THEPOWERGAME
Μόλις τρεις μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στην Τράπεζα της Αγγλίας (ΒοΕ), στις 16 Μαρτίου 2020, ο Άντριου Μπέιλι βρέθηκε στη θέση να πρέπει να αποτρέψει την οικονομική καταστροφή που απειλούσε να φέρει η πανδημία του Covid-19 στη Βρετανία, μειώνοντας το επιτόκιο αναφοράς της BoE σε χαμηλό 0,1% και εγκαινιάζοντας πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ύψους 200 δισ. λιρών Αγγλίας.
Τρία χρόνια αργότερα, όχι μόνο έχει ξεπεραστεί η πανδημία, αλλά ξεπεράστηκε και η εγχώρια χρηματοοικονομική κρίση που πυροδότησε η σύντομη πρωθυπουργία της Λιζ Τρας, έχοντας να αντιμετωπίσει ένα ενεργειακό σοκ που πυροδότησε τον υψηλότερο πληθωρισμό στη Βρετανία εδώ και τέσσερις δεκαετίες.
Τον περασμένο μήνα η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Αγγλίας αύξησε τα επιτόκια σε υψηλό 15ετίας στο 4%, προκειμένου να αντιμετωπίσει την απότομη αύξηση των τιμών των αγαθών. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή, ο οποίος τον Οκτώβριο έφτασε το 11,1%, τώρα βρίσκεται περίπου στο 10,1%.
Όπως είπε ο ίδιος την 1η Μαρτίου, τα βρετανικά επιτόκια έφτασαν στο ανώτατο επίπεδο τους, έπειτα από συνολικά δέκα αυξήσεις από τον Δεκέμβριο του 2021. Υποστήριξε δε πως η βρετανική κεντρική τράπεζα θα μελετήσει τον αντίκτυπο της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής που έχει εφαρμόσει, πριν προχωρήσει σε νέες κινήσεις, κάτι που σημαίνει πως ενδεχομένως να μην προχωρήσει σε άλλη αύξηση.
Συνοψίζοντας την τελευταία τριετία, ο Μπέιλι είπε στους Financial Times: «Τα τελευταία τρία χρόνια ήταν πολυάσχολα για όλους στην τράπεζα, εμένα συμπεριλαμβανομένου. Αλλά γι’ αυτό είμαστε εδώ. Η δουλειά της τράπεζας έχει μεγάλο αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων».
Ο χειρισμός της χρεοκοπίας της SVB UK
Σύμφωνα με τους αναλυτές, ο Μπέιλι έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά του στη διαχείριση κρίσεων, ιδιαίτερα όσον αφορά τον ρόλο της BoE στη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, ο τρόπος που διαχειρίστηκε την υπόθεση της κατάρρευσης της αμερικανικής SVB, ο βρετανικός βραχίονας της οποίας αγοράστηκε τελικά σε χρόνο-ρεκόρ από την HSBC έναντι μιας λίρας. Προκειμένου να βρεθεί αγοραστής, ο Μπέιλι συνεργάστηκε ακάματα το περασμένο Σαββατοκύριακο με τον πρωθυπουργό, Ρίσι Σούνακ, και τον υπουργό Οικονομικών, Τζέρεμι Χαντ.
Ωστόσο, δεν λείπουν οι επικρίσεις απέναντι στο πρόσωπό του για τις επιλογές της νομισματικής πολιτικής στον βαθμό που επηρεάζουν τον πληθωρισμό, πως δηλαδή η BoE -όπως και άλλες κεντρικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ)- καθυστέρησε να ανταποκριθεί στην έκρηξη του πληθωρισμού.
Ο Μπέιλι δέχθηκε κριτική όταν κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορονοϊού και στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της κεντρικής τράπεζας, προχώρησε στην εκτύπωση 450 δισ. λιρών, προκειμένου να κινηθεί η οικονομία, κάτι που, όμως, θα τροφοδοτούσε τον πληθωρισμό. Επικρίθηκε επίσης γιατί άργησε να αντιληφθεί έγκαιρα τις πληθωριστικές πιέσεις, καθώς πλέον η πανδημία υποχωρούσε. Και παρ’ ότι ο Χιου Πιλ, επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας της Αγγλίας, παραδέχθηκε πως είχε «υποτιμήσει» τη διάρκεια και την ένταση των πληθωριστικών πιέσεων» στην οικονομία, ο Μπέιλι υπερασπίστηκε την απόφαση της BoE να αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια μόλις τον Δεκέμβριο του 2021.
Έπειτα επικρίθηκε και γιατί, ανησυχώντας πως οι ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό θα τροφοδοτήσουν τον πληθωρισμό, παρότρυνε τους εργαζομένους να μην απαιτήσουν μεγάλες αυξήσεις στους μισθούς τους τον Φεβρουάριο του 2022, προκαλώντας τις αντιδράσεις των συνδικάτων. Σύμφωνα με τον ανεξάρτητο οικονομολόγο Τζούλιαν Τζέσοπ, τα σχόλια για τις αμοιβές ήταν η πιο σοβαρή του γκάφα. «Οι άνθρωποι θα πρέπει να ζητήσουν τη μεγαλύτερη αύξηση μισθών που μπορούν να λάβουν: οι μισθοί είναι μια σχετική τιμή, όπως κάθε άλλη, και πρέπει να αφεθούν στις αγορές», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον πρώην αναπληρωτή διοικητή της BoE, σερ Τσάρλι Μπιν, η επικοινωνία δεν είναι ανάμεσα στα δυνατά του σημεία. Συγκρίνοντας τον Μπέιλι με τους δύο προηγούμενους διοικητές της BoE, αναφέρει: «Δεν είναι πιο επικοινωνιακός. Ούτε έχει την πνευματική συνοχή του Μέρβιν Κινγκ (διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας από το 2003 έως το 2013), ούτε το ομαλό στυλ που είχε ο Μαρκ Κάρνεϊ (διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας το διάστημα 2013-2020». Ο ίδιος, πάντως, είπε σχετικά στους Financial Times: «Οι άνθρωποι αξίζουν ευθείες και ειλικρινείς απαντήσεις -ακόμα κι όταν το μήνυμα δεν είναι το πιο δημοφιλές. Είναι σημαντικό για μένα οι άνθρωποι να καταλαβαίνουν τι κάνουμε και γιατί».