THEPOWERGAME
Το φαινόμενο των απεργιών γίνεται συχνότερο στις ΗΠΑ, παρά τα σενάρια που θέλουν μια επιδείνωση του οικονομικού κλίματος από τον υψηλό πληθωρισμό και τα υψηλά επιτόκια. Αν και η συνδικαλιστική εκπροσώπηση των εργαζομένων έχει εξασθενήσει εδώ και μια τουλάχιστον 40ετία στην ισχυρότερη οικονομία του κόσμου, οι πρόσφατες κινητοποιήσεις στο Χόλιγουντ, τις αερομεταφορές και τις αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον για τη μακρά διάρκειά τους.
Επιπλέον, πάνω από 75.000 νοσοκόμες και φαρμακοποιοί, μαζί με άλλες ειδικότητες του ιδιωτικού συστήματος υγείας Kaiser Permanente, αποφάσισαν την περασμένη Τετάρτη να απεργήσουν, αφού δεν επιτεύχθηκε νέα συμφωνία με τη διοίκηση για τις νέες συμβάσεις εργασίας. Ειδήμονες αποδίδουν τη συσσώρευση αυτών των κινητοποιήσεων σε μια σειρά παραγόντων.
Είναι ισχυρή η ζήτηση για εργατικό δυναμικό και έτσι είναι μεγάλη η διαπραγματευτική εμβέλεια των εργαζομένων. Έχει, επίσης, αλλάξει η ηγεσία των συνδικαλιστικών ενώσεων, σε μια εποχή που η κοινή γνώμη συντάσσεται με τη διεκδίκηση υψηλότερων αποδοχών και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, υπολογίζεται πως χάθηκαν πάνω από επτά εκατομμύρια εργάσιμες ημέρες στις ΗΠΑ από τις αρχές του έτους έως και τον Αύγουστο, λόγω διαφωνιών μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Και στους υπολογισμούς αυτούς δεν συγκαταλέγεται η απεργία στις Ford, GM και Stellantis, που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο. Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο σε σχέση με όλο το 2000.
Πάνω από έντεκα χιλιάδες συγγραφείς στο Χόλιγουντ τερμάτισαν την απεργία στα τέλη Σεπτεμβρίου, μετά την πάροδο πέντε μηνών. Μέσα σε αυτό το διάστημα διακόπηκαν δημοφιλείς τηλεοπτικές εκπομπές, όπως «The Late Show with Stephen Colbert» του CBS και το «The Problem with Jon Stewart», που μεταδίδεται από την πλατφόρμα ελεύθερης ροής Apple TV.
Έγιναν σκληρές και μακρές διαπραγματεύσεις με το σωματείο τους WGA και τα στούντιο, πριν από τη χάραξη μιας συμφωνίας για τις αποδοχές και τις αμοιβές τους από το streaming, αλλά και τη θωράκιση των εργασιακών και πνευματικών δικαιωμάτων τους έναντι της αναπαραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ).
Κατά τη διάρκεια του Ιουλίου προχώρησαν, επίσης, σε παρατεταμένες απεργίες πάνω από 160.000 ηθοποιοί του Χόλιγουντ, με το σωματείο SAG-AFTRA να συνεχίζει τις κινητοποιήσεις μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους. Παράγοντες της βιομηχανίας θεάματος στις ΗΠΑ, μάλιστα, δεν είναι σίγουροι εάν θα υπάρξει συμβιβασμός στο άμεσο μέλλον.
Έπειτα, η συνδικαλιστική ένωση των εργαζομένων στον κλάδο (United Auto Workers, UAW) έχει κηρύξει απεργία στις τρεις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες του Ντιτρόιτ, δηλαδή τη Ford, την GM και τη Stellantis. Απαιτεί αυξήσεις μισθών της τάξεως του 36% και τον τερματισμό παραχωρήσεων που είχαν γίνει στην ύφεση του 2007-09 για την επιβίωση της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας.
Η UAW υπολογίζει πως οι πραγματικοί μισθοί, δηλαδή εξαιρουμένης της επίδρασης του πληθωρισμού, έχουν μειωθεί 20% μέσα στην πενταετία που έληξε το 2022. Αν και δόθηκε η εντύπωση ότι ίσως να επιτευχθεί ένας συμβιβασμός, τελικά η απεργία συνεχίζεται μέσα στις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου.
Ο Ρίγκαν και ο Μπάιντεν
Οι τρέχουσες συνθήκες διαφέρουν τόσο πολύ σε σχέση με τη δεκαετία του ’80. Στις 26 Σεπτεμβρίου ο Τζο Μπάιντεν καταγράφηκε στην ιστορία ως ο μοναδικός πρόεδρος των ΗΠΑ που έχει παραστεί σε συγκέντρωση απεργών στο Μίσιγκαν. Το 1981 ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν έδωσε εντολή για την απόλυση σχεδόν 13.000 ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, καθώς η απεργία τους είχε οδηγήσει στη ματαίωση περίπου 7.000 πτήσεων στις ΗΠΑ.
Τότε ξεκίνησε να συρρικνώνεται η συνδικαλιστική εκπροσώπηση στην ισχυρότερη οικονομία του κόσμου. Τα μέλη συνδικαλιστικών ενώσεων αναλογούν σήμερα στο 6% των εργαζομένων στον ιδιωτικό κλάδο, από το 19% που ίσχυε το 1981, σημειώνεται από τη Wall Street Journal.
Σήμερα, ωστόσο, αναγνωρίζεται η ανάγκη να τεθούν κάποιες προδιαγραφές για την εργασία στο ηλεκτρονικό εμπόριο, με τους υπαλλήλους των αχανών αποθηκευτικών χώρων της Amazon να ψηφίζουν πέρυσι υπέρ της συνδικαλιστικής τους εκπροσώπησης σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Η ανάγκη ενός κανονιστικού πλαισίου κατέστη εμφανής για τους υπαλλήλους σε ψηφιακές πλατφόρμες της εστίασης και των ταχυμεταφορών, ιδίως στην Ευρώπη.
Στις ΗΠΑ οι απεργίες έρχονται να αναπληρώσουν την απουσία διεκδικήσεων όλων των προηγούμενων ετών. Παραδείγματος χάριν, οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων στο Kaiser Permanente είναι οι μεγαλύτερες στον κλάδο υγείας των ΗΠΑ από το 1993. Νωρίτερα φέτος, οι πιλότοι των American Airlines και Delta Air Lines εξασφάλισαν μισθολογικές αυξήσεις άνω του 30% για την επόμενη τετραετία. Ο υψηλός πληθωρισμός, μάλιστα, μάλλον αποτέλεσε επιπλέον κίνητρο για τις απεργίες, οι οποίες είναι αισθητές, αλλά όχι εκτεταμένες, ώστε να μπλοκάρουν την πορεία ανάπτυξης της οικονομίας.