε όλον τον κόσμο και θα ενίσχυε τα κέρδη του (Βλαντίμιρ) Πούτιν». «Όμως, εμείς μαζί με τους συμμάχους και τους συνεταίρους μας έχουμε ισχυρό συμφέρον για την υποβάθμιση της Ρωσίας ως μεγάλου προμηθευτή ενέργειας».